راه حیرت مرو، نظر بگشای
از مضیق گمان برون نه پای
جام داری، نگاه کن در وی
بازدان رنگ و بوی رشدازغی
وقت خود را به خیره صرف مکن
اسم یابی، نظر به حرف مکن
بوسه بر دست و پای صد زندیق
چه دهی از برای یک صدیق؟
نقش صدیق مینمایم راست
تک و پویی بکن، ببین که کجاست؟
نیست خالی جهان ازین پاکان
چه نشینی بسان غمناکان؟
هست گنجی نهان به هر کنجی
تو نداری، درین میان گنجی
راست شو، تا به راستان برسی
خاک شو، تا به آستان برسی
تو که هنگامه دانی و بازی
به سعادت چه مرد این رازی؟
مرد چون مستعد راز شود
آرزوهاش پیش باز شود
در تو چون شد صلاح کار پدید
کام را در کفت نهند کلید
پای رفتار هست، خیز و بپوی
دست گرد جهان برآر و بجوی
روشنانی که این دوا دارند
بر تو این درد کی روا دارند؟
نشود ناامید مرد طلب
اگرش صادقست درد طلب
غالب از بهر طالبست به کار
تو نکردی طلب، بهانه میار
طالب مستحق و غالب حق
مهر و ماهند روز و شب مطلق
کی جدا گشت نور مهر از ماه؟
گر نباشد خسوفی اندر راه
گر نداری خسوف گمراهی
همه با تست هر چه میخواهی
بی‌طلب صید چون به شست آید؟
تا نجویی کجا به دست آید؟
چون تو شرط طلب نمیدانی
خر درین گل چگونه میرانی؟
بازدان کز پی چه میپویی؟
چون ندانسته‌ای، چه میجویی؟
هر که این راه رفت بی‌دانش
نتوان داد دل به فرمانش
هر چه معلوم نیست نتوان جست
ور بجویی، خلل ز دانش تست
قایدی باید اندرین مستی
که بداند بلندی از پستی
نبود نیک نزد بیداران
راه بی‌یار و کار بی‌یاران
سود جویی، ره زیان بگذار
کار خود را به کاردان بگذار
هم دلیلی به دست باید کرد
در پناهش نشست باید کرد
سر ز فرمان او نپیچیدن
کام خود در مراد او دیدن
چشم بر قول او نهادن و گوش
خواستن حاجت و شدن خاموش
همت یار سودمند بود
خاصه همت که آن بلند بود
شر شیطان همیشه در کارست
دفع او بی‌رفیق دشوارست
هر که او را نگاهبانی نیست
بی‌گزندی و بی‌زیانی نیست
گر چه شیرین و دلکشست رطب
نخورد طفل اگر بداند تب
تب ندید او و دید شیرینی
لاجرم حال او همی بینی
گر به دنیا نظر کنی و به خویش
حال آن کودکست بی‌کم و بیش
کاملی ناگزیرباشد و هست
گر به دست آوری بدو زن دست
عقباتی درشت در راهند
که ز آفاتشان کم آگاهند
کار بی‌مرشدی بسر نرود
راه ازین ورطها بدر نرود
بی‌ولایت تصرف اندر دل
نتوان کردن، از ولی مگسل
در ولی پر غلط کند بینش
که نهفته است حد تمکینش
این قدم را یگانه‌ای باید
در ولایت نشانه‌ای باید
بی‌کراماتهای یزدانی
گله را چون کنند چوپانی؟
آنکه بر قدش این قبا شد راست
در رخ او نشانها پیداست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن پیرامون راه و جستجوی حقیقت و عرفان است. شاعر به ما می‌گوید که نباید در داوری‌ها و گمانه‌زنی‌ها غرق شویم بلکه باید واقعیت را ببینیم و به درون خود نظر بیندازیم. او به اهمیت بصیرت و آگاهی اشاره کرده و می‌فرماید که هر کس به دنبال حقیقت برود باید دلی پاک و نیتی راست داشته باشد. بنابراین، باید به دنبال رفیق و مرشد مناسب باشیم تا در این مسیر آگاهی بیشتری به دست آوریم و از خطرات و انحرافات دور بمانیم.
