راستی کن، که راستان رستند
در جهان راستان قوی دستند
راستگاران بلندنام شوند
کجروان نیم پخته خام شوند
یوسف از راستی رسید به تخت
راستی کن، که راست گردد بخت
گر بدی دامنش گرفت چه باک؟
چکند دست بد به دامن پاک؟
راست گوینده راست بیند خواب
خواب یوسف که کج نشد، دریاب
چون درو بود راست کرداری
خواب او گشت قفل بیداری
چون به نیکی درید پیرهنی
شد مسخر چو مصرش انجمنی
پیرهن کین بود مقاماتش
دیده روشن کند کراماتش
گو بدر بر تن نکو رفتار
پوستین گرگ و پیرهن کفتار
دامنی را که در کشی ز هوا
این اثرها کند، رواست، روا
به گزاف آنچنان عزیز نشد
که گرفتار خفت و خیز نشد
چون خیانت نکرد با دل جفت
راست آمد هر آن حدیث که گفت
پاک دل را زیان به تن نرسد
ور رسد جز به پیرهن نرسد
از دو چاه و دو گرگ دیده شکنج
چه عجب گر رسد به جاه و به گنج؟
گرگ اول چو بیگناه آمد
نام او در کتاب شاه آمد
گرگ آخر چو در فضیحت ماند
ایزد او را به نام خویش بخواند
گر غلامی عزیز گردد و شاه
نه عجب، چون بری بود ز گناه
ور شود شاه خواجهٔ جانی
عجب اینست و نیست ارزانی
قول و فعل تو تا نگردد راست
هر چه خواهی نمود جمله هباست
کور و کر گرنهای ز چاه مترس
راست باش و زمیر و شاه مترس
استوار و شجاع باش و دلیر
در نفاذ امور شرع چو شیر
بندهٔ شرع باش و راتب او
مگذر از شرع و از مراتب او
عقل را شرع در کنشت کند
جبن را شرع خوب و زشت کند
صدق چون راست شد روانت را
بیرعونت کند گمانت را
آخرین یار اولیا صدقست
اولین کار انبیا صدقست
هر که زین صدق دم تواند زد
در ولایت قدم تواند زد
تا نگردد درون و بیرون راست
بوی صدق از تو برنخواهد خاست
صدقت از نار خود سقیم کند
صبر در صدق مستقیم کند
صادقان را رجال گفت خدای
خنک آنکو به صدق دارد رای
صدق آیینه ایست حال ترا
روی نفس تو و کمال ترا
تا تو باشی، ز راستی مگذر
مکش از خط راستگاران سر
صدق میزان کردهها باشد
و آنچه در زیر پردهها باشد
گر چو بوبکر صدق کرداری
جز خدا و رسول نگذاری
راستی ورز و رستگاری بین
یار شو خلق را و یاری بین
صادقی، هر چه جز خداست بباز
از بد و نیک با خدا پرداز
ترسکاری، به راست رفتن کوش
ور نداری، تو خود نداری هوش
گر حکیمی دروغ سار مباش
با کژو با دروغ یار مباش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به اهمیت راستگویی و صداقت در زندگی انسانها اشاره دارد. شاعر تأکید میکند که راستگویان در جامعه محترم و معتبر میشوند، در حالی که کسانی که راست نیستند، به شکست و نرسیدن به اهداف خود دچار میشوند. به عنوان مثال، یوسف به واسطه راستی و صداقت به مقام بلند دست یافت.
این شعر همچنین به این نکته اشاره دارد که اگرچه ممکن است در کوتاهمدت مشکلاتی برای راستگویان ایجاد شود، اما در نهایت راستی و صداقت بخت و شانس را فراهم میآورد. شخصیتهای راستگو به نیکویی شناخته میشوند و خداوند نیز به راستگویان توجه ویژهای دارد.
در نهایت، شاعر به اهمیت پیروی از شرع و رهنمودهای اخلاقی اشاره میکند و میگوید که صداقت باید در اعمال افراد متجلی شود. صدق و راستگویی، کلید رستگاری و نزدیک شدن به خداوند است و افراد باید از دروغ و ناپاکی پرهیز کنند.
هوش مصنوعی: سعی کن راستگو باشی، زیرا راستگویان در دنیای خود بسیار قدرت دارند و موفق و توانمند هستند.
هوش مصنوعی: صادقان و درستکاران در زندگی به مقام و شهرت بالا دست مییابند، در حالی که کسانی که به راههای نادرست میروند، به سرانجامی ناپسند و ناتمام میرسند.
هوش مصنوعی: یوسف با صداقت و درستی به مقام و قدرت رسید، پس تو هم باید با صداقت زندگی کنی تا شانس و بخت تو هم درست و خوب شود.
هوش مصنوعی: اگر بدی به کسی آسیب بزند، چه اشکالی دارد؟ در مقابل، چه کسی میتواند با دست کثیف به دامن پاک و معصوم لطمه بزند؟
هوش مصنوعی: کسی که در سخن گفتن راستگو باشد، در خوابهایش نیز حقیقت را میبیند. مانند خواب یوسف که هرگز به بیراهه نرفت. پس باید این را درک کرد و به آن توجه داشت.
هوش مصنوعی: وقتی که در کار نیکو و درستکاری باشی، خواب تو به آرامی و بینگرانی میگذرد و بیداریات پر از دغدغه و نگرانی نخواهد بود.
