اگر مردِ عشقی کمِ خویش گیر
و گرنه رهِ عافیت پیش گیر
مترس از محبت که خاکت کند
که باقی شوی گر هلاکت کند
نروید نبات از حبوبِ درست
مگر حال بر وی بگردد نخست
تو را با حق آن آشنایی دهد
که از دستِ خویشت رهایی دهد
که تا با خودی در خودت راه نیست
وز این نکته جز بیخود آگاه نیست
نه مطرب که آواز پای ستور
سماع است اگر عشق داری و شور
مگس پیشِ شوریدهدل پر نزد
که او چون مگس دست بر سر نزد
نه بم داند آشفتهسامان نه زیر
به آوازِ مرغی بنالد فقیر
سُراینده خود مینگردد خموش
ولیکن نه هر وقت باز است گوش
چو شوریدگان مِیپرستی کنند
به آوازِ دولاب مستی کنند
به چرخ اندر آیند دولابوار
چو دولاب بر خود بِگِریند زار
به تسلیم سر در گریبان برند
چو طاقت نماند گریبان درند
مکن عیبِ درویشِ مدهوشِ مست
که غرق است از آن میزند پا و دست
نگویم سماع ای برادر که چیست
مگر مستمع را بدانم که کیست
گر از برج معنی پرد طیرِ او
فرشته فرو ماند از سیرِ او
وگر مرد لهو است و بازی و لاغ
قویتر شود دیوش اندر دِماغ
چو مردِ سماع است شهوتپرست
به آوازِ خوش خفته خیزد، نه مست
پریشان شود گل به بادِ سحر
نه هیزم که نَشکافدش جز تبر
جهان پر سماع است و مستی و شور
ولیکن چه بیند در آیینه کور؟
نبینی شتر بر نوای عرب
که چونش به رقص اندر آرد طرب؟
شتر را چو شورِ طرب در سَر است
اگر آدمی را نباشد خر است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره عشق و حالتهای مربوط به آن است. شاعر به ما میگوید که اگر مردی عشق را در درون خود تجربه کند، باید به دنبال عافیت برود و از آسیبهای محبت نترسد. عشق قدرتی دارد که میتواند انسان را از خودخواهی و محدودیتها رهایی دهد. او تأکید میکند که بدون عشق، انسان به خودآگاهی نمیرسد و مانند مگس که فقط به ظواهر میپردازد، نمیتواند عمق عشق را درک کند.
شاعر به مفهوم «سماع» اشاره میکند که حالتی خاص از التذاذ روحی در عشق است و میگوید که حتی اگر کسی با شور و التهاب به رقص بپردازد، باید درک کند که این فقط یک جنبه از حقیقت عشق است. او همچنین به افراد مست و غافل هشدار میدهد که در قضاوت درباره درویشان و عاشقان مدهوش شتاب نکنند، زیرا ممکن است خارج از درک ما باشند.
در نهایت، شاعر به تأکید بر این نکته میپردازد که عشق واقعی فراتر از ظاهر است و اگر انسانی از آن بگذرد، مانند حیوانی بدون تفکر و شعور خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر عاشق نیستی، بهتر است خودت را دور نگهداری و اگر اینطور نیستی، بهتر است به دنبال زندگی راحت و آرام بروی.
هوش مصنوعی: از علاقه و محبت نترس که اگر به زمین بیفتی، باقی خواهی ماند، حتی اگر خطر از بین رفتن هم وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: نبات یا گیاه از دانههای خوب و سالم رشد نمیکند، مگر اینکه ابتدا حال و وضعیت آن دانهها تغییر کند.
هوش مصنوعی: تو را به آگاهی از حقیقتی میرساند که تو را از قید و بندهای خودت آزاد میکند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که به درون خودت و آرامش درونیات دست نیابی، راهی به سوی آگاهی واقعی نخواهی داشت و تنها در این حالت است که میتوانی به شناختی از خودت برسید.
هوش مصنوعی: اگر دل به عشق و شور داری، نهتنها آواز و موسیقی است که توجهات را جلب میکند، بلکه آنچه که واقعاً اهمیت دارد، احساس عمیق و روحانی است که در آن جاری است.
هوش مصنوعی: مگس جلوی کسی که دلش گرفتار و مضطرب است، پرواز نکن زیرا او هم مانند مگس، فقط بر سرش میزند و بیاحساس است.
هوش مصنوعی: هیچکس نمیداند که درد و پریشانی من چقدر عمیق است و حتی در زیر آواز پرندهها، هیچکس از غصهام آگاه نمیشود.
هوش مصنوعی: شاعر به این نکته اشاره میکند که ممکن است او به طور مستقیم سخن نگوید و سکوت اختیار کند، اما همیشه برای شنیدن و درک کردن آماده است و در هر زمان گوشش شنواست.
هوش مصنوعی: چنان که عاشقان و شیداها وقتی به شوق و ذوق به نوشیدن شراب میپردازند، با شادی و سرور آواز میخوانند و در حال مستی به سر میبرند.
هوش مصنوعی: به گردونهی زندگی بپیوندند، مانند دولابی که به دور خود میچرخد و نالهوار به حالت زاری در میآید.
هوش مصنوعی: وقتی که تحمل انسان به پایان میرسد، با سر در گریبان فرو میرود و تسلیم میشود، زیرا دیگر هیچ نیرویی برای ایستادگی ندارد.
هوش مصنوعی: به عیبجویی از فردی که غرق در مستی و ناتوانی است نپرداز، زیرا او به شدت تحت تأثیر شراب است و از این حالت، رفتارهایی از خود نشان میدهد.
هوش مصنوعی: من نمیگویم که ای برادر، سماع چیست؛ مگر اینکه بدانم شنوندگان آن کیها هستند.
هوش مصنوعی: اگر از عرش معنوی پرندهای به پرواز درآید، حتی فرشتگان هم از سفر و حرکت او ناتوان خواهند ماند.
هوش مصنوعی: اگر کسی به بازی و تفریح مشغول باشد، ممکن است به مرور زمان عقلش تحت تاثیر قرار بگیرد و افکار نادرستی در ذهنش شکل بگیرد.
هوش مصنوعی: وقتی که شخصی به موسیقی و آواز زیبا گوش میدهد، به جای اینکه به هیجانهای زودگذر و خواستههای نفسانی توجه کند، بیدار و هوشیار میشود.
هوش مصنوعی: در هرازگاهی بهار، گلها به خاطر وزش باد صبحگاهی از هم میپاشند و ذرهذره میشوند، ولی این اتفاق به خاطر ترک خوردن یا آسیب دیدن نیست، بلکه طبیعت اینگونه است و هیچ چیز دیگری نمیتواند آن را شکاف دهد.
هوش مصنوعی: جهان پر از شادی و سرور است، اما کسی که نابینا باشد، نمیتواند زیباییها و لذتهای آن را ببیند.
هوش مصنوعی: آیا نمیبینی که شتر، زمانی که صدای عرب میرسد، چگونه با شادی و نشاط به رقص در میآید؟
هوش مصنوعی: اگر شتر به هیجان و شادی برسد، به خاطر طبعش شور و جنب و جوش دارد، اما اگر انسان به این حال و هوا نرسد، در واقع او را مثل شتر بیفایده و بیحرکت میدانیم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.