پر مذبذب مباش و سر گردان
که ثباتست سیرت مردان
خویشتن دار و راست باش و امین
کز یسار تو ناظرند و یمین
قدم اندر زمین منه جز رست
کاسمان را نظر به جانب تست
کوش تا بیحضور دم نزنی
بر زمین خدا قدم نزنی
چون روی نرم باش و آهسته
تا نگردند خاکیان خسته
از تو موری اگر بیزارد
پیشت آنرا به حشر باز آرد
چون صغیر و کبیر نیست معاف
در صغایر قدم منه به گزاف
خرده را کش تو خرد میخوانی
چون به پرسش رسد فرومانی
مکن آزار خلق و گور ببین
با سلیمان چه گفت مور ببین:
که سخن گفت مور دم بسته
که سلیمان شنیدش آهسته
لیک داند که مور بیتابست
هر کسی، جز کسیکه درخوابست
بر ضعیفان روا نباشد زور
چه ملخ باشد آن شعیف، چه مور؟
چون حساب از نقیر خواهد بود
شاید ار مور میر خواهد بود
مرغ را دانه دادن از دینست
منطقالطیر عاقلان اینست
ای جوان، حاضر تو پیرانند
با ادب رو، که خرده گیرانند
هر که او از گذشته یاد کند
با دل خود به شرم داد کند
شرم دل را شکسته دارد و تن
شرم بستاندت ز ما و ز من
شرم با خود ترا به جنگ آرد
شرم رویت به نام و ننگ آرد
هر که را شرم کرد ازو دوری
بدرد پردههای مستوری
شرم باید، لاف نگرایی
به حدیث گزاف نگرایی
مرد را شرم سرخ روی کند
خلق را خوب خلق و خوی کند
یافت عثمان ز شرم و ایمان زین
کاتب وحی گشت و ذوالنورین
هر که داند خدای را حاضر
چشم او از حیا شود ناظر
نکند هر چه عقل نپسندد
در باطل به خود فرو بندد
شرمت از فکر عاقبت زاید
وز دوام مراقبت زاید
مردمی چیست؟ ستر پوشیدن
پهلوانی؟ به خیر کوشیدن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به اهمیت ثبات و راستگویی در رفتار انسانها اشاره میکند. او میگوید که باید مراقب خود بود و در تعاملات با دیگران، به ویژه در حضور آنها، با احتیاط عمل کرد. باید از آزار خلق پرهیز کرد و نمادهای کوچک و بزرگ را درک کرده و به حرمتهای موجود توجه کنیم. شاعر همچنین به اهمیت شرم در رفتار انسانها اشاره کرده و میگوید که شرم میتواند فرد را از کارهای ناپسند دور کند و به او کمک کند تا به خوب کردار و با ادب تبدیل شود. او به یادکردن از گذشته و احترام به دیگران تأکید میکند و میگوید که در روز حساب، هر عمل کوچک نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در نهایت، شاعر بر اهمیت نیکوکاری و تلاش برای خیر تأکید میکند.
هوش مصنوعی: مضطرب و سردرگم نباش، چون رفتاری استوار و ثابت از مردان برتر نشان میدهد.
هوش مصنوعی: به خودت مسلط باش، راستگو و مورد اعتماد باش، زیرا در طرف چپ و راست تو افرادی هستند که به رفتار و شخصیت تو توجه میکنند.
هوش مصنوعی: در زمین حرکت نکن و به جز بلکه به آسمان نگاه کن، زیرا توجه تو باید به سمت خودت باشد.
هوش مصنوعی: سعی کن در حالی که خدا را در قلبت حس نمیکنی، صحبت نکنی و قدمی بر زمین نگذاری.
هوش مصنوعی: به آرامی و نرمی رفتار کن تا دیگران خسته نشوند و دچار困ایی نگردند.
هوش مصنوعی: اگر کسی از تو دلگیر شود، در روز قیامت دوباره آن را پیش تو خواهد آورد.
هوش مصنوعی: هیچ چیز در زندگی کوچک و بزرگ نیست که از خطاها معاف باشد، پس بیدلیل و بیرویه اقدام نکن.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی به جزئیات کوچک توجه میکنی و آنها را تحلیل میکنی، در واقع به آنها اهمیت میدهی. اما وقتی از تو سوال شود یا به چالشی برخورد کنی، شاید نتوانی به خوبی جواب بدهی یا در موقعیت سختی قرار بگیری. به نوعی، تاکید بر این است که دانستن و فهمیدن تنها بر پایه جزئیات نیست، بلکه در عمل و در پاسخ به مسائل واقعی همیشه تواناییها را به امتحان میگذارد.
هوش مصنوعی: آزار نرسان به مردم و ببین که مور (پروانه) با سلیمان چه سخنی گفت.
هوش مصنوعی: مور دم بسته به آرامی سخن گفت و سلیمان این سخن را شنید.
هوش مصنوعی: اما دیگران میدانند که مورچه بیتابی میکند، مگر کسی که در خواب است و بیخبر از این ماجرا.
هوش مصنوعی: زورگویی و ظلم به انسانهای ضعیف ناپسند است، فرقی ندارد که ظالم چه اندازهای قوی باشد، مثل ملخ یا مور، ظلم همیشه ظلم است و قابل توجیه نیست.
هوش مصنوعی: هنگامی که حساب و بررسی به جزئیات کوچک کشیده شود، ممکن است حتی یک موریانه هم به عنوان یک موجود مهم شناخته شود.
هوش مصنوعی: به پرنده دانه دادن، نشانهای از عقل و درک درست است.
هوش مصنوعی: ای جوان، با احترام به ادب و سن و سال پیران نزدیک شو، چرا که آنها کسانی هستند که به جزئیات توجه میکنند و نقد میکنند.
هوش مصنوعی: هر کسی که به یاد گذشتههای خود بیفتد، به طور طبیعی احساس شرمندگی و خجالت میکند.
هوش مصنوعی: دل از شرم و خجالت شکسته شده است و بدن نیز از ما و من شرم میکند.
هوش مصنوعی: شرم، تو را به مبارزه میطلبد و به خاطر زیباییات باعث شرم و ننگ میشود.
هوش مصنوعی: هر کسی که از شرم و حیا دوری کند، از مشکلات و پردههای پنهانی در امان نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: باید از خود شرم داشته باشی، زیرا به سخن بیاساس و گزاف تکیه کردن کار شایستهای نیست.
هوش مصنوعی: مرد وقتی که شرمنده میشود، چهرهاش سرخ میشود و این باعث میشود که رفتار و اخلاق خوبی در میان مردم از خود نشان دهد.
هوش مصنوعی: عثمان از شرم و ایمان خود متاثر شد و به خاطر این احساسات، نبی وحی را به یاد آورد و به عنوان شخصی با نور دوستی شناخته شد.
هوش مصنوعی: هر کسی که خداوند را بشناسد، در برابرش خجالت خواهد کشید و دیگر نمیتواند به راحتی نگاه کند.
هوش مصنوعی: شاید نباید هر چیزی را که عقل نمیپسندد، به اشتباه به خود بپذیریم و در آن غرق شویم.
هوش مصنوعی: از فکر عاقبت و نهایی کارهایت شرمنده هستی و همین باعث میشود که همواره مراقب خودت باشی.
هوش مصنوعی: مردم کیستند؟ آیا تنها در پناه یک قهرمان قرار گرفتن کافی است؟ بهتر است که برای خیر و نیکی تلاش کنیم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.