نفس سرکش چه خیال است به فرمان گردد؟
سگ دیوانه محال است نگهبان گردد
با ضعیفان نظر لطف خدا بیشترست
روزی مور شکر خند سلیمان گردد
هوس بیجگر از ناز شود روگردان
عشق را چین جبین سلسله جنبان گردد
می گشاید دل غمگین به سبکدستی آه
گوهر اشک اگر سفته به مژگان گردد
می شود جمع به شیرازه خرمن آخر
تخم هر چند در آغاز پریشان گردد
بی ضرورت به سخن لب مگشا در پیری
که سخن پوچ ز افتادن دندان گردد
لطف حق بیش بود با نظر افتاده خلق
زال را شهپر سیمرغ مگس ران گردد
رهنوردان طلب بال و پر یکدگرند
موج را موج دگر سلسله جنبان گردد
می شود پیش مه روی تو خورشید سفید
کرم شب تاب اگر روز نمایان گردد
حیرت روی تو مهر لب صائب گردید
طوطی از آینه هر چند زبان دان گردد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان مفاهیمی مانند نافرمانی نفس، دوستی خدا با ضعیفان و نقش عشق می‌پردازد. می‌گوید که:
نفس سرکش هرگز به فرمان نمی‌آید و مانند سگی دیوانه نمی‌تواند نگهبان باشد. خداوند لطفش را بیشتر بر ضعیفان می‌تاباند و گاهی کوچک‌ترین موجودات (مانند مور) می‌توانند آوازها و نعمت‌های بزرگ را به دست آورند. عشق باعث می‌شود فرد از ناز و خودخواهی دور شود و چهره‌ای نورانی پیدا کند. همچنین شعر اشاره دارد که شکست‌ها و غم‌ها نیز می‌توانند به شادی و خوشحالی تبدیل شوند.
علاوه بر این، صحبت در مورد بی‌مورد سخن گفتن در پیری و اهمیت سکوت در این سن نیز به چشم می‌خورد. تصویرهایی از زال و سیمرغ و تلاش برای پرواز و هم‌افزایی میان موج‌ها نشان‌دهنده نیاز انسان به یکدیگر و جستجوی هم‌دلی است. در نهایت، زیبایی و حیرت از روی محبوب در این شعر به تصویر کشیده شده است.
هوش مصنوعی: نفس سرکش و در حال نافرمانی هیچ‌وقت به راحتی تحت کنترل درنمی‌آید، همان‌طور که نمی‌شود امیدوار بود که یک سگ دیوانه، مراقب و نگهبان باشد.
هوش مصنوعی: خداوند بر ضعیفان و نیازمندان بیشتر لطف و رحمت دارد، مانند روزی که موریانه به شکر دست پیدا می‌کند و لحظه‌ای شاد و خوشحال می‌شود.
هوش مصنوعی: تمایل به عشق و دلبستگی می‌تواند باعث شود که انسان از ناز و لذت‌های آن دور شود و سرانجام، عشق به شکلی نمایان و نمایشی درمی‌آید.
هوش مصنوعی: دل غمگین با اندکی هنر و سادگی، آرام می‌گیرد، اگر اشک‌ها به خاطر سوزش چشم‌ها نازل شوند.
هوش مصنوعی: در پایان کار، همه چیز به سامان می‌رسد، حتی اگر در ابتدای مسیر و در آغاز کار، اوضاع به هم ریخته و نامنظم باشد.
هوش مصنوعی: در پیری، بی‌دلیل صحبت نکن، زیرا کلام بی‌محتوا مانند دندانی که افتاده، بی‌فایده و توخالی می‌شود.
هوش مصنوعی: رحمت و لطف الهی بیشتر از آن است که با نگاه کردن به موجودات زنده‌ای که از منظر پایین‌تری هستند، قابل مشاهده باشد. به طوری که حتی یک موجود ضعیف و کم‌اهمیت، مانند مگس، می‌تواند به چنان شکوه و عظمت برسد که شبیه پرنده‌ای Mythical و بزرگ شود.
هوش مصنوعی: مسافران در جستجوی بال و پر یکدیگر هستند، مانند امواج دریا که هر کدام پی در پی، دیگری را به حرکت درمی‌آورند.
هوش مصنوعی: اگر روزی چهره‌ی زیبا و مهربان تو درخشان شود، حتی خورشید و کرم شب‌تاب هم در برابر نور تو رنگ می بازند.
هوش مصنوعی: حیرت و شگفتی ناشی از زیبایی تو، مانند محبت و مهر لبی نرم و دلنشین است. حتی اگر طوطی‌ها هم در آینه خود را ببینند و زبان دان شوند، باز هم نمی‌توانند به درستی احساسات را بیان کنند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
جز به چشم عظمت هر که درو در نگرد
مژه در دیدهٔ او خار مغیلان گردد
گر نسیم کرمش بر در دوزخ به جهد
هاویه خوبتر از روضهٔ رضوان گردد
هنرش هست فراوان گهرش هست نکو
[...]
وقت آنست که گلبن تر و خندان گردد
گریه ابر همه زیور بستان گردد
شکل اوراق بر اشجار چو خنجر باشد
صورت غنچه سیراب چو پیکان گردد
قطره ای کابر درافشان به بحار افشاند
[...]
نوح را دیده من زورق طوفان گردد
خضر بر چشم ترم چشمه حیوان گردد
سرخ رویم ز وفا بر سر کویی کانجا
آرزو آید و در خون شهیدان گردد
غم بده لیک نه چندان که چو در دل باشی
[...]
در واکرده، در بسته ز دربان گردد
دولت از خانه در بسته گریزان گردد
آه مظلوم اثر در دل ظالم نکند
در سیه خانه کجا دود نمایان گردد؟
زان به صحرا ننهم روی که مجنون مرا
[...]
تا کی از عکس تو آیینه گلستان گردد
سوی عاشق نظری تا همه تن جان گردد
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.