دل تهی ناشده از خویش به جایی نرسد
تا بود پر ز شکر نی به نوایی نرسد
تیر را شهپر پرواز بود پاکی شست
آه با دامن آلوده به جایی نرسد
نیست در سینه هرکس که ز غفلت آهی
همچو کوری است که دستش به عصایی نرسد
در شفاخانه ایجاد به جز بیدردی
هیچ دردی نشنیدم به دوایی نرسد
پنبه زاری است ترا گوش ز غفلت، ورنه
نفسی نیست که از غیب ندایی نرسد
قیمت گوهر نادیده که می داند چیست؟
چه عجب گر سخن ما به بهایی نرسد
گر مرا نیست چو خار سر دیوار گلی
گلم این بس که ز من زخم به پایی نرسد
نشود زشتی دنیا به تو روشن چون آب
تا ترا آینه دل به جلایی نرسد
کیست از اهل مروت که کند سیرابش؟
بر سر خار اگر آبله پایی نرسد
خرج ره می شود این خرده جانی که مراست
گر به فریاد من آواز درایی نرسد
چه گل از برگ خود آن خونی احسان چیند؟
که ازو دست یتیمی به حنایی نرسد
دل هرکس که شود آب چو شبنم صائب
نیست ممکن که به خورشید لقایی نرسد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره نرسیدن و ناکامی در زندگی و ارتباط با دیگران است. شاعر به بیان این نکته میپردازد که اگر انسان از خود و خواستههای درونیاش پاک و تهی نباشد، به جایی نمیرسد. او به ناامیدی و بیحالی در دنیا اشاره میکند و انتقال درد و رنج را به طرق مختلف مورد بررسی قرار میدهد. همچنین، شاعر با استفاده از تمثیلهایی مانند تیر، آب، گل و خار، به یادآوری این موضوع میپردازد که در زندگی اگر به آگاهی و بیداری نرسیم، مثل کوری خواهیم بود که به عصا دست نمییابد. در نهایت، شعر تأکید میکند که بدون تلاش و شناخت عمیق خود، هرگز به خوشبختی و آرامش واقعی دست نخواهیم یافت.
هوش مصنوعی: دل خالی از خود و احساساتش هیچگاه به جایی نخواهد رسید؛ مگر اینکه پر از محبت و خوبی باشد، در غیر این صورت به جشن و شادی نخواهد رسید.
هوش مصنوعی: پرتو پرواز تیر، ناشی از پاکی و بیگناهی است؛ اما آه و اندوهی که با دامن ناپاک همراه شده، به هیچ جایی نخواهد رسید و اثری ندارد.
هوش مصنوعی: در دل هر کسی که بیخبری وجود داشته باشد، حسرت و اندوهی مانند کوری وجود دارد که به عصای خود دسترسی ندارد.
هوش مصنوعی: در بیمارستان به جز بیاحساسی هیچ دردی را احساس نکردم که درمانی برای آن وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر دقت کنی و حواست را جمع کنی، متوجه خواهی شد که در اطرافت همواره صداهایی هست که از عالم غیب به تو میرسد. این بهانهای نیست که بگویی صدایی وجود ندارد، بلکه ناشی از غفلت و بیتوجهی توست.
هوش مصنوعی: نکتهای در مورد ارزش و اهمیت چیزهایی که قابل دیدن نیستند وجود دارد. جالب است اگر سخن ما هم به قیمتی نرسد، چون خودمان میدانیم که ارزش آن چقدر است.
هوش مصنوعی: اگر من مانند خاری نباشم که در بالای دیوار قرار دارد، گل من همین بس است که هیچ آسیبی به پایم نرسد.
هوش مصنوعی: اگر زشتیهای دنیا برایت آشکار نشود، مانند آب زلال، نمیتوانی دل خود را به زیبایی و روشنی برسانی.
هوش مصنوعی: کیست که در دنیای انسانیت و جوانمردی وجود داشته باشد که بتواند تشنگیاش را برطرف کند؟ حتی اگر پایی بر روی خار باشد، هیچ آبی به او نمیرسد.
هوش مصنوعی: هزینهی سفر من، این زندگی کوچک و بیارزش است که دارم. اگر صدای فریاد من به کسی نرسد، هیچ کمکی نمیتوانم بگیرم.
هوش مصنوعی: این بیت بیان میکند که آیا کسی میتواند از گلهای خود که مملو از احسان و خوبی است، خونی بریزد که موجب نیکی به یتیمی شود؟ چرا که در واقع، دست یتیم به چنین احسانی نمیرسد. به نوعی، این شعر به ناامیدی از دسترسی یتیمان به خوبیها و مروتهای دیگران اشاره دارد.
هوش مصنوعی: اگر دل کسی مثل شبنم نرم و لطیف شود، طبیعی است که نمیتواند به خورشید نزدیک شود و از آن روشنی بگیرد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
نیست روزی که به من از تو جفایی نرسد
وز فراقت به دلم رنج و عنایی نرسد
دل به درد تو اگر خوش نکنم خوش نبود
چون یقین شد که مرا از تو دوایی نرسد
من زنم با تو گر از بخت خطایی نرود
[...]
نیست روزی که مرا از تو جفائی نرسد
وز غمت بر دل من تازه بلائی نرسد
نگذرد بر من دلسوخته روزی به غلط
که در آن روز مرا تازه جفائی نرسد
این زمان عیسی ایام توئی بهره چرا
[...]
هرکه در عشق نمیرد به بقایی نرسد
مرد باقی نشود تا به فنایی نرسد
تو به خود رفتی از آن کار به جایی نرسید
هرکه از خود نرود هیچ به جایی نرسد
در ره او نبود سنگ و اگر باشد نیز
[...]
دولت عشق به هر بی سر و پائی نرسد
پادشاهی دو عالم به گدائی نرسد
نرسد در حرم کعبهٔ وصل محبوب
هر محبی که بر او جور و جفائی نرسد
نوش کن دُردی دردش که دوای جانست
[...]
تا جفایی نکشد دل به وفایی نرسد
ورنه بی درد در این ره به دوایی نرسد
نالهٔ هر که چو بلبل نه به سودای گلی ست
عاقبت زین چمنش برگ و نوایی نرسد
ای دل ار سعی تو این است که من می بینم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.