ای قبهٔ گردندهٔ بیروزن خضرا
با قامت فرتوتی و با قوت برنا
فرزند توایم ای فلک، ای مادر بدمهر
ای مادر ما چونکه همی کین کشی از ما؟
فرزند تو این تیره تن خامش خاکی است
پاکیزه خرد نیست نه این جوهر گویا
تن خانهٔ این گوهر والای شریف است
تو مادر این خانهٔ این گوهر والا
چون کار خود امروز در این خانه بسازم
مفرد بروم، خانه سپارم به تو فردا
زندان تو آمد پسرا این تن و، زندان
زیبا نشود گرچه بپوشیش به دیبا
دیبای سخن پوش به جان بر، که تو را جان
هرگز نشود ای پسر از دیبا زیبا
این بند نبینی که خداوند نهادهاست
بر ما؟ که نبیندش مگر خاطر بینا
در بند مدارا کن و دربند میان را
در بند مکن خیره طلب ملکت دارا
گر تو به مدارا کنی آهنگ بیابی
بهتر بسی از ملکت دارا به مدارا
بشکیب ازیرا که همی دست نیابد
بر آرزوی خویش مگر مرد شکیبا
ورت آرزوی لذت حسی بشتابد
پیش آر ز فرقان سخن آدم و حوا
آزار مگیر از کس و بر خیره میازار
کس را مگر از روی مکافات مساوا
پر کینه مباش از همگان دایم چون خار
نه نیز به یکباره زبون باش چو خرما
کز گند فتاده است به چاه اندر سرگین
وز بوی چنان سوخته شد عود مطرا
با هر کس منشین و مبر از همگان نیز
بر راه خِرَد رو، نه مگس باش نه عنقا
چون یار، موافق نبود، تنها بهتر
تنها به صد بار، چو با نادان، همتا
خورشید که تنهاست ازان نیست برو ننگ
بهتر ز ثریاست که هفت است ثریا
از بیشی و کمی جهان تنگ مکن دل
با دهر مدارا کن و با خلق مواسا
احوال جهان گذرنده گذرندهست
سرما ز پس گرما سرّا پس ضرّا
ناجسته به آن چیز که او با تو نماند
بشنو سخن خوب و مکن کار به صفرا
در خاک چه زر ماند و چه سنگ و، تو را گور
چه زیر کریجی و چه در خانهٔ خضرا
با آنکه برآورد به صنعا در غمدان
بنگر که نمانده است نه غمدان و نه صنعا
دیویست جهان صعب و فریبنده مر او را
هشیار و خردمند نجستهست همانا
گر هیچ خرد داری و هشیاری و بیدار
چون مست مرو بر اثر او به تمنا
آبیست جهان تیره و بس ژرف، بدو در
زنهار که تیره نکنی جان مصفا
جانت به سخن پاک شود زانکه خردمند
از راه سخن بر شود از چاه به جوزا
فخرت به سخن باید ازیرا که بدو کرد
فخر آنکه نماند از پس او ناقهٔ عضبا
زنده به سخن باید گشتنت ازیراک
مرده به سخن زنده همی کرد مسیحا
پیدا به سخن باید ماندن که نماندهاست
در عالم کس بیسخن پیدا، پیدا
آن به که نگوئی چو ندانی سخن ایراک
ناگفته سخن بهْ بود از گفتهٔ رسوا
چون تیر سخن راست کن آنگاه بگویش
بیهوده مگو، چوب مپرتاب ز پهنا
نیکو به سخن شو نه بدین صورت ازیراک
والا به سخن گردد مردم نه به بالا
بادام به از بید و سپیدار به بار است
هرچند فزون کرد سپیدار درازا
بیدار چو شیداست به دیدار، ولیکن
پیدا به سخن گردد بیدار ز شیدا
دریای سخنها سخن خوب خدای است
پر گوهر با قیمت و پر لؤلؤ لالا
شور است چو دریا به مثل صورت تنزیل
تاویل چو لؤلؤست سوی مردم دانا
اندر بن دریاست همه گوهر و لؤلؤ
غواص طلب کن، چه دوی بر لب دریا؟
اندر بن شوراب ز بهر چه نهادهست
چندین گهر و لؤلؤ، دارندهٔ دنیا؟
از بهر پیمبر که بدین صنع ورا گفت:
«تاویل به دانا ده و تنزیل به غوغا»
غواص تو را جز گل و شورابه ندادهست
زیرا که ندیده است ز تو جز که معادا
معنی طلب از ظاهر تنزیل چو مردم
خرسند مشو همچو خر از قول به آوا
قندیل فروزی به شب قدر به مسجد
مسجد شده چون روز و دلت چون شب یلدا
قندیل میفروز بیاموز که قندیل
بیرون نبرد از دل پر جهل تو ظلما
در زهد نهای بینا لیکن به طمع در
برخوانی در چاه به شب خط معما
گر مار نهای دایم از بهر چرایند
مؤمن ز تو ناایمن و ترسان ز تو ترسا؟
