بخش ۵ - در معنی «انا و علی من نور واحد » و مجملی از معراج و مقام ولایت
اتّحاد جسم احمد(ص) با علی(ع)
چون به حدی شد که آن داند ولی
بود رازی در دو یار مهر کیش
کآن ز حد جسم و امکان بود بیش
وحدت آمد مر مکان را تنگ کرد
لاجرم بر لامکان آهنگ کرد
وحدت آمد طعنه بر ناسوت زد
خیمه پس بر ساحت لاهوت زد
جسم لاهوتی کجا، ناسوت چیست؟
نسبت ناسوت با لاهوت چیست؟
عالم امکان حقیر اندر کفش
عقل کل شد روح اعظم رُفرُفَش
چون براق همّتش شد تیزتک
گام اول برگذشت از نه فلک
در رکابش حضرت روح الامین
طرّقوا گو تا مقام عقل و دین
چون گذشت از سِدره شاه بی عدیل
ماند از پرواز، بال جبرئیل
زآنکه تا آنجا مقام فرق بود
زآن سپس در بحر وحدت غرق بود
گفت او را کی برید خوش لقا
محرم پیغام ما از ما به ما
از چه ماندی،چون شد آن هنگ و فرت
کز پریدن خشک شد بال و پرت
چون شد آن هنگ و شکوه و فَر تو
که شدم مدهوش از یک پرّ تو
گفت رو رو نیست، جای فَر و هنگ
بر کله داران قبا نک گشته تنگ
بی‌هُش و هوشیار اینجا فانی اند
فانی و باقی همه امکانی اند
جان ممکن را که عشق شاه نیست
بر بساط قرب واجب راه نیست
خلوت‌ِ عشق است زین پس هرچه هست
غیر حُسن آنجا کجا دارد نشست
کرده خلوت، عشق با دلدار خود
تا به ظاهر بنگرد رخسار خود
زین حد ار برتر زنم پر در زمان
غیرت عشقم بسوزد خانمان
گر پرد روح الامین بیش از حدش
سوزد آن غیرت مقام و مرصدش
راه ندهد غیرت عشق غیور
غیر را در محفل ﷲ نور
رو که آنجا ره ندارد جز تو کس
جز تو هم نبود تو را در پیش و پس
از بر جبریل بگذشت او چنان
کز حد سیر و نظر، وهم و گمان
تا به جایی شد سمندش تیزتک
کاندر آنجا جسم و جان شد هر دو یک
شد پیاده از سمند اختیار
آن یکی هم شد در آنجا بر کنار
ماند او، نی در کنار و نی میان
خود نماند از بی نشانی هم نشان
گم شد آنجا هم کنار و هم وسط
خانه ماند و یار بالذّات فقط
خانه گفتم مر خدا را خانه کو
غیر آن یک دلبر جانانه کو
هی چه گویم تنگ شد جای سخن
نیست دیگر حد نطق و دم زدن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: مضمون این شعر به اتحاد جسمی و معنوی احمدص و علی ع اشاره دارد. در این ابیات، شاعر به بیان حالتی از وحدت و نزدیکی این دو شخصیت می‌پردازد که از مرزهای جسم و مکان فراتر می‌رود. وحدت به حدی قوی است که مکان را تنگ می‌کند و روح به عالم لاهوت می‌رسد. در این مسیر، عقل و عشق در کمال وجود به هم می‌پیوندند و به یکدیگر نزدیک می‌شوند.
شاعر بیان می‌کند که وقتی به مقام بالای عشق و قرب می‌رسند، همه چیز غیر از حسن خداوند در آنجا جایگاهی ندارد. در حالی که این دو به هم نزدیک می‌شوند، دیگر از مرزهای وجودی خود عبور می‌کنند و به جایی می‌رسند که دیگر جدا از هم نیستند. در نهایت، شاعر با میسر بودن گفتگو و سخن‌گفتن در این مقام، از فقدان کلمات برای بیان این نزدیکی و عشق عمیق شکایت می‌کند.
هوش مصنوعی: ارتباط و پیوستگی جسمی و روحی احمد(ص) و علی(ع) به قدری عمیق و نزدیک است که تنها خود آنها قادر به درک و شناخت کامل این پیوند هستند.
هوش مصنوعی: در این بیت به رابطه‌ای بسیار عمیق و معنوی بین دو دوست یا یار اشاره شده است. این دو نفر فراتر از محدودیت‌های جسمانی و مادی هستند و پیوندی خاص و فرامادی دارند که از دنیای مادی بالاتر است. این رابطه به اندازه‌ای قوی و پر معناست که نمی‌توان آن را تنها با معیارهای دنیوی و جسمی تعریف کرد.
هوش مصنوعی: وحدت باعث شد که فضا و مکان محدود شود، بنابراین به ناچار به سمت چیزی فراتر از مکان حرکت کرد.
هوش مصنوعی: وحدت، بر دنیای مادی انتقاد کرد و پس از آن، در عالم قدس و منزلگاه الهی خود را برپا کرد.
