گفتار صدق، مایهٔ آزار میشود
چون حرف حق بلند شود دار میشود
پای به خواب رفته شمارد دلیل را
آن را که شوق قافلهسالار میشود
چون عقل نیست نقد جنون قلب و ناروا
دیوانه خرج کوچه و بازار میشود
کوه تعلقی که تو بر خویش بستهای
از سایه تو خاک گرانبار میشود
دلهای آب کرده نماند درین بساط
شبنم کجا مقیمی گلزار میشود
در محفلی که روی تو گردد عرق فشان
از خواب حیرت آینه بیدار میشود
در چشم بلبلی که کشد سر به زیر بال
عالم تمام یک گل بیخار میشود
عقلی که میگشود ز کار جهان گره
امروز صرف بستن دستار میشود
از حرص، کار نفس به طول امل کشد
این مور از امتداد زمان مار میشود
بر چین بساط شید که طاعات ظاهری
در چشم نفس پرده پندار میشود
سوراخ میشود دلش از دوری محیط
هر قطرهای که گوهر شهوار میشود
نتوان ز شرم در رخ آن گلعذار دید
شبنم حجاب چهره گلزار میشود
صائب زنند مهر به لب جمله طوطیان
هرجا که خامه تو شکربار میشود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان مشکلات و هزاران ناگواریهایی که انسانها با حقیقت و اصول زندگی مواجه هستند، میپردازد. شاعر به این نکته اشاره میکند که اگر حقیقتی بیان شود، ممکن است آزاردهنده باشد و به تعابیر و قضاوتهای نادرست منجر شود. او میگوید که عقل باید به درستی عمل کند، و افرادی که در پی تنبلی و بیتوجهی به واقعیتهای زندگی هستند، در نهایت به خطا میافتند.
شاعر بر این باور است که وابستگیهای دنیوی و تعلقات میتواند انسان را به زمینگیر کند و دلها در این حال غمگین میشوند. او همچنین به تأثیرات منفی ناشی از نیتهای نادرست در انجام عبادتها اشاره کرده و به جستجوی حقیقت و تمایز میان ظاهر و باطن تأکید میکند. به طور کلی، این شعر تلاشی برای بیدار کردن ایمان و آگاهی در وجود انسان است.
هوش مصنوعی: وقتی حقیقت را به زبان بیاوریم، ممکن است برای دیگران ناخوشایند باشد و باعث ناراحتی شود؛ زیرا بیان واقعیتها معمولاً دردسرها و چالشهایی را به وجود میآورد.
هوش مصنوعی: کسی که پایش خواب رفته، دلیلی برای این حالت نمیبیند، اما این حالت میتواند نشانهای از امید و اشتیاق برای سفر و حرکت به سمت هدف باشد.
هوش مصنوعی: وقتی عقل و درک وجود ندارد، عشق و احساسات بیپایه و اساس موجب میشود که فرد دیوانه و بیملاحظه در هر جایی، حتی در کوچه و بازار، خرج کند و رفتارهای نامناسبی از خود نشان دهد.
هوش مصنوعی: کوهی که تو به آن وابسته هستی، به خاطر سایه تو بر روی خاکی که پر از باروری و ثروت است، سنگینی میکند.
هوش مصنوعی: دلهای بیپروا و شاداب در این دنیا باقی نمیمانند. شبنم کجا میتواند در باغ گل زندگی کند؟
هوش مصنوعی: در جمعی که به خاطر تو تحت تاثیر قرار میگیرد، خواب گنگ و نابینا به بیداری و روشنی میرسد.
هوش مصنوعی: در چشمان بلبل، وقتی سرش را زیر بال میبرد، تمام دنیا برایش به مانند یک گل بیخار جلوه میکند و زیبایی آن را فراموش میکند.
هوش مصنوعی: عقلی که روزگاری توانسته بود مشکلات جهان را حل کند و گرهها را باز کند، اکنون تنها به بستن یک عمامه مشغول شده است.
هوش مصنوعی: اگر انسان از روی حرص و طمع به دنبال خواستههای خود برود، نفس او او را به خواب و آرزوهای دوردست میکشاند و مانند موریانه که در دل چوب وجود دارد، به تدریج به موجود خطرناکی تبدیل خواهد شد.
هوش مصنوعی: سفره شادی را پهن کن، زیرا اعمال ظاهری و عبادتها در نظر نفس به شکل تصور و خیال درمیآید.
هوش مصنوعی: دل هر شخصی از دوری و فاصله زخم برمیدارد، مانند اینکه هر قطرهای که از آن محیط دور میشود، به تدریج با زیبایی و لذت آمیخته میگردد.
هوش مصنوعی: شما نمیتوانید از شرم در چهره آن گل زیبا شبنم را ببینید؛ زیرا حجاب چهره باغ گل، مانند پردهای است که زیباییها را پنهان میکند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر اشاره دارد که هر جا که قلم او به نگارش میآید و زیباییهایش را به تصویر میکشد، طوطیها (که نماد زیبایی و گفتار شیرین هستند) نیز انگار لب به مهر میزنند و طعمی شیرین و دلنشین را به وجود میآورند. به طور کلی، این شعر به تأثیر کلام و هنر نویسنده بر زیبایی و جذابیت دنیای پیرامون اشاره دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
آن کس که دل به دنیای غدار میدهد
نا پاک و سرد و واهی و غدار میشود
تیمار کار خویش خور ار عاقلی که دل
تیمار چون نیابد بیمار میشود
کم خُسب زیر سایهٔ غفلت که ناگهان
[...]
صد شِکوه به جا ز دلم جوش میزند
شرم حضور مانع اظهار میشود
گر صاف شد کلام تو صائب غریب نیست
اشک سحاب گوهر شهوار میشود
لعل تو چون به خنده گهربار میشود
[...]
مستی ز شور لعل تو هشیار میشود
خواب از خیال چشم تو بیدار میشود
حیرانیی به طالع نظاره دیدهام
دل پیشتر ز دیده خبر دار میشود
میزان کار خلق بود پله فنا
[...]
گر آن صنم ز پرده پدیدار میشود
تسبیح شیخ حلقهٔ زنار میشود
ساقی بدین کرشمه اگر میکند به جام
مسجد رواق خانهٔ خمار میشود
گر دم زند ز طرهٔ او باد صبح دم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.