گنجور » سعدی » بوستان » باب دوم در احسان » بخش ۱۱

وزن:	فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری:	مثنوی
منبع اولیه:	ویکی‌درج
تعداد ابیات:	۹

خلاصه

هوش مصنوعی: در این شعر، داستانی درباره مردی آمده است که در بیابان سگی تشنه را می‌یابد. او با کمال محبت و نیک‌طینتی، به سگ آب می‌دهد. پیامبر به او خبر می‌دهد که خداوند گناهان او را بخشیده است. شاعر به مردم توصیه می‌کند که در اعمال نیکو و وفا به دیگران پیش قدم باشند و یادآور می‌شود که نیکی به هر موجودی، حتی سگ، بی‌اثر نیست. همچنین، به این نکته اشاره می‌کند که بخشش و مهربانی هر فرد با کوچک‌ترین کارهایش می‌تواند تأثیر بزرگی داشته باشد. در نهایت، او بیان می‌کند که اعمال نیک همیشه نتیجه‌ای مثبت دارد و به نیکویی و بخشش اهمیت می‌دهد.

برگردان به زبان ساده

# یکی در بیابان سگی تشنه یافت

برون از رمق در حیاتش نیافت

هوش مصنوعی: در بیابان، شخصی سگی تشنه و ناتوان را پیدا کرد که دیگر توان ادامه زندگی را نداشت.

# کله دلو کرد آن پسندیده کیش

چو حبل اندر آن بست دستار خویش

هوش مصنوعی: سری که آراسته و زیباست به مانند چادری که بر آن باره گذاشته‌اند، نشان‌دهنده‌ی اعتقاد و سلیقه‌ی فشرده‌ای است که در آن نهفته است.

# به خدمت میان بست و بازو گشاد

سگ ناتوان را دمی آب داد

هوش مصنوعی: به خدمت آمد و بازوها را گشود، و لحظه‌ای به سگ ناتوان آب داد.

# خبر داد پیغمبر از حال مرد

که داور گناهان از او عفو کرد

هوش مصنوعی: پیامبر از وضعیت مردی خبر داد که خداوند گناهان او را بخشیده است.

# الا گر جفاکاری اندیشه کن

وفا پیش گیر و کرم پیشه کن

هوش مصنوعی: اگر بی‌وفایی می‌کنی، به این فکر کن که باید وفادار باشی و مهربانی را پیشه کنی.

# کسی با سگی نیکویی گم نکرد

کجا گم شود خیر با نیکمرد؟

هوش مصنوعی: هیچ‌کس با یک سگ خوب و وفادار گم نمی‌شود، پس چگونه می‌تواند با یک مرد نیکو از روخی خوب خود دور شود؟

# کرم کن چنان که‌ت برآید ز دست

جهانبان در خیر بر کس نبست

هوش مصنوعی: مهربانی کن به اندازه‌ای که از دستت برمی‌آید، زیرا کسی که در دنیا بر کسی جز خیر نخواهد، آسیب نمی‌زند.

# به قنطار زر بخش کردن ز گنج

نباشد چو قیراطی از دسترنج

هوش مصنوعی: بخشیدن مقدار زیادی زر از گنجینه به آسانی امکان‌پذیر نیست، همان‌طور که نمی‌توان یک قیراط طلا را از کار و زحمت به دست آورد.

# برد هر کسی بار در خورد زور

گران است پای ملخ پیش مور

هوش مصنوعی: هر کسی باید بار خود را به دوش بکشد و این کار برایشان مشکل و سنگین است، مانند اینکه ملخ، که به نظر کوچک و بی‌اهمیت می‌آید، در برابر مورچه‌ای که بار خودش را حمل می‌کند، به نظر می‌رسد.