مخْرام و مشو خرم از اقبال زمانه
زیرا که نشد وقف تو این کرهٔ غبرا
آسیمه بسی کرد فلک بیخردان را
و آشفته بسی گشت بدو کار مهیا
دارا که هزاران خدم و خیل و حشم داشت
بگذاشت همه پاک و بشد خود تن تنها
بازیست رباینده زمانه که نیابند
زو خلق رها هیچ نه مولی و نه مولا
روزیست از آن پس که در آن روز نیابد
خلق از حَکم عدل نه ملجا و نه منجا
آن روز بیابند همه خلق مکافات
هم ظالم و هم عادل، بیهیچ محابا
آن روز در آن هول و فزع بر سر آن جمع
پیش شهدا دست من و دامن زهرا
تا داد من از دشمن اولاد پیمبر
بدهد به تمام ایزد دادار تعالی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعر درباره تفکرات عمیق انسانی و تاثیرات زندگی است. شاعر به قیاس میان وجود انسانی و جهان هستی میپردازد، به طوری که به تعبیر خود انسان را به عنوان فرزند فضا و زمان معرفی میکند. او به مشکلات و محدودیتهای انسانی اشاره دارد و انسان را به صبر و تحمل دعوت میکند، با توجه به اینکه زندگی پر از چالش است. شاعر نکاتی در مورد مدارا با دیگران، دوری از کینه و تحمل سختیها را مطرح میکند. در نهایت به اهمیت گفتار صحیح و خردمندانه اشاره میکند و بیان میدارد که انسان باید از سخن خود بهرهبرداری کند تا به حقیقت برسد و از ظواهر فریبنده دور بماند. این شعر نه تنها به عمق فلسفی میپردازد بلکه تذکرات اخلاقی نیز در آن نهفته است.
هوش مصنوعی: ای گنبد سبز رنگی که در حال چرخش است و هیچ روزنهای ندارد، با قامت ضعیف و ناتوانی که داری و با نیروی جوانی که تو را احاطه کردهای.
هوش مصنوعی: ای آسمان، تو مانند مادر من هستی و ما فرزندان تو به شمار میآییم. چرا همچنان که ما را فرزندی میکنی، به ما کینه و ظلم میورزی؟
هوش مصنوعی: فرزند تو، این بدن تاریک و خاکی است که در حقیقت پاک و خالص نیست و این خود جوهر و ذات واقعی نمیباشد.
هوش مصنوعی: این منزلت و ارزش گرانبها به خاطر پرورش و تربیت توست، تو همان مادر و منبع این ارزش بالا هستی.
هوش مصنوعی: امروز کارهایم را در این خانه انجام میدهم و وقتی که تمام شد، فردا این مکان را به تو میسپارم و خودم میروم.
هوش مصنوعی: این متن به این معناست که بدن انسان در واقع مانند زندانی برای روح یا شخصیت اوست. حتی اگر بدن را با لباسهای زیبا و زینتی بپوشانیم، باز هم نمیتواند جایگاه حقیقی او را تغییر دهد. در حقیقت، زیبایی ظاهری نمیتواند به معنای آزادی یا زیبایی درونی باشد.
هوش مصنوعی: سخن زیبا و دلنشین را به جان بپذیر، زیرا تو از زیبایی و لطافت کلام هرگز جدا نخواهی شد، ای پسر.
هوش مصنوعی: آیا نمیبینی که خداوند بر دوش ما چه بار سنگینی گذاشته؟ فقط کسانی که دارای درکی عمیق و بینش صحیح هستند میتوانند آن را مشاهده کنند.
هوش مصنوعی: در زندگی، سعی کن با ملایمت و سازگاری رفتار کنی و در جستجوی میانهروی باش. اما در این میان، خود را در نگرانیهای بیهوده غرق نکن و دنبال خوشبختی واقعی باش.
هوش مصنوعی: اگر با مهربانی و نرمش رفتار کنی، به چیزهای بهتر و ارزشمندتری دست مییابی تا اینکه بخواهی با زور و خشونت به هدفهایت برسی.
هوش مصنوعی: آدمی تنها با شکیبایی میتواند به خواستههای خود برسد، زیرا کسی که صبور نیست نمیتواند به آرزوهایش دست یابد.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد به دنبال لذتی حسی باشد، بهتر است به سخنانی از آدم و حوا توجه کند که در آنها تفاوتهای عمیق و معانی عمیقتری نهفته است.
هوش مصنوعی: آزار نرسان به کسی و دیگران را اذیت نکن، مگر به خاطر برخوردی که خودت با دیگران داشتی.
