دلبر از دل نیست غافل، دل اگر آگاه نیست
شاه با تخت است دایم، تخت اگر با شاه نیست
کوه نتوانست پیچیدن عنان سیل را
سالکان را کعبه و بتخانه سنگ راه نیست
در دبستان، لوح هیهات است ماند رو سفید
در جهان آفرینش سینه ای بی آه نیست
خانه من چون صدف از گوهر خود روشن است
گل به چشم روزنم از آفتاب و ماه نیست
حلقه بیجا می زند بر در نوای بلبلان
بوی گل را در حریم بی دماغان راه نیست
سد راه ما نگردد مهر دنیای خسیس
مانع پرواز ما چون چشم، برگ کاه نیست
چون شبان بیدار باشد، گله گو در خواب باش
آدمی را دیده بانی چون دل آگاه نیست
کار مردان نیست با نامرد گردیدن طرف
ورنه دستم از گریبان فلک کوتاه نیست
در بساط خامشان باشد مگر مغز سخن
ورنه حرفی غیر حرف پوچ در افواه نیست
هیچ خاری در بساط هستی از اخلاق بد
دامن جان را شلاین تر ز حب جاه نیست
صائب از گرد علایق صفحه دل را بشوی
زان که هر ناشسته رو را ره درین درگاه نیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره اهمیت و وابستگی دلها به همدیگر و جستجوی معنی و حقیقت در زندگی است. شاعر به ارتباط بین شاه و تخت، سیلاب و کوه، و همچنین دوگانگی در امور انسانی اشاره میکند. او از ناکامیها و رنجهای موجود در زندگی میگوید و تأکید میکند که در جهان هستی هر انسانی باید به درون خود نگاهی بیندازد و از تعلقات بیمورد خود را آزاد کند. در نهایت، شاعر به این نتیجه میرسد که تنها با پاکسازی دل از دلبستگیها و دغدغههای دنیوی میتوان به حقیقت و روشنایی دست یافت.
هوش مصنوعی: دلبر همواره از دل غافل نیست، اما اگر دل آگاه نباشد، شاه همیشه بر تخت خود نشسته است، حتی اگر تخت خالی باشد و شاه در آن نباشد.
هوش مصنوعی: کوه نتوانست جلوی خروش سیل را بگیرد، زیرا سالکان به سوی کعبه و مکانهای مقدس میروند و راهی برای سنگریزهها وجود نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: در مدرسه، لوحی که نشاندهنده دستاوردهای انسان باشد، به یادگار میماند. در دنیا، کسی که از غم و درد خالی است و آهی در دل ندارد، واقعاً درخشان و سربلند به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: خانه من مانند صدفی است که از گوهر درونش میدرخشد؛ گلها در چشم من از تابش آفتاب و ماه نیستند.
هوش مصنوعی: حلقهای که بدون علت بر در نواهای بلبلان نواخته میشود، نشاندهنده این است که در فضای افرادی که فاقد درک و احساس هستند، جایی برای بوی خوش گل نیست.
هوش مصنوعی: محبتهای دنیوی نمیتواند مانع پیشرفت و پرواز ما شود، زیرا مانند برگ کاه بیاثر است و ما را متوقف نمیکند.
هوش مصنوعی: وقتی شبان بیدار است، گله در خوابند؛ اما آدمی که دلش آگاه نیست، نمیتواند مانند گله در آسایش باشد.
هوش مصنوعی: تنها درگیر شدن با افرادی نادرست و بیاعتبار، کار مردان واقعی نیست؛ در غیر این صورت، من هیچگاه از چنگال سرنوشت رها نخواهم شد.
هوش مصنوعی: در بین افراد نادان، تنها نکتهای که اهمیت دارد، اصل و محتوای سخن است وگرنه جز گفتار بیمعنا و توخالی، چیزی در میان نیست.
هوش مصنوعی: هیچ چیز در زندگی به اندازه اخلاق بد نمیتواند به روح و جان انسان آسیب بزند. محبت به مقام و جایگاه اجتماعی نمیتواند جایگزین خوبی برای رفتارهای درست باشد.
هوش مصنوعی: صائب میگوید که دل خود را از وابستگیها پاک کن، زیرا هیچ کس که دلش پاک نیست، نمیتواند وارد این درگاه شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ایدل اندر پرده تقدیر کس را راه نیست
هیچ فهم از کشف اسرار سپهر آگاه نیست
فتنه ی گیتی مشو، زیرا که در زیر سپهر
یوسف امید اگر برجاست جز در چاه نیست
بر جوانی دل منه، چون دست فرمان فنا
[...]
زاهدِ ظاهرپرست از حالِ ما آگاه نیست
در حقِ ما هر چه گوید جایِ هیچ اکراه نیست
در طریقت هر چه پیشِ سالک آید خیرِ اوست
در صراطِ مستقیم ای دل کسی گمراه نیست
تا چه بازی رخ نماید بیدَقی خواهیم راند
[...]
دوست از حال دل آشفتگان آگاه نیست
آه کز دست غمش ما را مجال آه نیست
باد نوروزی ز گلشن میرسد لیکن چه سود
کز گل صد برگ من بوئی بدو همراه نیست
کشور دل بی حضور او خراب آباد شد
[...]
کار در دیر به غیر از جستن آن ماه نیست
کش ز اهل خانقه جستم یکی آگاه نیست
یک قدح خوردم که شد دود از دماغم سوی چرخ
چرخ گو خون خور ازین معنی که دود آه نیست
هر سفال کهنه در دیر مغان شد جام جم
[...]
زاهد ظاهر پرست از حال ما آگاه نیست
در حق ما هر چه گوید جای هیچ اکراه نیست
بر در میخانه رفتن کار یک رنگان بود
خود فروشان را به کوی می فروشان راه نیست
هر چه هست از قامت ناساز بی اندام ماست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.