هر که خود را بشکند در دیده هایش جا کنند
هر که گردد حلقه، بر رویش در دل وا کنند
پاک اگر شویند دست از چرک دنیا خاکیان
دست در یک کاسه با خورشید چون عیسی کنند
آبروی خود به خاک تیره یکسان کرده اند
هر چه جز همت گدایی از در دلها کنند
از شکست گوهر خود شاد گشتن سهل نیست
زین جواهر سرمه تا چشم که را بینا کنند
صحبت یاران یکدل رهنمای مطلب است
آبها یکجا شوند و روی در دریا کنند
بیغمان باشند باغ دلگشای یکدیگر
کودکان گردند تا دیوانه ای پیدا کنند
شور ما را نیست با فرهاد و مجنون نسبتی
کوه و صحرا را بگو تا لنگری پیدا کنند
پر گره شد سینه تنگ صدف تا لب گشود
وای بر جمعی که لب را بی تأمل وا کنند
هیچ مرغ از بیضه نتواند برون آورد سر
آسمان سیران اگر بال و پر خود وا کنند
گرد عالم چرخ این بیهوده گردان می زنند
مصرع پوچی اگر چون گردباد انشا کنند
صفحه آیینه را سامان این تعلیم نیست
طوطی ما را به روی دل مگر گویا کنند
آنچه می خواهند از دنیا به ایشان رو نهد
رو به دنیا کردگان گر پشت بر دنیا کنند
جلوه دنیا بود در دیده اش موج سراب
هر که را صائب درین عبرت سرا بینا کنند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی روحیه و رفتار انسانها در برابر دنیا و معنویت میپردازد. شاعر میگوید که برای درک عمیقتر و یافتن جایگاه واقعی خود، باید از آسیبهای دنیوی و فریبهای ظاهری دوری کنیم. او به لزوم خودشناسی و همدلی میان انسانها اشاره میکند و میگوید که روابط صمیمی و رفاقتهای حقیقی میتوانند راهنما باشند. همچنین، شاعر به بیفایده بودن تلاش برای جمعآوری دنیا و نامرئی بودن حقیقت اشاره میکند و به نوعی هشدار میدهد که از سطح ظاهری و زودگذر دنیا جستجوی عمیقی باید داشت. در نهایت، او بر این نکته تأکید میکند که آگاهی و بینش حقیقی تنها با نگاهی عمیقتر نسبت به خود و دیگران به دست میآید.
هوش مصنوعی: هر کس که خود را به خاطر دیگران فدا کند و متواضع شود، در قلب آنها جایگاه ویژهای پیدا میکند. و هر کسی که به دیگران نزدیکتر شود و محبتشان را جلب کند، در دلهای آنها به خوبی یاد خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر از آلودگیهای دنیای مادی خود را پاک کنید، میتوانید با خورشید (که نماد نور و آگاهی است) به یک سطح واحد برسید، همانگونه که عیسی به عنوان نمادی از پاکی و روشنایی شناخته میشود.
هوش مصنوعی: آنها آبروی خود را به اندازهای پایین آوردهاند که به خاک سیاه شباهت پیدا کرده است، و هر کاری جز تلاش و کوشش واقعی در دلها انجام میدهند.
هوش مصنوعی: شاد شدن از دست دادن گوهر خود کار آسانی نیست، مانند سرمهای که برای بینا کردن چشم استفاده میشود.
هوش مصنوعی: گفت و گوی دوستان همدل میتواند راهنمای خوبی برای فهم موضوعات باشد، مانند این که وقتی آبها جمع میشوند، میتوانند دریا را تشکیل دهند.
هوش مصنوعی: بدون نگرانی، دلها به هم نزدیک و شاداب میشوند و مثل کودکان با هم بازی میکنند تا شاید دیوانهای را پیدا کنند که با آن همراه شوند.
هوش مصنوعی: ما شور و شوقی که داریم، نه با داستانهای فرهاد و مجنون ارتباطی دارد و نه به آنها مربوط میشود. بهتر است درباره کوه و دشت صحبت کنیم تا بتوانیم راهی برای پیدا کردن یک لنگر مناسب بیابیم.
هوش مصنوعی: سینهی تنگ صدف به شدت گرفتار شده است و وقتی که لب خود را باز میکند، وای بر افرادی که بیتوجه و بدون فکر به آن لب نگاه میکنند.
هوش مصنوعی: هیچ پرندهای نمیتواند از تخم خود بیرون بیاید و به آسمان پرواز کند، مگر اینکه بال و پر خود را بکشد و تلاش کند.
هوش مصنوعی: جهان کنونی همچون گردبادی است که بیهدف و بیمعنا در حال چرخش است و اگر بخواهند، میتوانند زندگی را با حرفها و سخنان بیهوده پر کنند.
هوش مصنوعی: آینه به خودش نظم و ترتیب نمیدهد، طوطی ما هم جز اینکه بر دل ما بگوید، کار دیگری نمیتواند بکند.
هوش مصنوعی: آنان که به دنیا پشت میکنند و از آن روی برمیگردانند، در واقع به آنچه که میخواهند و در جستجویش هستند، دست نمییابند.
هوش مصنوعی: نکتههای فریبنده و زودگذر دنیا در نگاه او همچون تصویر یک سراب به نظر میرسید. هر کسی که صائب را در این مکان عبرتآموز بیندیشد، به بصیرت و درک عمیق دست خواهد یافت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
داستانه ظالمی چون خوانداز دفتر کسی
مردوزن بنگر که بر جانش چه نفرینها کنند
پس تو امروز آن مکن کو کرددی از ظلمها
ورنه آن نفرین همه بر جان تو فردا کنند
عاشقان را تا به کی در کوی تو رسوا کنند
بی دلان را اینچنین سرگشته و شیدا کنند
روی بنما تا زمانی عاشقان روی تو
دیده ی مهجور را بر روی تو بینا کنند
ور نهان داری پری رویا ز چشم ما رخت
[...]
خسروا! ای آن که خدام درت از یک نظر
ذره را برتر ز خورشید جهان آرا کنند
هر کجا از لای نفی مردمی باشد سخن
قامت ذات ترا پیرایه از الا کنند
مر ترا فر سکندر داد یزدان از ازل
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.