هوش مصنوعی: هرگز از دیگران با کینه و نفرت برخورد نکن، چرا که همچنان که خارها نمیتوانند همیشه و بهطور یکجا نرم شوند، تو نیز نمیتوانی در یک آن از کینه رها شوی. بهتر است مانند خرما که به آرامی و با فزونی شیرینی، به دیگران نزدیک میشود، با نیکی و محبت رفتار کنی.
هوش مصنوعی: در نتیجه فساد و آلودگیای که در چاه وجود دارد، بویی نامطبوع به وجود آمده است و این بوی ناگوار حتی عود خوشبو را هم از بین برده و سوزانده است.
هوش مصنوعی: با هر کسی دوست نشو و از همه دوری کن. به دنبال عقل و درایت خودت باش؛ نه مانند مگس فقط بر سر چیزهای بیارزش پرواز کن و نه مانند عنقا به دنبال چیزهایی که حتی وجود ندارند.
هوش مصنوعی: وقتی که دوست و همراه به دلخواه نیست، بهتر است که به تنهایی باشیم تا اینکه با کسی که نادان است همصحبت شویم.
هوش مصنوعی: خورشید که از تنهاییاش ناراحت نیست، چرا که ننگی بر او نیست. در مقایسه با ستارههای خوشبخت در ثریا، برتری او بیشتر است.
هوش مصنوعی: از افراط و تفریط در زندگانی دلگیر نشو، با زمانه با صبر و مدارا رفتار کن و با انسانها به نوعی همدلی و یاری در زندگی بپرداز.
هوش مصنوعی: دنیای ما تغییرپذیر است و لحظات خوب و بد به هم میآیند؛ پس از سرمای زمستان، گرما میآید و پس از سختیها، شادیها نیز ظهور میکند.
هوش مصنوعی: به آنچه که او نتوانسته با تو بماند، اهمیت نده و از صحبتهای خوب بهره ببر و خودت را درگیر خشم و ناراحتی نکن.
هوش مصنوعی: در زمین، نه طلا و نه سنگی باقی میماند؛ بنابراین، تو در جایگاهت، چه در قبر زیر درخت و چه در خانهای سبز، چه فرقی میکند.
هوش مصنوعی: با وجود اینکه به شهر صنعا سفر کردی، به غمدان نگاه کن که دیگر نه از غمدان خبری مانده و نه از صنعا.
هوش مصنوعی: جهان پر از دشواری و فریب است و تنها افرادی که هشیار و با خرد هستند میتوانند در برابر آن مقاومت کنند.
هوش مصنوعی: اگر دانایی و هوشیاری داری و بیداری، مانند انسانهای مست در پی او نرو و خواهش نکن.
هوش مصنوعی: جهان مانند آبی عمیق و تاریک است، پس مواظب باش که با کارهایت، روح پاک و روشن خود را تیره نکنی.
هوش مصنوعی: جان تو با گفتار نیک و پاک خواهد شد، چرا که انسان خردمند با زبانی درست و مناسب میتواند از موقعیتهای سخت و دشوار خارج شود و به بهترین راهها دست یابد.
هوش مصنوعی: باید به خاطر سخن خود افتخار کنی؛ زیرا کسی که به او افتخار میکند، دیگر پس از او هیچ نشانی باقی نمیماند.
هوش مصنوعی: برای اینکه زنده باشی، باید به سخن زندگی ببخشی؛ چون مسیحا توانایی زنده کردن مردهها را با کلام داشت.
هوش مصنوعی: برای آشکار شدن در دنیا، باید با کلام و گفتار همراه بود؛ زیرا هیچکس در این جهان بدون گفتار نمایان نمیشود.
هوش مصنوعی: بهتر است که وقتی چیزی را نمیدانی، چیزی نگویی؛ چون گاهی اوقات ناگفته ماندن بهتر از این است که چیزی را بگویی و خود را رسوا کنی.
هوش مصنوعی: وقتی که سخن خود را به درستی بیان کردی، دیگر به حرفهای بیمورد نپرداز و بیجهت نطق نکن.
هوش مصنوعی: خوب سخن بگو، نه اینکه فقط به ظاهر خود بپردازی، زیرا این است که انسانها به واسطه کلمات و گفتارشان شناخته میشوند و نه به خاطر ظاهرشان.
هوش مصنوعی: بادام بهتر از بید و سپیدار است، هرچند سپیدار قد بلندتری دارد و به ظاهر بیشتر به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: در حالتی که انسان شاداب و سرزنده است، به راحتی در ملاقات و گفتوگو با دیگران احساس زنده بودن و نشاط میکند، اما نکته این است که این احساس تنها از طریق کلام و گفتگو نمایان میشود.
هوش مصنوعی: دریای سخنها، گفتار نیکو از سوی خداست که پر از ارزش و گرانبهاست و حاوی الماسهایی از علم و دانش است.