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

حاشیه‌ها

حکایت به خوانش حمیدرضا محمدی
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

بخش ۱۱ - حکایت به خوانش عندلیب

بخش ۱۱ - حکایت به خوانش فاطمه زندی

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

حاشیه‌ها

بخش ۱۱ - حکایت به خوانش امیر اثنی عشری
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش

حاشیه‌ها

پیشنهاد مشق شعر

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

تا به حال ۱۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

رسته در ‫۱۶ سال و ۶ ماه قبل، دوشنبه ۸ مهر ۱۳۸۷، ساعت ۱۸:۳۶ نوشته:

موضوع: غلط املایی
بیت 1
غلط : بیان
درست : بیابان
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

reply flag link

قلمراد در ‫۱۱ سال و ۱۰ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲، ساعت ۰۰:۱۱ نوشته:

قیراط واحدی برای سنجش سنگهای قیمتی و در زرگری بسیار پر کاربرد

reply flag link

قلمراد در ‫۱۱ سال و ۱۰ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۲، ساعت ۰۰:۱۷ نوشته:

قنطار به معنی مال زیاد بکار رفته در اینجا اما جایی به معنی باهوش هم دیده ام

reply flag link

حسن زرهی در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۲، ساعت ۰۰:۵۸ نوشته:

در این حکایت سعدی از سگ به عنوان حیوان کم حرمت یاد می کند، و حتی نیکویی کردن به او را که به فرمایش سعدی ارزشی ندارد سزاوار پاداش می بیند.
اما سگ در ایران باستان احترام فراوان داشته و از حیوانات محبوب ایرانیان بوده است، رابطه ی گرم سگ و انسان با وجود اینکه این حیوان و خوک در دین های یهودی و اسلام نجس محسوب می شوند، و قابل خرید و فروش و نگهداری نیستند ، مسلمانان را مجبور به باز نگری در پیوند یا این حیوان می کند.
و با مراجعات اعراب به پیغمبر و در خواست از او برای تجدی نظر در باره ی سگ که حیوان مهربان و مفیدی است، باعث می شود که برای این حیوان استثنا قائل شوند، اصطلاح " کلب معلم " با ضم میم و فتح عین و لام به معنای سگ آموزش دیده از همین زمان باب می شود، پس از این است که سگ های شکاری کلب معلم به حساب می آیند و دیگر، هم می شده از آنها در شکار استفاده کرد و هم اگر شکارچی برای مثال آهویی شکار می کرده و سگ او را به دندان می گرفته و مرده به صاحبش می رسانده و یا پرنده و یا خرگوش و هر حیوان دیگری را مرده سگ به صاحب اش می رسانده باز حلال دانسته می شده، به همین دلیل سگ تعلیم دیده ، مانند سگ های خانگی امروزی دیگر نجس و غیر قابل خرید و فروش دانسته نمی شده است، به سخن دیگر برخورد امروزی در ایران با سگان خانگی با این حدیث نبوی همخوانی ندارد!

reply flag link

حسن زرهی در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۱۹ نوشته:

من خود خاطره ای از همین ماجرا دارم که برایتان باز گو می کنم:
پدر مادر من روحانی منطقه ی ما در کودکی من بود، مادرم به دلیل موقعیت پدرش مدام با پدرم که عاشق سگ ها بود و همیشه ی خدا سگی در خانه داشت ، اگر نگویم سگ ها ، جر و بحث می کرد.
حتی خاطرم هست یکبار از زن کولی به نام شهربان گاو باز که زن بسیار زیبایی هم بود پدرم سگی را به مبلغ گرانی خرید که همه می گفتند ، البته در انتقاد از کار او که قیمت چهار اسب را داده و یک سگ خریده است. مادرم مراقب بود که هر وقت پدر بزرگ می آید ، من و پدرم به سگ و یا سگ ها نزدیک نشویم، در یکی از تابستان ها که ما در خانه ی تابستانی مان در نخلستان زندگی می کردیم ، ناگهان پدر بزرگم وارد خانه شد و من و پدرم در حال نوازش یکی از سگ های مورد علاقه مان بودیم ، مادرم که زودتر از ما متوجه حضور حضرتشان شده بود، و ما نمی دانستیم که دارد با هزار ایما و اشاره از ما می خواهد دست از این کار خلاف برداریم، که موفق نمی شود و پدر بزرگ می بیند، و رنگ از رخسار مادر می پرد و پدر بزرگ می بیند که اگر چاره ای اندیشیده نشود سکته خواهد کرد، به سوی من و پدر می آید و ما هم وقتی متوجه حضور او می شویم که برای هر پنهان کاری دیر است، در نتیجه ناچار به او سلام می کنیم ، و به یاد ترس تاریخی مادر از این رخداد می افتیم، پدر بزرگ روحانی به سگ نزدیک می شود دستی بر پشت او می کشد و رو به مادر می گوید:
دخترم این "کلب معلم"است نجس نیست.
سال ها زمان برد تا من در درس ادبیات بدانم کلب معلم چیست، اما حرفی که آن روز آن مرد خدا زد برای خانواده ی ما بویژه مادرم از هر هدیه ای ارزشمندتر بود.َ

reply flag link

امین کیخا در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۳۱ نوشته:

درود به آن مرد خدای مهربان .

reply flag link

حسن زرهی در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، چهارشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۵۰ نوشته:

قنطار : پوست گاو پر از زر را گویند، معادل صد رطل و یا هزار دینار
قیراط : واحد وزن معادل یک بیست و یکم مثقال و مساوی سه جو وزن را گویند

reply flag link

آرش در ‫۸ سال و ۱ ماه قبل، دوشنبه ۹ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۲۰:۰۳ نوشته:

با درود ب همه
دوست گرامی ک در بالا سعدی رو نکوهش کردن ک سعدی نسبت ب سک کم حرمتی داشته. خواستم بگم که به دید من اینگونه نبوده و با نگاهی ب سوژه شعر در می یابیم ک از در دلسوزی و نگاهی انسانی به جانوری ک تاب و توان از دست داده نگاه شده و در این بیت (یکی باسگی نیکویی گم نکرد) در ادامه میگه پس نیکویی ب مردم نیک ارزش پایین تری نداره ک گم یا فراموش بشه(کجا گم شود نیکویی با نیک مرد)
به تفکر جامعه ای ک سگ رو نجس و اونو میکشن نگاه کنیم متاسفانه ما گونه پرست هستیم

reply flag link

کشاورز در ‫۷ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۶، ساعت ۱۳:۴۱ نوشته:

مساله نجس بودن سگ، غیر از حرمت نگهداری از آن است . نگهداری از سگ برای کسانی که استفاده عقلایی از آن ندارند، کراهت شدید دارد؛ و در روایات، امری ناپسند دانسته شده است. بنابراین نگهداری سگ برای نگهبانی و شکار، و سگی که امروزه مورد استفاده پلیس و نیروهای امداد می باشد، مکروه نیست. (البته این به معنای عدم نجاست این سگ ها نمی باشد.)
در بعضی از روایات آمده است که خانه ای که در آن سگ است، ملائکه وارد نمی شوند. این کراهت سبب می شود که حتی نماز خواندن در چنین خانه ای مکروه باشد.
(آیه الله مکارم شیرازی)

reply flag link

عالمشاهی در ‫۶ سال و ۹ ماه قبل، پنجشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۷:۵۵ نوشته:

سلام. این نجاست سگ از کجا أمده ؟ در قران مجید نه تنبها که نیست بلکه می توان از آیات ان عدم نجاست ان را هم برداشت کرد. حدیث منتسب به حضرت رسول مکرم در این باره تا چه حد با معیار قرآنی برای سنجش درستی و نادرستی ان در هم اهنگی است ؟
سگ نگهداری ، دوست داشتن و نداشتن سگ یا هر حیوان دیگر را در پای دین ننویسیم0

reply flag link

مدبر در ‫۶ سال و ۶ ماه قبل، جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۳۹ نوشته:

اولا: از کجای قرآن برداشت کردید که سگ نجس نیست؟ آدرس دقیق بدید ما هم استفاده کنیم. ثانیا: مگر تمام احکام شرع فقط باید داخل قرآن باشه؟ کجای قرآن گفته در طول روز باید 17 رکعت نماز خواند؟ کجای قرآن گفته نماز صبح دو رکعت است؟ کجای قرآن گفته وقتی بدنتون نجس شد میشه با آب، پاکش کرد و.... منبع احکام شرع، دو چیز است قرآن و احادیث معصومین.
ای کاش هر کسی فقط در حیطه تخصص خودش اظهار نظر می کرد

reply flag link

عالمشاهی در ‫۶ سال و ۶ ماه قبل، پنجشنبه ۵ مهر ۱۳۹۷، ساعت ۱۸:۱۲ نوشته:

