دل شود شاد از شکست آرزو آزاده را
این سبو از خود برآرد در شکستن باده را
روی شرم آلود گل را باغبان در کار نیست
حاجب و دربان نمی باید در نگشاده را
کاروان شوق را درد طلب رهبر بس است
راه پیمای جنون زنار داند جاده را
در دل روشن ندارد ره تمنای بهشت
نقش یوسف می کند مغشوش لوح ساده را
با حضور دل هوای خلد کافر نعمتی است
چند خواهی نسیه کرد این نعمت آماده را؟
نیست محو یار را اندیشه از زهر فنا
تلخی مرگ است شکر، مور شهد افتاده را
سرو از فکر لباس عاریت آسوده است
جامه از پیکر بروید مردم آزاده را
زان جهان قانع به دنیا گشت حرص زردرو
برگ کاهی می دهد تسکین، دل بیجاده را
نیست خالص طاعت حق تا نگردد کشته نفس
می کند این خون نمازی دامن سجاده را
تا به روی پرده سوز یار چشم افکنده است
نیست پروای دو عالم صائب آزاده را
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی موضوعاتی چون عشق، آرزو، آزادی و رابطه انسان با دنیا و خدا می‌پردازد. شاعر از شکست آرزوها به عنوان راهی برای شاد کردن دل انسان حرف می‌زند و اشاره می‌کند که در دل جنگ و جدل‌های دنیوی، انسان باید از عشق و شوق درونی خود پیروی کند.
باغبان که نماد زندگی و تلاش است، به گل‌هایی که شرم دارند، توجهی نمی‌کند، و در این عالم، گاهی از درد و غم می‌توان به شادی و حقیقت رسید. شاعر می‌گوید که حقیقت، بر سر افکار و آرزوهای ما سایه می‌افکند و انسان باید از بندهای دنیا رها شود تا به نیایش و حقیقت نائل آید.
شاعر همچنین بر این نکته تأکید می‌کند که زندگی بدون عشق و توجه به خدا خالی و بی‌معناست و تنها وقتی انسان به تمام و کمال خدا را می‌پرستد که از خودپرستی و مرگ ترس نداشته باشد. در نهایت، او اشاره می‌کند که آسایش و آرامش در زندگی دنیوی در محدودیت و قناعت با آن حاصل می‌شود و انسان‌های آزاد باید به این حقیقت دست یابند.
هوش مصنوعی: دل زمانی شاد می‌شود که آرزوها شکسته شوند. این بار، مانند سبویی که در شکستن قدرت خود را از دست می‌دهد، باده را نیز آزاد می‌سازد.
هوش مصنوعی: باغبان در حالتی که بر روی گل‌ها شرم و خجالت وجود دارد، دخالتی نمی‌کند و نیازی به حاضر بودن نگهبان یا دربان نیست؛ در واقع، زیبایی و لطافت گل‌ها خود به خود باید در دسترس باشد و نیاز به محافظت ندارد.
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره به این است که در مسیر عشق و آرزوها، رهبری که با درد و اشتیاق آشنا است، برای هدایت کاروان شوق کافی است. کسی که دچار جنون عشق شده، به خوبی می‌داند که چگونه باید در جاده‌های پر چالش و دشوار قدم بردارد.
هوش مصنوعی: در دل فردی که روشنایی دارد، آرزوی بهشت وجود ندارد، اما یاد یوسف باعث می‌شود تا لوح ساده‌ای که دارد، دچار آشفتگی شود.
هوش مصنوعی: حضور دل و داشتن عشق و محبت، همانند بهشت و خوشی است که می‌توان آن را تجربه کرد. آیا می‌خواهی از این نعمت بزرگ که در دسترس است، بدون هیچ تلاشی غافل شوی؟
هوش مصنوعی: دلتنگی برای محبوب باعث نمی‌شود که انسان به فکر زوال و مرگ بیفتد؛ بلکه مرگ را می‌تواند همچون شکر بیابد، زیرا مانند موری که در تلاش برای یافتن شهد است، این اندیشه به نوعی شیرین به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: سرو به خاطر زیبایی و ظرافتش نیازی به پوشش اضافی ندارد و انسان‌های آزاد و بزرگ‌منش هم از قید و بندهای دنیوی رها هستند و به راحتی زندگی می‌کنند.
هوش مصنوعی: از دنیای دیگری تسلیم این دنیا شد، در حالی که حرص و طمع به زندگی زرد و بی‌ارزش، آرامشی به دل سرگردان نمی‌دهد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که نفس در انسان زنده است، طاعت و عبادت خالص نخواهد بود. نفس، به مانند خونی که دامان سجاده را آلوده می‌کند، مانع خلوص در عبادت می‌شود. انسان باید در راه حق از نفس خود بگذرد تا عبادتش خلوص پیدا کند.
هوش مصنوعی: زمانی که یار با نگاهش بر پرده آتشین عشق می‌نگرد، صائب آزاد هیچ دغدغه‌ای از دو دنیای مادی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
جا به عرش دوش خود دادم سبوی باده را
فرش کردم در ره می دامن سجاده را
چون سبو تا هست نم از زندگی در پیکرت
دستگیری کن می آشامان عاشق باده را
این سخن را سرو می گوید به آواز بلند
[...]
قید هستی نیست مانع خاطرآزاده را
در دل مینا برون‌گردی‌ست رنگ باده را
خوابناکان را نمی‌باشد تمیز روز و شب
ظلمت ونور است یکسان تن به‌غفلت داده‌را
ناتوانی مشق دردی کن که در دیوان عشق
[...]
روزگار آسوده دارد مردم آزاده را
زحمتِ سِندان نمی آید در بگشاده را
از سرِ من عشق کی بیرون رود مانندِ خلق
چون کنم دور از خود این همزادۀ آزاده را
خوش نمی آید به گوشم جز حدیثِ کودکان
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.