کوش تا تکیه بر قضا ندهی
به فریب عمل رضا ندهی
زانکه چون خواجه مبتلا گردد
پر بود کان قضا بلا گردد
چون دو کس رفع حال خویش کنند
پیشت اثبات مال خویش کنند
به یکی میل بیگواه مکن
جز به یک چشمشان نگاه مکن
چون نخواهی تو رشوه و پاره
نایبان نیز را بکن چاره
که به نیروی عدل سادهٔ تو
آب ما میبرد پیادهٔ تو
عدلت از راستی عدول کند
عادلی را اگر قبول کند
کارت از رونق ار چو ماه شود
از وکیلان بد تباه شود
چه قدر باشد این قضای تو؟ باش
تا قضای سپهر گردد فاش
پای بر دست شرع و سر پر شور
چه بری جز وبال و وزر به گور؟
جیفه باشد که خواجه میل کند
چو نظر در جحیم و ویل کند
شرع را شارعیست بس باریک
چشمها تیره، کوچها تاریک
حکم قاضی به اعتماد کسان
گر به جایی رسد تو هم برسان
تا نگردی تو مجتهد در دین
ننویسی جواب کس به یقین
نفس مفتی ز خبث باید پاک
فقنا زین مقولهٔ بیباک
زین قضا جز قضای بد بنماند
بد و نیک ار چه هیچ خود بنماند
گر بزی چند ریش شانه زده
چنگ در حجت و بهانه زده
دست پیچیده در میان، لنگان
درهای در برابر آونگان
هم چو کرد کریوه چشم به راه
تا که آید ز بامداد پگاه؟
که زن خویش را طلاق دهد؟
مرگ حلق که را خناق دهد؟
مهتری را نشانده اندر صدر
گشته ایشان ستاره، او شده بدر
هر که رشوت برد، رهش باشد
وانکه پنج آورد، دهش باشد
زر دهی، گوی از میانه بری
ندهی، کیر خر به خانه بری
قاضیی مرد وماند ازو صد باغ
دل پر از درد و اندرون پر داغ
باغها چون برفت و داغ بهشت
با چنان داغ دوزخست بهشت
سرورانی، که پیش ازین بودند
در سلف پیشوای دین بودند
گر بدینگونه زیستند که او
ده سلمان و باغ بوذر کو؟
نرد این درد پاک باید باخت
بیغرض کار خلق باید ساخت
دل آنکس که درد دین دارد
داغ انصاف بر جبین دارد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به اهمیت عدالت و پرهیز از فساد در سیستم قضایی و اجتماعی اشاره میکند. او تأکید میکند که انسان نباید به سرنوشت و قضا اعتماد کند و باید از رشوه و فساد دوری کند. اگر عدالت و راستی وجود داشته باشد، جامعه به سامان میرسد و مشکلات حل میشود.
شاعر هشدار میدهد که اگر قاضی و وکیلها به ناحق عمل کنند، عواقب بدی در انتظار آنان خواهد بود و نیکوکاران نیز باید از این فساد پرهیز کنند. همچنین، او به اهمیت نیت خالص و صداقت در کارهای انسانی اشاره دارد و به اینکه زندگی باید بر مبنای انصاف و عمل به عدالت بنا شود، تأکید میکند.
در نهایت، شاعر افراد را به یادآوری این نکته دعوت میکند که تنها با انجام اعمال خیر و عدالت، میتوانند دلایلی برای آسایش و سعادت در دنیا و آخرت ایجاد کنند.
هوش مصنوعی: سعی کن به سرنوشت تکیه نکنی و فریب کارهای ظاهری را نخوری.
هوش مصنوعی: چون کسی که قدرت و ثروت دارد، در گرفتاری و مشکلات قرار بگیرد، آن مشکل به طور حتم تبدیل به یک مصیبت بزرگ خواهد شد.
هوش مصنوعی: وقتی دو نفر به نزد تو میآیند تا مشکل خود را حل کنند، در واقع سعی دارند وضعیت خود را به گونهای نشان دهند که مال و اموالشان نیز ثابت و معتبر باشد.
هوش مصنوعی: به هیچ دلیلی به کسی تمایل نشان نده و فقط به یک چشم او نگاه کن.
هوش مصنوعی: اگر تو از دریافت رشوه اجتناب کنی، پس نایبان و نمایندگان هم باید به فکر چارهای باشند.
هوش مصنوعی: با قدرت و انصاف بیدروغ تو، ما در مسیر تو حرکت میکنیم.