آقای مدبر. همان طور که در یادداشت تذکر رفته معیار پذیرش احادیث منتسب به معصومین حوالت ان به قران مجید است ( به توصیه خود ان بزرگواران) حالا شما بفرمایید این حیوان گویا نجس چه طور می تواند سه صد و چند سال با اصحاب کهف در یک غار باشد? شما که حیطه تخصص تان قران است حکم شرعی حیوان صید شده و حمل ان را به وسیله سگ بخوانید و ما را هم مطلع بفرمایید. بلی در تفاسیر است ان روز که حکم نجاست سگ در قران (؟) امد جو های مدینه را خون گرفت . شما از روی کرم ایت و سوره این حکم را مرحمت فرمایید. با تشکر

reply flag link

سجاد مساح در ‫۵ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۶ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۸:۴۴ نوشته:

غلط املایی در بیت 7
ت بعد از که چیه؟!!!!!

reply flag link

آرش جوادی در ‫۴ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۵۱ نوشته:

در بیت ششم :
چو حق با سگی نیکویی گم نکرد
کجا گم شود خیر با نیکمرد؟

reply flag link

آرش جوادی در ‫۴ سال و ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۰۸ نوشته:

بدون جناح گیری به حاشیه های بالا باید خدمت دوستان عرض کنم که این شعر را « مشرف الدین مصلح ابن عبدالله » متخلص به سعدی شیرازی سرود اند.
پس وقتی میفرمایند :
به خدمت کمر بست و بازو گشاد/ سگ بی رمق را دمی آب داد
و در جای دیگر :
به احسانی آسوده کردن دلی / به از الف رکعت به هر منزلی
و اون حکایت ابراهیم خلیل الله :
شنیدم کن یک هفته ابن السبییل/ نیامد به مهمانسرای خلیل
.
.

منش داده صد سال روزی و جان / تو را نفرت آمد از او یکزمان
و و و ...
حضرت سعدی از چیزی فراتر از دین و نجاست و خوب و بد و راست و غلط حرف میزند.

reply flag link

عباس در ‫۱ سال و ۶ ماه قبل، چهارشنبه ۱۵ شهریور ۱۴۰۲، ساعت ۱۸:۴۷ نوشته:

سلام بر همه دوستان گرامی و خوانندگان عزیز

پیرو حاشیه های عزیزان خواستم بنده هم عرضی داشته باشم

سعدی در این داستان می گوید که مردی در بیابان سگی می بیند که از فرط تشنگی رمق از دست داده است. پس سگ را آب می دهد و اورا از مرگ نجات می دهد و خداوند نیز گناهان اورا می بخشد اما نکته جالب توجه کمک به حیوان نجس و کثیف نیست بلکه زمینه ماجرا و نحوه کمک است .

آنها در بیابان هستند و کمبود منابع آب و سختی راه سفر مد نظر است که تهیه و نگهداری آب در آن زمان بسیار سخت بوده است و همیشه تامین آب در بیابان و سفر برای گذشتگان از ضروریات بوده است و چه بسیار کسانی بوده آمد که در این بیابان ها از تشنگی و گرسنگی جان از کف داده اند . مرد از آبی که توشه سفر خود اوست به سگ میدهد . اما نحوه بخشیدن آب هم بسیار جالب است. مرد ظرفی همراه ندارد که به سگ آب دهد و سگ هم نمی‌تواند مانند انسان از مشک آب بنوشد پس آب را درون کلاه خودمی ریزد و دستار سرش را هم که برای محافظت صورت از گرما و باد و خاک استفاده می‌کرده مانند طناب برای گرفتن کلاه استفاده میکند ( مثل دسته سطل ) و به سگ آب می نوشاند.

این رفتار نیکو با حیوانی که نجات آن سودی برای مرد مسافر نداشته و بالعکس از چیزهایی که برای او عزیز و مهم بوده است بخشندگی کرده است مورد توجه است نه نجس بودن سگ

همچنین بیت اول این شعر از بهترین نمونه های قافیه هنری و خلاقیت فوق العاده سعدی است

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور

بخش ۱۱ - حکایت