مر بحر را ز ماهی دایم گزیر باشد
زیرا به پیش دریا ماهی حقیر باشد
مانند بحر قلزم ماهی نیابی ای جان
در بحر قلزم حق ماهی کثیر باشد
بحرست همچو دایه ماهی چو شیرخواره
پیوسته طفل مسکین گریان شیر باشد
با این همه فراغت گر بحر را به ماهی
میلی بود به رحمت فضل کبیر باشد
وان ماهیی که داند کان بحر طالب اوست
پایش ز روی نخوت فوق اثیر باشد
آن ماهیی که دریا کار کسی نسازد
الا که رای ماهی آن را مشیر باشد
گویی ز بس عنایت آن ماهیست سلطان
وان بحر بینهایت او را وزیر باشد
گر هیچ کس ز جرات ماهیش خواند او را
هر قطرهای به قهرش مانند تیر باشد
تا چند رمز گویی رمزت تحیر آرد
روشنترک بیان کن تا دل بصیر باشد
مخدوم شمس دینست هم سید و خداوند
کز وی زمین تبریز مشک و عبیر باشد
گر خارهای عالم الطاف او ببینند
در نرمی و لطافت همچون حریر باشد
جانم مباد هرگز گر جانم از شرابش
وز مستی جمالش از خود خبیر باشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به تشبیه دریا و ماهی میپردازد. او میگوید که ماهی همیشه از دریا دوری میکند زیرا در مقایسه با عظمت دریا، خود را حقیر میداند. ماهی در دریایی مانند بحر قلزم در مقایسه با دیگر موجودات، در کثرت و عظمت قرار دارد. دریا مانند یک دایه است که ماهی را به مانند نوزادش پرورش میدهد.
هرچند با وجود این ارتباط، اگر بحر به ماهی رحمت کند، این کار از فضل و رحمت خداوند ناشی میشود. ماهی که نسبت به دریا آگاه است، بر خود میبالد و خود را بزرگتر میبیند. شاعر به جنبههای عنایت و محبت الهی اشاره میکند و میگوید که دریا و ماهی هر یک نقش خاصی دارند.
در نهایت، شاعر از عشق و ارادت خود به شمس دین، که به عنوان یک شخصیت بزرگ و خداوندی توصیف شده، صحبت میکند و از لطافت و زیبایی او و تاثیرات مثبتش بر جهان میگوید. او ابراز میکند که حتی اگر انسانها سختیهای زندگی را ببینند، باید روی لطف و محبت او تمرکز کنند.
هوش مصنوعی: چون دریا بسیار بزرگ و وسیع است، ماهی نمیتواند همیشه از آن دور بماند و باید به طور مرتب به آن سر بزند، چرا که در برابر عظمت دریا، خود را ناچیز و کوچک میبیند.
هوش مصنوعی: ای جان، مانند دریای وسیع قلزم، در این دریای بزرگ حق نمیتوانی ماهی پیدا کنی، اما در این دریا، ماهیهای بسیار زیادی وجود دارد.
هوش مصنوعی: دریا مانند دایهای است که بچهی شیرخوار به طور مداوم و با صدای بلند در طلب شیر گریه میکند.
هوش مصنوعی: اگر با وجود این همه آرامش و آزادی، موجودی مثل دریا به ماهی نیاز داشته باشد، به رحمت و فضل بزرگ خداوند خواهد بود.
هوش مصنوعی: آن ماهی که میداند دریایی که به دنبالش است، او را میخواهد، به خاطر تکبر و خودبینیاش بر روی آب میایستد.
هوش مصنوعی: هر موجودی که در دریا زندگی میکند، نمیتواند به تنهایی به سوی هدفی برود، مگر آنکه فکر و تدبیر خود ماهی را در این مسیر همراهی کند.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که آن ماه، به خاطر لطف و محبتش، همچون سلطانی است و این دریا که بیپایان است، از عنایت او به عنوان وزیر برگزیده شده است.
هوش مصنوعی: اگر کسی از شجاعت او سخن بگوید، هر قطرهای از خشمش به مانند تیری خواهد بود.
هوش مصنوعی: چقدر باید به زبان رمز و راز صحبت کنی؟ کلامت را واضحتر بیان کن تا دلها بینا و آگاه شوند.
هوش مصنوعی: شمس دین، محبوب و آقای بزرگواری است که زمین تبریز از وجود او به خوشبویی و عطر میآید.
هوش مصنوعی: اگر خاری در این جهان، لطف و رحمت خدا را ببیند، در لطافت و نرمی همچون حریر خواهد بود.
هوش مصنوعی: هرگز دوست ندارم که جانم در نتیجه شراب او و زیباییاش آگاه باشد، زیرا این برای من ناپسند است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
خشمین بر آن کسی شو کز وی گزیر باشد
یا غیر خاک پایش کس دستگیر باشد
گیرم کز او بگردی شاه و امیر و فردی
ناچار مرگ روزی بر تو امیر باشد
گر فاضلی و فردی آب خضر نخوردی
[...]
چون آفتاب هر کس روشن ضمیر باشد
ذرات عالم اورا فرمان پذیرباشد
نقش مرادعالم در خانه اش زند موج
آن را که بالش از خشت فرش از حصیرباشد
دشمن مطیع گردد چون نفس شد مسخر
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.