شاعر تأکید دارد که اگر به دنیا و خویش بی‌جا نظر کنیم، ممکن است مانند کودکی باشیم که از عواقب شیرینی بی‌خبر است. او به این نکته می‌پردازد که هیچ‌کس نمی‌تواند به تنهایی در این راه پیش برود و حتماً باید از ولایت و مدد الهی بهره‌مند شود. در نهایت، باید آگاه و هوشیار باشیم تا از انحرافات دوری کنیم و در این مسیر صحیح قدم برداریم.
هوش مصنوعی: به جای سردرگمی در مسیر نامعلوم، بهتر است که با دقت به حقیقت نگاه کنی و از محدودیت‌های تردید خارج شوی.
هوش مصنوعی: با جامی که در دست داری، نگاهی به آن بینداز و رنگ و بوی زندگی را در آن تماشا کن.
هوش مصنوعی: وقت خود را بیهوده تلف نکن، به دنبال نام و مقام نرو، بلکه به اصل موضوع و حقیقت توجه کن.
هوش مصنوعی: اگر به بوسیدن دست و پای هزاران کافر و بی‌دینی اهمیت بدهی، ارزش واقعی یک دوست صالح و مؤمن چه می‌شود؟
هوش مصنوعی: من تصویری از حقیقت را به نمایش می‌گذارم، در این حال تو هم توجه کن و ببین حقیقت کجاست.
هوش مصنوعی: جهان از بندگان پاک خالی نیست، پس چرا مانند غمگینان بنشینی و ناراحت باشی؟
هوش مصنوعی: در هر جایی ممکن است گنجی پنهان وجود داشته باشد، اما تو از این گنج‌ها بی‌خبری.
هوش مصنوعی: درست و مستقیم باش تا به حقیقت و حقایق دست یابی. خود را فروتن و humble کن تا به درگاه و نزدیکی محبوب و محبوبان نزدیک شوی.
هوش مصنوعی: تو که می‌دانی در زندگی چه حال و هوایی وجود دارد و چقدر در خوشبختی اهمیت دارد، آیا می‌دانی این راز چیست؟
هوش مصنوعی: وقتی انسان آمادگی درک حقیقت را پیدا کند، آرزوهایش به راحتی محقق می‌شوند.
هوش مصنوعی: زمانی که در تو وضعیت مناسب و درست ایجاد شود، کلید موفقیت و خوشبختی را در دستانت قرار می‌دهند.
هوش مصنوعی: پای خود را به حرکت درآور، برخیز و دستت را بر اطراف بکش و به جستجوی دنیا بپرداز.
هوش مصنوعی: آیا افرادی که خود را روشنفکر و دانا می‌دانند، اجازه می‌دهند تو با این درد و رنج درگیر باشی؟
هوش مصنوعی: اگر کسی در جستجوی خواسته‌اش واقعاً صادق باشد، هرگز نباید ناامید شود.
هوش مصنوعی: غالب به خاطر خواسته تو کوشش کرده است، حالا که تو تلاشی نکرده‌ای، بهانه نیاور.
هوش مصنوعی: هر کس که طلب و خواسته‌ای در دل دارد، شایسته و سزاوار است که به آن دست یابد؛ زیرا روز و شب به طور کامل در خدمت وی هستند و به او یاری می‌رسانند.
هوش مصنوعی: کی سعادتی از ماه جدا شده است؟ مگر اینکه کسوفی در میان باشد.
هوش مصنوعی: اگر در تاریکی و گیجی گرفتار هستی، همه چیز به خاطر توست و آنچه میخواهی در دستان توست.
هوش مصنوعی: وقتی که بدون خواست و آرزو به چیزی دست پیدا کنی، چه فایده‌ای دارد؟ باید برای به دست آوردن چیزی تلاش کنی و به دنبالش بروی تا بتوانی به دستش بیاوری.
هوش مصنوعی: چطور می‌توانی انتظار داشته باشی که گِل را به خوبی مدیریت کنی، در حالی که خودت نمیدانی چه چیزی را میخواهی؟
هوش مصنوعی: دوباره به جستجوی چه چیزی می‌پردازی؟ وقتی که نمیدانی چه چیزی را دنبال می‌کنی، چرا به دنبال آن هستی؟
هوش مصنوعی: هر کسی که بدون علم و دانش این مسیر را طی کند، نمی‌تواند به دستورات و راهنمایی‌هایش اعتماد کند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که برایت واضح نیست، نمی‌توانی آن را به دست آوری و اگر به دنبالش بروی، نقص و کاستی از علم و دانش توست.
