جگر لاله سیه مست ز میخانه کیست
مستی نرگس مخمور ز پیمانه کیست؟
باده حوصله پرداز لب و چشم بتان
نیست از سلسله تاک، ز میخانه کیست؟
عشق را راه سخن نیست در آن خلوت خاص
چشم مست تو گرانخواب ز افسانه کیست؟
نیست بر مهره گل، دیده بالغ نظران
رقص این نه صدف از گوهر یکدانه کیست؟
نه به پروانه توجه، نه به بلبل دارد
هیچ معلوم نگردید که جانانه کیست
می توان یافت ز گردی که بر افلاک رود
که گذار تو، به سر وقت که و خانه کیست
آب رحم از دل سنگین فلک می جوشد
برق رخسار تو مهمان سیه خانه کیست؟
زان تغافل که به لیلی دل مجنون دارد
دوربینان همه دانند که دیوانه کیست
ز آستین پر و بالی که به شمع افشاند
روشن است این که دل سوخته پروانه کیست
نیست چون مهره افلاک ز سیرش آرام
تا دل پاره ما سبحه صد دانه کیست
شد ز فریاد تو صائب جگر سنگ کباب
دل نالان تو ناقوس صنمخانه کیست؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به توصیف عشق و حالاتی میپردازد که از آن بهعنوان مستی و شیدایی یاد میکند. او از عواطف و تصورات خود درباره معشوق و زیباییهای موجود در آن دنیای خاص سخن میگوید. با اشاره به عناصر مختلفی مانند نرگس، گل و پروانه، شاعر سئوالاتی را مطرح میکند که بیانگر جستجوی او برای شناختن و فهمیدن واقعیتها و احساساتش است. در نهایت، او از درد و عشق عمیق خود نسبت به معشوق مینالد و نشان میدهد که عشق نه تنها شادی بلکه رنج و اشتیاق نیز به همراه دارد.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیبایی و شگفتی موجود در حالاتی خاص میپردازد. در آن به جگر (دل) لالهای سیاه اشاره میشود که به خاطر نوشیدنیهای میخانه حالت مستی دارد. همچنین به نرگسی اشاره شده که به دلیل نوشیدن از پیمانهای، به حالتی سرمستی و وجد آمده است. به طور کلی، شاعر به توصیف جمال و جذابیتی میپردازد که به واسطه شراب و مستی ایجاد شده است.
هوش مصنوعی: میگوید که نوشیدن شراب و آرامش به دست آوردن ناشی از لب و چشم معشوقان نیست و این آرامش از زنجیرهی تاک (درخت انگور) به دست نمیآید. بنابراین، سوالی را مطرح میکند که از کجا میتوان به این آرامش در میخانه رسید؟
هوش مصنوعی: در آن خلوتی که چشمان خمار تو خوابآلود است، عشق راهی برای بیان ندارد. چه کسی از افسانههای عشق سخن میگوید؟
هوش مصنوعی: بر روی گل، توجه و دیدگاه عمیق افراد پخته و باتجربه به این نکته جلب نمیشود که این صدف، چه کسی است که از یک گوهر منحصر به فرد تولید شده است؟
هوش مصنوعی: نه به پروانه توجهی دارد و نه به بلبل، هیچ چیز مشخص نیست که محبوب واقعی کیست.
هوش مصنوعی: میتوان از گرد و غباری که بر آسمان نشسته است، فهمید که مسیر تو چه زمانی و کجا به پایان میرسد و منزلت کجاست.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به زیبایی و جذابیت چهرهی محبوب اشاره دارد که در کنار تنگدستی و مشکلات زندگی، بر دلها اثر میگذارد. بارش آب به عنوان نمادی از احساسات و رحم الهی از دل آسمان، نشاندهندهی دلتنگی و عطش برای وصال محبوب است. در عین حال، سوالی نیز مطرح میشود دربارهی اینکه زیبایی و نور چهرهی محبوب چگونه به دنیای تاریک و غمآلود راه یافته و در آنجا مهمان است. به نوعی به تضاد میان زیبایی و سختیهای زندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: به خاطر بیتوجهیای که لیلی به مجنون دارد، همه کسانی که از دور تماشا میکنند، میدانند که دیوانه کیست.
هوش مصنوعی: از آستین پروانهی سوختهای که ضیایی شمع را میپراکند، مشخص است که این دل سوخته متعلق به چه کسی است.
هوش مصنوعی: هیچ چیزی مانند حرکت افلاک آرامش ندارد، پس دل ما که پارهپاره است، به عدد صد دانه تسبیح کیست؟
هوش مصنوعی: از فریاد تو، صائب، حتی دل سنگی هم در آتش سوخت و نالهات مثل ناقوسی در معبد عشق بلند است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
یا رب این شمع دل افروز ز کاشانهٔ کیست؟
جانِ ما سوخت، بپرسید که جانانه کیست؟
حالیا خانهبراندازِ دل و دین من است
تا در آغوش که میخسبد و همخانه کیست
بادهٔ لعل لبش کز لبِ من دور مباد
[...]
یارب آن مغبچه شوخ ز میخانه کیست؟
مست در میکده از ساغر و پیمانه کیست؟
سوی مسجد شده و غیرت آن میکشدم
پیش من گرچه یقین است که در خانه کیست
گنج حسن است و سوی اهل محبت گذرش
[...]
یارب این ساغر پرجوش ز خمخانه کیست
هوش ما برد ندانیم که پیمانه کیست
کس درآن باده مرد افکن گلرنگ نیافت
کاین همه کیفیت از نرگس مستانه کیست
بسکه دلها شده ویران ز پی گنج غمش
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.