هوش مصنوعی: زمانی که به خوبی و نیکی عمل میشود، مثل این است که لباسی به شدت زود پاره میشود و شخصی را به نوعی در جمع خود جا میدهد.
هوش مصنوعی: پیرهن کین دارای مقاماتی است که بینش و روشنایی را بههمراه میآورد و نشانههای شگفتی را نمایان میسازد.
هوش مصنوعی: بدرستیکه لباس زیبا و مناسبی بپوشی، اما درون و رفتار تو نباید مانند پوستین گرگ و پیراهن کفتار باشد. به این معنا که ظاهر خوب لازم است، اما شخصیت و رفتار نیز باید با آن هماهنگ باشد.
هوش مصنوعی: وقتی دامن کسی به خاطر عواملی همچون باد یا دیگر موقعیتها چین و چروک میخورد، اشکالی ندارد و این موضوع قابل قبول است.
هوش مصنوعی: به طور تصادفی آنقدر با ارزش و گرانقدر نشد که دچار ذلت و پایین آمدن نشود.
هوش مصنوعی: وقتی دل به کسی وفادار باشد، هر چیزی که بگوید راست و درست خواهد بود.
هوش مصنوعی: دل پاک و بیآلایش آسیبی به بدن وارد نمیکند و اگر هم آسیبی برسد، تنها به لباس او تاثیر خواهد گذاشت.
هوش مصنوعی: این بیت اشاره دارد به این که اگر کسی با مشکلات و خطرات زیادی روبهرو شود، جای تعجب نیست که به موفقیت و ثروت دست یابد. در واقع، وقتی فردی در شرایط سخت و دشوار قرار گیرد و بتواند از پس آنها برآید، طبیعی است که به دستاوردهای بزرگی برسد.
هوش مصنوعی: وقتی گرگ اول بیگناه وارد شد، نام او در کتاب شاه ثبت شد.
هوش مصنوعی: اگر گرگ در میان دردسر و فضیحت بماند، خدا او را به نام خودش میخواند.
هوش مصنوعی: اگر پیشهوری مورد احترام قرار گیرد و شاه مورد توجه نباشد، جای تعجبی نیست، زیرا او از گناه و ناپاکی پاک است.
هوش مصنوعی: اگر شاه و صاحبنفسی پیدا شود، جای تعجب نیست که در چنین اوضاع و احوالی، چیزی با ارزش و گرانبهایی وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: هر چه میخواهی انجام دهی، اگر صحبتها و اعمالت همسو و راست نباشد، تمام تلاشهایت بیفایده است.
هوش مصنوعی: اگر نابینا و ناشنوا باشی، از چاه نترس. راستباش و از درون خود و پادشاه نترس.
هوش مصنوعی: در کارهای دینی و مسائل شرعی، باید استوار، شجاع و دلیر مانند یک شیر باشی.
هوش مصنوعی: به قوانین و اصول دین پایبند باش و از آنها دور نشو. از مسیرهایی که او تعیین کرده است، پا فراتر نگذار.
هوش مصنوعی: عقل در دین و قوانین شرعی موجب میشود که ترس را در انسان ایجاد کند و همچنین معیارهای خوب و بد را مشخص میسازد.
هوش مصنوعی: وقتی صداقت و راستگویی در دل و روان تو جای بگیرد، دیگر خیال و گمانهای بیاساس و لغو را از ذهنت دور میکند.
هوش مصنوعی: آخرین دوست و یار خداییها صداقت است و نخستین کار پیامبران نیز صداقت بوده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که بتواند با صداقت و راستگویی صحبت کند، میتواند در مسیر اهداف و پیشرفتهای خود نیز قدم بردارد.
هوش مصنوعی: برای اینکه صداقت و راستگویی از تو بهطور طبیعی نمایان شود، باید هر دو درون و بیرونت با هم سازگار و درست باشند.
هوش مصنوعی: اگر خود را صادقانه به آتش نار احتیاج بسپاری، صبر تو را به راستی و صداقت هدایت میکند.
هوش مصنوعی: خداوند به راستگویان عنوان مردان بزرگی را داده است. چه خوب است انسانی که نظر و عقیدهاش بر پایهی صداقت باشد.
هوش مصنوعی: راستگویی همچون آینهای است که حال و وضعیت تو را نمایان میسازد و نشاندهنده کمال و زیبایی تو است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو هستی، از راه راست منحرف نشو و از مسیر درست دور نشو.
هوش مصنوعی: راستی و صداقت، معیاری است که بر اساس آن اعمال و کردارهای انسان سنجیده میشود، و آنچه که در پس پردهها و رازها نهفته است، نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
هوش مصنوعی: اگر مانند ابوبکر راستکردار باشی، جز خدا و پیامبر را نخواهی پذیرفت.
هوش مصنوعی: اگر با صداقت برخورد کنی و به حقیقت پایبند باشی، میتوانی در میان دوستانت ارتباط خوبی برقرار کنی و به یاری آنها بپردازی.
هوش مصنوعی: ای صادق، هر چه غیر از خداست را رها کن و به خوبیها و بدیها با خداوند بپرداز.
هوش مصنوعی: اگر ترسویی، تلاش کن که راست را برگزینی؛ و اگر تلاش نمیکنی، نشاندهندهی آن است که خودت فاقد عقل و درایت هستی.
هوش مصنوعی: اگر فردی عاقل و دانا میشناسی که دروغ میگوید، با او دوست نباش و به او اعتماد نکن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۴ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.