هوش مصنوعی: معنای این بیت به این صورت است که شور و هیجان قرآن، مانند دریا وسیع و عمیق است، و تفسیر و تأویل آن مانند مرواریدی باارزش برای افرادی است که درک و دانایی کافی دارند.
هوش مصنوعی: در دل دریا همه چیزهای با ارزش و زیبا وجود دارد. غواص باید به دنبال این جواهرات باشد و نباید فقط به سطح دریا نگاه کند.
هوش مصنوعی: در دل سرزمین شوراب، چه رازی نهفته است که این همه گوهر و مروارید در آن قرار داده شده است، آیا مالک دنیا به دنبال چه چیزی است؟
هوش مصنوعی: به خاطر پیامبر، که به او گفت: «تأویل را به دانایان بسپار و تنزیل را به شور و هیجان بده.»
هوش مصنوعی: غواصی که در جستجوی گوهر است، به جز گل و آب گندیده چیزی از تو پیدا نکرده، زیرا او جز معاد و حیات پس از مرگ از تو چیزی ندیده است.
هوش مصنوعی: از ظاهری که به ما عرضه شده، به دنبال درخواست و مفهوم عمیق نباش. مانند افرادی که از ظاهر و کلام خوشحال میشوند، نباش که فقط به حرفها اکتفا میکنی و به عمق مطالب توجه نداری.
هوش مصنوعی: در شب قدر، روشنایی و زیبایی مانند یک چراغ در مسجد درخشان است و قلبت به حالتی شبیه شب یلدا، تاریک و طولانی به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: چراغ را روشن کن و بیاموز که این چراغ نمیتواند جهل و خامی که در دلت داری را بیرون کند.
هوش مصنوعی: تو در دیانت و زهد خود کور هستی، اما به امید بهرهوری از دنیا به سراغش میروی، و در این مسیر ممکن است خود را در چاهی بیفکنی که حل مشکلاتش دشوار است.
هوش مصنوعی: اگر تو مار نیستی، چرا مؤمنان همیشه از تو نگران و ترساناند؟
هوش مصنوعی: از خوشحالی و شادمانی دوری کن، زیرا که زمانه به تو روی خوش نشان نداده و زندگی موقوف بر تو نیست.
هوش مصنوعی: آسمان بیفکری و نابخردی را بسیار نگران کرده و باعث شده که کارها به شدت درهم و برهم و آماده شود.
هوش مصنوعی: ثروتمند با داراییهای فراوان و خدمتکاران زیاد همه را رها کرد و به تنهایی به راه خود ادامه داد.
هوش مصنوعی: این دنیا مانند یک بازی است که انسانها در آن درگیر میشوند و به خاطر آن نمیتوانند هیچ چیزی را به دست بیاورند. نه کسی توانایی دارد که دیگران را رها کند و نه خودشان میتوانند آزاد باشند.
هوش مصنوعی: روزهایی خواهد آمد که در آن نه مردم جا و مکان امنی خواهند داشت و نه پناهگاه و refuge از عدل و انصاف.
هوش مصنوعی: در آن روز، تمام مردم بدون هیچ ترسی، عذاب و سزا را تجربه خواهند کرد، چه آنهایی که ظالماند و چه کسانی که عادلاند.
هوش مصنوعی: در آن روز پر از اضطراب و ترس، در مقابل جمعیت و شهدا، من به دامن حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) چنگ زده بودم.
هوش مصنوعی: من دعا میکنم که دشمنان فرزندان پیامبر (ص) از جانب خداوند حکمی عادلانه دریافت کنند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
از دولت عشق است به من بر دو موکل
هر دو متقاضی به دو معنی نه به همتا
این وصف دلارام تقاضا کند از من
وان باز کند مدح جهاندار تقاضا
آن چیست یکی دختر دوشیزهٔ زیبا
از بوی و مزه چون شکر و عنبر سارا
زو بوسه بیابی اگر او را بزنی کارد
هر چند تو با کارد بُوی آن تنِ تنها
چون کارد زدیش آنگه پیش تو بیفتد
[...]
خواهند ز فریاد یکی رسته ز فریاد
واسلام ز زنهار یکی یافته زنهار کذا
تا از بر من دور شد آن لعبت زیبا
از هجر نیم یک شب و یک روز شکیبا
بس شب که به یک جای نشستیم و همه شب
زو لطف و لطف بود وز من ناله و نینا
ای آن که تو را زهره و مه نیست همانند
[...]
با نصرت و فتح و ظفر و دولت والا
بنگر علم شاه جهان بر سر بالا
لشکر شده آسوده و تِرمَذ شده ایمن
نصرت شده پیوسته و دولت شده والا
فتح آمده و تهنیت آورده جهان را
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۵ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.