هوش مصنوعی: اگر کسی که عادل است، از حقیقت منحرف شود و به نادرستی گرایش پیدا کند، این انحراف او را از عدالت دور میسازد.
هوش مصنوعی: اگر کار تو مانند ماه درخشان و پر رونق باشد، وکلای بد باعث فساد و نابودی آن خواهند شد.
هوش مصنوعی: چقدر ممکن است قضای تو طول بکشد؟ بگذار تا کاملاً روشن شود که سرنوشت چطور رقم میخورد.
هوش مصنوعی: اگر از قوانین دین سرپیچی کنی و خود را در هیجان و شور زندگی غرق کنی، جز عذاب و گناه در آخرت نصیب تو چه خواهد شد؟
هوش مصنوعی: اگر نیک بنگری، چیز بیارزشی است که هیچ کس تمایل به آن ندارد، درست مانند اینکه کسی نگاهش به جهنم بیفتد و به عذاب آن بیفتد.
هوش مصنوعی: در اینجا به دقت و سختگیری قوانین اشاره شده است که به طور خاص از افرادی با نگاههایی تنگ و محدود میآید و در نتیجه، راهها و مسیرها برای ادامه کار یا زندگی به شدت مبهم و دشوار میشود.
هوش مصنوعی: اگر حکم قاضی به نظر دیگران بستگی دارد و به جایی میرسد، تو هم باید نظر خود را به او برسانی.
هوش مصنوعی: برای اینکه بتوانی بهطور قطعی و با اطمینان به سوالات دینی پاسخ دهی، باید خودت در دین پژوهش و اجتهاد کنی. بدون این مطالعه و تحقیق، نمیتوانی نظر صحیحی بدهی.
هوش مصنوعی: نفس کسی که در مقام فتوا است، باید از زشتیها و ناپاکیها دور باشد. ما باید از این موضوع خود را بیپروا و آزاد کنیم.
هوش مصنوعی: به خاطر این سرنوشت، جز تقدیر بد چیزی باقی نمیماند، چه خوب و چه بد، حتی خودِ وجود نیز باقی نمیماند.
هوش مصنوعی: اگر کسی چندین بار به خود زحمت داده و به شکلهای مختلف از خود دفاع کرده و بهانهتراشی کرده است، اما در واقع به چیزی باور ندارد و به حقیقتی پایبند نیست.
هوش مصنوعی: در میان جمعی که در حال حرکت هستند، فردی با ناتوانی و لنگانی در برابر آنها قرار دارد.
هوش مصنوعی: همچون کسی که با امید و اشتیاق به انتظار نشسته است تا صبح روشنی از راه برسد.
هوش مصنوعی: کسی که همسرش را طلاق دهد، به نوعی خود را در وضعیت سختی قرار میدهد. آیا به راستی مرگی که دیگران را دچار مشکل میکند، چه پیامدی خواهد داشت؟
هوش مصنوعی: رئیس و بزرگتری در جایگاه رفیع نشسته است، او همانند ماه درخشان و برجسته شده و دیگران به مانند ستارههایی در کنار او قرار گرفتهاند.
هوش مصنوعی: هر کسی که به عنوان رشوه پولی دریافت کند، باید مسئولیت عواقب آن را بپذیرد و در عوض، کسی که به دیگران خدمت و کمک واقعی کند، پاداش بیشتری خواهد گرفت.
هوش مصنوعی: اگر زر بدهی (پول یا کمک مالی)، میتوانی از وسط بروی و منتظر چیزی نباشی، اما اگر چیزی ندهی، فقط بار سنگین مشکلات دیگران را به دوش خود میگذاری.
هوش مصنوعی: یک قاضی وجود داشت که از او خاطرات تلخی به جا ماند. دلش پر از رنج و درد بود و درونش پر از زخم و داغ.
هوش مصنوعی: باغها وقتی از بین بروند و عذاب بهشت به شکل شدیدی احساس شود، در واقع آن عذاب به شدت شبیه عذاب دوزخ خواهد بود.
هوش مصنوعی: زبانآوری و بزرگواری کسانی که پیش از این در زمانهای گذشته وجود داشتهاند، همواره الگو و راهنمای دین و مذهب بوده است.
هوش مصنوعی: اگر زندگی انسانها به این صورت باشد، پس ده سلمان و باغ بوذرکجاست؟
هوش مصنوعی: برای رهایی از این درد و رنج، باید بیصفت بازی کرد و به کار مردم اهمیت داد و برای آنها تلاش کرد.
هوش مصنوعی: آنکه به دین و ایمان اهمیت میدهد، همواره بر چهرهاش نشانهای از درد و انصاف دیده میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.