هوش مصنوعی: جسم‌های الهی در کجا قرار دارند و دنیای مادی چه جایگاهی دارد؟ ارتباط بین دنیای مادی و دنیای الهی چگونه است؟
هوش مصنوعی: وجود همه چیز در برابر علم و عقل بی‌نهایت ناچیز و کوچک است، به‌طوری‌که روح بزرگ و والای او برتری و عظمت خود را در این دنیای محدود نشان می‌دهد.
هوش مصنوعی: چون همت او مانند براق (که سریع و تند است) شد، با گام اولش از نه آسمان عبور کرد.
هوش مصنوعی: در کنار او، فرشتۀ مقرب، می‌کوشند تا به مرتبه‌ای از عقل و دین برسند.
هوش مصنوعی: وقتی که سدره (درختی در بهشت) را پشت سر گذاشت، جبرئیل از پرواز باز ماند و در جایگاه خود، همچنان در اثر جهش و حرکت بی‌نظیر خود، باقی ماند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که در درک و مقام تفاوت‌ها هستیم، هنوز در مرزهای دوگانگی هستیم. اما به محض اینکه به عمق وحدت و یکی بودن برسیم، آن همه تفاوت‌ها محو می‌شوند و ما در دریای وحدت غرق می‌شویم.
هوش مصنوعی: او گفت: کی کسی خوش‌روی ما را از میان خودمان به خودمان می‌رساند؟
هوش مصنوعی: چرا مانده‌ای و در لحظه‌ای که از چنگ زندگی آزاد می‌شوی، مثل پرنده‌ای که به خاطر خشکی دیگر نمی‌تواند پرواز کند، بی‌قرار و ناامید شده‌ای؟
هوش مصنوعی: وقتی آن لحظه و زیبایی تو به وجود آمد، من به قدری تحت تأثیر قرار گرفتم که انگار مجنون شدم.
هوش مصنوعی: شخصی می‌گوید که در حال حاضر سر و صدا و هیاهو وجود ندارد و فضا برای کسانی که در مقام رهبری یا سرپرستی هستند، بسیار شرائط فشرده و سختی شده است.
هوش مصنوعی: در اینجا افراد بی‌خبر و بی‌هوش از دنیا نابود می‌شوند، و تنها کسانی که همچنان زنده‌اند، با امکانات و قابلیت‌های خود وجود دارند.
هوش مصنوعی: عشق واقعی و مهم آن‌چنان نیست که جان و وجود انسان را به خطر بیندازد و در مسیر نزدیک شدن به خداوند، الزاماً نباید به جان خود آسیب بزنیم.
هوش مصنوعی: از این پس، در دل عشق هیچ چیزی جز زیبایی جایی ندارد و نمی‌تواند حضور داشته باشد.
هوش مصنوعی: عشق به معشوق خود تنها در خلوت و دور از چشم دیگران است تا بتواند به زیبایی و چهره‌اش نگاهی بیندازد.
هوش مصنوعی: اگر از این حد فراتر بروم و در غیرت عشق خود پرواز کنم، دل‌سوزی‌ها و خساراتی به جانم می‌زند که خانه‌ام ویران می‌شود.
هوش مصنوعی: اگر روح‌الامین (فرشته وحی) بیش از حد توانایی‌اش در آتش عشق بسوزد، آن موقع غیرت مقام و جایگاهش را از دست خواهد داد.
هوش مصنوعی: عشق غیور اجازه نمی‌دهد کسی غیر از خود را در محفل نورانی خداوند راه بدهد.
هوش مصنوعی: تنها تو هستی که در آنجا کسی را به جز تو نمی‌توان یافت و هیچ راهی جز تو وجود ندارد. تو در این مسیر جلو و عقب هیچ کس دیگری نداری.
هوش مصنوعی: او به قدری از مرز و محدودیت‌های جهان مادی عبور کرد که دیگر هیچ تصور و گمانی نمی‌تواند او را توصیف کند.
هوش مصنوعی: تا جایی که اسبش بسیار تند و سریع شد، در آنجا جسم و جان هر دو یکی شدند.
هوش مصنوعی: او از اسب خود پیاده شد و آن دیگری هم در همان جا ایستاد.
هوش مصنوعی: او در حالی باقی ماند که نه در کنار دیگران بود و نه در میان خود، از آن‌رو که از بی‌نشان بودن، نشان و علامتی هم ندارد.
هوش مصنوعی: در آن مکان، هم در کنار و هم در وسط، به‌گونه‌ای گم شده که تنها یار واقعی باقی مانده است.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به دنبال مکان و مکانی برای خداوند است، اما با این تردید که آیا غیر از محبوب واقعی و دلنشینش، چیزی دیگری وجود دارد؟ او به شکلی استعاری می‌گوید که آنچه برای او مهم است، تنها دلبر و عشق حقیقی‌اش است و نه یک خانه یا مکان مادی.
هوش مصنوعی: نمی‌دانم چه بگویم، چرا که دیگر جایی برای سخن گفتن نیست و دیگر نمی‌توانم حرف بزنم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.