هوش مصنوعی: برای اینکه کسی بتواند از حالتی خوش و سرخوشی به درستی استفاده کند، باید درک کند که چه چیزی موجب بالا رفتن یا پایین آمدن حالش می‌شود.
هوش مصنوعی: خوبی و نیکی در نزد کسانی که بیدار و هوشیارند، وجود ندارد مگر اینکه در کنار آنها یاران و همکارانی باشند. بدون یاری و همراهی دیگران، دستیابی به اهداف و انجام کارهای خوب ممکن نیست.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی از نفع بیشتری بهره‌مند شوی، بهتر است که از کارهایی که به تو آسیب می‌زند دوری کنی و امور خود را به افراد با تجربه و کاربلد بسپاری.
هوش مصنوعی: برای رسیدن به آرامش و اطمینان، باید دلیلی پیدا کرد و در سایه آن به آسایش رسید.
هوش مصنوعی: به معنای این است که برای رسیدن به خواسته‌های خود، باید از دستورات و راهنمایی‌های او پیروی کنیم و به اراده‌اش احترام بگذاریم.
هوش مصنوعی: به این معنی است که وقتی کسی به وعده و قول دیگری توجه می‌کند و برای رسیدن به خواسته‌اش فقط به شنیدن کلمات بسنده می‌کند، در نهایت زبانش را می‌بندد و خاموش می‌شود. به عبارتی، اظهار نظر نمی‌کند و فقط نظاره‌گر می‌ماند.
هوش مصنوعی: تلاش و اراده یاری که سودمند باشد، به ویژه وقتی که این اراده قوی و بلند باشد، بسیار ارزشمند است.
هوش مصنوعی: بدی‌های شیطان همیشه در حال فعالیت است و مقابله با آن به تنهایی کار دشواری است.
هوش مصنوعی: هر کسی که محافظ و نگهبانی نداشته باشد، قطعاً در معرض خطر و آسیب‌پذیری قرار دارد.
هوش مصنوعی: هرچند تمرین و لذت از رطب (خرما) برای کودک دلپذیر و خوشایند است، اما اگر او بداند که این میوه می‌تواند برایش ضرر داشته باشد، هرگز آن را نمی‌خورد.
هوش مصنوعی: او حتی تب و بیماری را تجربه نکرد، اما به خاطر شیرینی زندگی، حالش را اینگونه می‌بینی.
هوش مصنوعی: اگر به دنیا نگاه کنی و به حال خودت، حالت مانند حال یک کودک است، بدون کم و کاست.
هوش مصنوعی: اگر به کمال و کامل بودن دست پیدا کنی، حتماً باید با او ارتباط برقرار کنی و به او نزدیک شوی.
هوش مصنوعی: در مسیر زندگی موانع بزرگی وجود دارد که ما از خطرات و مشکلات آنها به اندازه کافی آگاه نیستیم.
هوش مصنوعی: بدون راهنمایی و رهبری، کارها پیش نمی‌رود و انسان نمی‌تواند از مشکلات و سختی‌ها عبور کند.
هوش مصنوعی: بدون داشتن ولی و سرپرست، نمی‌توان در دل‌ها تصرفی کرد، از ولی جدا نشوید.
هوش مصنوعی: در مردی که در مقام رهبری قرار دارد، بینش او ممکن است تحت تأثیر اشتباهات قرار گیرد، زیرا توانایی او برای کنترل و مدیریت مسائل به دقت پنهان است.
هوش مصنوعی: برای انجام این کار، باید فردی خاص و بی‌نظیر را در این مسیر انتخاب کنی که نشان‌دهنده راهی باشد که باید طی کنی.
هوش مصنوعی: چگونه می‌توان از رحمت‌ها و کرامات خداوند بی‌نصیب ماند، وقتی که چوپانی در میان گله‌ای وجود دارد؟
هوش مصنوعی: کسی که این لباس به تنش می‌آید، در چهره‌اش نشانه‌های زیبایی و شگفتی نمایان است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.