سواد شب دل شب زنده دار می خواهد
زمین سوخته تخم شرار می خواهد
مگر به داغ عزیزان نسوخته است دلش
کسی که زندگی پایدار می خواهد
به دست نفس مده اختیار دل زنهار
که زنگی آینه خویش تار می خواهد
نیام دعوی شمشیر را کند کوتاه
زبان درازی منصور دار می خواهد
همان به است که قانع شود به دل خوردن
کسی که نعمت بی انتظار می خواهد
بجاست رفعت نام آوران پاک گهر
که هر که هست نگین را سوار می خواهد
چو غنچه مشت گریبان جمع کرده من
توجهی ز نسیم بهار می خواهد
به داغ ساخته نتوان فریب عاشق داد
که صیرفی زر کامل عیار می خواهد
ز من به آب شدن دست هم نخواهد شست
چنین که توبه مرا شرمسار می خواهد
ز چله مطلب کوته نظر بصیرت نیست
که دام چشم برای شکار می خواهد
کسی که می طلبدعقل ازین سبک مغزان
ز سرومیوه واز بید بار می خواهد
به بوی گل ز گلستان کجا شودقانع
کسی که خرمن گل در کنار می خواهد
نظر سیاه به این خاکدان مکن صائب
که حسن آینه بی غبار می خواهد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان احساسات عمیق و نیازهای انسانی میپردازد. شاعر اشاره میکند که برای درک و تجربه واقعی زندگی، فرد باید دل زنده و سواد لازم را داشته باشد. او به درد و رنج ناشی از جدایی عزیزان اشاره میکند و از دلهایی که در جستجوی آرامش و پایداری هستند، سخن میگوید. همچنین، شاعر هشدار میدهد که نباید اختیار دل را به نفس سپرد، زیرا این کار تنها به تاریکی و نقصان منجر میشود.
از طرفی، اشاره به نیاز به قناعت و نعمتهای بدون انتظار را نیز مطرح میکند و بر اهمیت بزرگی و پاکی نام آوران تأکید میکند. او خود را در حالتی شبیه به غنچه میبیند که در انتظار نسیم بهار و محبت است. شعر در نهایت با دعوت به نگاهی مثبت و پرهیز از منفیبافی در زندگی پایان مییابد و بر زیباییهای وجود انسان تأکید دارد.
هوش مصنوعی: دل شب زنده دار نیاز به سیاهی شب دارد، مانند زمینی که سوخته، به دانههای آتش نیازمند است.
هوش مصنوعی: کسی که واقعاً دلش نمیسوزد و متأثر نمیشود از فقدان عزیزان، نمیتواند زندگی آرام و پایداری را طلب کند.
هوش مصنوعی: این بیت به ما هشدار میدهد که نباید اختیار دل را به دست نفس بسپاریم. نفس ممکن است ما را به سمت چیزهایی بکشاند که به خوبی و پاکی ما آسیب میزند، زیرا مانند زنگاری که آینه را کدر میکند، میتواند باعث تار شدن دیدگاه ما نسبت به خودمان و دنیای اطرافمان شود. در واقع، باید مراقب باشیم تا دچار گمراهی و انحراف نشویم.
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی است که کسی که به دلیل قدرت و نفوذش زبان به انتقاد و اعتراض میگشاید، به زودی با عواقب عملش مواجه خواهد شد و لازم است که در برابر زور و قدرت سکوت کند. در واقع، این اشاره به لزوم احتیاط در موضعگیری و بیان نظرات در موقعیتهای حساس دارد.
هوش مصنوعی: بهتر است کسی که انتظار دارد نعمت بدون زحمت و تلاش به او برسد، به دلخوری و ناراحتی بسنده کند و قانع باشد.
هوش مصنوعی: بجاست که نام بزرگانی که از نسل پاک و نجیبند، در مرتبهای والا قرار بگیرد، زیرا هر کس که ارزش و مقام بالایی دارد، نیازمند نگینی باارزش و درخشان است.
هوش مصنوعی: مثل غنچهای که دستهایش را جمع کرده، من هم منتظر نسیم بهار هستم تا توجه من را جلب کند.
هوش مصنوعی: عاشق دردی عمیق دارد و نمیتوان او را با ظواهر و تظاهر فریب داد، چرا که برای شناخت ارزش واقعی عشق و احساسات، باید به عمق آن پی برد و به ارزش واقعی آن توجه کرد.
هوش مصنوعی: از من آب شدن هیچ کمکی نخواهد کرد، زیرا توبهام باعث خجالت من خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر کسی دیدگاه محدودی داشته باشد، نمیتواند به درستی مسائل را ببینید و درک کند که برای درک خوب نیاز به داشتن بینش و دقت بیشتری دارد. همچون شکارچی که باید در دام چشم خود گنجایش جستجو و شکار را داشته باشد.
هوش مصنوعی: کسی که از انسانهای کمعمق و کمفکر جوهر عقل و تفکر را طلب میکند، مانند این است که از درخت بید میوهای میخواهد.
هوش مصنوعی: کسی که عطر گل را از باغ میشنود، نمیتواند به همین عطر قناعت کند؛ او در آرزوی چیدن گلها و داشتن خرمن گل است.
هوش مصنوعی: به این زمین و دنیای خاکی با چشمان ناامید نگاه نکن، زیرا زیبایی و خوبی نیاز به صفا و پاکی دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می از لب تو صفا یادگار می خواهد
گل از رخ تو به جان زینهار می خواهد
ز مه نیافت همانا گل پیاده مدد
کز آفتاب رخت هم سوار می خواهد
سزد که بسته دلم چون شکر در آب گداخت
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.