گنجور

 
مولانا
مولانا » دیوان شمس » غزلیات »

غزل شمارهٔ ۲۵۸۸

ای یار غلط کردی با یار دگر رفتی

از کار خود افتادی در کار دگر رفتی

صد بار ببخشودم بر تو به تو بنمودم

ای خویش پسندیده هین بار دگر رفتی

صد بار فسون کردم خار از تو برون کردم

گلزار ندانستی در خار دگر رفتی

گفتم که توی ماهی با مار چه همراهی

ای حال غلط کرده با مار دگر رفتی

مانند مکوک کژ اندر کف جولاهه

صد تار بریدی تو در تار دگر رفتی

گفتی که تو را یارا در غار نمی‌بینم

آن یار در آن غار است تو غار دگر رفتی

چون کم نشود سنگت چون بد نشود رنگت

بازار مرا دیده بازار دگر رفتی

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
تعداد ابیات: ۷
خلاصه

هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به یاری که به او خیانت کرده و به سوی کسی دیگر رفته است، عتاب می‌کند. او بارها به این دوست محبت کرده و تلاش کرده است تا مشکلات را حل کند، اما او همچنان در مسیری دیگر پیش رفته است. شاعر می‌گوید که تلاش کرده گل وجود او را از خارها جدا کند، اما او اهمیت این گلزار را نفهمیده و به راهی دیگر رفته است. او به نوعی به ناپایداری و نادرستی رفتار یار اشاره می‌کند و احساس ناامیدی و درد از جدایی را ابراز می‌کند. در نهایت، شاعر از یار می‌خواهد که از این رفتار غلطش دست بردارد و به یاد او باشد.

برگردان به زبان ساده

# ای یار غلط کردی با یار دگر رفتی

از کار خود افتادی در کار دگر رفتی

هوش مصنوعی: ای دوست، اشتباه کردی که با کسی دیگر رفتی و از کار خودت دور شدی و به کار دیگری مشغول شدی.

# صد بار ببخشودم بر تو به تو بنمودم

ای خویش پسندیده هین بار دگر رفتی

هوش مصنوعی: صد بار به تو بخشیدم و محبت خود را نشان دادی. اکنون دوباره رفته‌ای، ای کسی که خود را پسندیده می‌دانی.

# صد بار فسون کردم خار از تو برون کردم

گلزار ندانستی در خار دگر رفتی

هوش مصنوعی: بارها تلاش کردم تا مشکلات و رنج‌ها را از تو دور کنم و فضای شاد و زیبایی خلق کنم، اما تو همچنان متوجه این تلاش‌ها نشدی و به جای دیگر رفتی.

# گفتم که توی ماهی با مار چه همراهی

ای حال غلط کرده با مار دگر رفتی

هوش مصنوعی: با خودم فکر کردم که تو که مثل ماهی هستی، چگونه می‌توانی با مار به عنوان رفیق باشی؟ حالا که اینطور شده، به نظر می‌آید که با ماری دیگر در ارتباط هستی و این قضیه برایت چندان مناسب نیست.

# مانند مکوک کژ اندر کف جولاهه

صد تار بریدی تو در تار دگر رفتی

هوش مصنوعی: مثل موریانه‌ای که در دست بافنده ی فرصت، تارهای بسیاری را می‌برد، تو هم در تار دیگر مشغول رفتن هستی.

# گفتی که تو را یارا در غار نمی‌بینم

آن یار در آن غار است تو غار دگر رفتی

هوش مصنوعی: تو گفته‌ای که من را در غار نمی‌بینی، اما آن یار در همان غار است؛ این تو هستی که در غار دیگری رفته‌ای.

# چون کم نشود سنگت چون بد نشود رنگت

بازار مرا دیده بازار دگر رفتی

هوش مصنوعی: وقتی که تو به آن دلیل که سنگت کم نمی‌شود یا رنگت بد نمی‌شود، از بازار من دور می‌شوی، من دیگر بازار دیگری را نمی‌بینم.
رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

تا به حال ۱۸ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

آرش در ‫۱۱ سال قبل، یکشنبه ۳ فروردین ۱۳۹۳، ساعت ۰۰:۵۱ نوشته:

چقدر زیبا این عبارت "مکوک کژ" ایرانی بودن مولوی عالم بین رو شرح میده

reply flag link

 
کی وان در ‫۱۰ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۳، ساعت ۲۰:۲۴ نوشته:

فقط می شود گفت حضرت مولانا در این شاهکار آمچه را که در باب خودخواهی و کج اندیشی انسان می توان گفت،گفته..

reply flag link

 
مازیار در ‫۹ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۲ تیر ۱۳۹۴، ساعت ۰۷:۲۴ نوشته:

مولانا در خاک پاک بلخ زاده شد، پخته شد، و ب فارسی گفت، تا ما فارسها از آدمی ب انسانیت برسیم.( هر چند بسیاری از آنها ناسپاسند) او از افتخارات عالم بشریت است،. بگذار که " مه فشاند نور و سگ عوعو کند. هر کسی بر طینت خود می تند".
دولغت زیبای مکوک ( وسیله بافندگی) و جولاهه ( عنکبوت ، بافنده)، فارسی است که باید بیشتر ب کار گیریم.

reply flag link

 
فربد در ‫۹ سال و ۷ ماه قبل، دوشنبه ۲ شهریور ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۳۹ نوشته:

سلام. 1) عرفان چیه؟ عرفان یعنی طریق وصول به حق و حقیقت. 2) حق، نه نژاد داره، نه ملیت، نه زبان خاص و... 2) مولوی عارف بوده؟ با توجه به اشعار و آثار، و همینطور زندگی نامه مولوی، مولوی عارف بوده. عارف برای وصول به حق، از "خود"، "من" و "منیت" فارغ میشه؛ از هر نام و نشان و ... میگذره! در عرفان نه نزاد مطرحه، نه ملیت، و... حقیقت یکی و یگانه ست، و کسی میتونه به حق واصل بشه، که فقط "یکی" ببینه... 3) در عرفان همه انسانها، ریشه، روح و جان واحد دارن؛ رنگ و نژاد و...اعتباری هستن، و عامل تمایز یا برتری اونها بر هم نیست!
منبسط بودیم و یک جوهر همه
بی سر و بی پا بُدیم آن سر همه
یک گهر بودیم همچون آفتاب
بی‌گِره بودیم و صافی همچو آب
چون به صورت آمد آن نورِ سَرَه
شد عدد چون سایه‌های کُنگره
کُنگره ویران کنید از مَنجَنیق
تا رود فرق از میانِ این فریق

reply flag link

 
فربد در ‫۹ سال و ۷ ماه قبل، دوشنبه ۲ شهریور ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۴۸ نوشته:

مولوی نه ایرانیه، نه ترک، و نه... مولوی یه عارفه، یه انسانه! یه عارف متعلق به کل بشریته. پیامش برای کل انسان هاست!
چون که بی رنگی اسیر رنگ شد
موسئی با موسئی در جنگ شد
رنگ را چون از میان برداشتی
موسی و فرعون دارند آشتی

reply flag link

 
فرشته در ‫۹ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۴، ساعت ۱۲:۳۹ نوشته:

سلام
دوستان امروز گذرم به اینجا افتاد
عزیزان از اصل غافل شده ایم
شعر را دریابیم
چرا حاشیه ؟چرا عمر گذرانی؟
معنی و اسرار را با کمک هم بیابیم
اینکه این انسان بزرگ به کجا تعلق دارند چه چیز به ما اضافه میکند.
مولانا-مولاناست با همه وجود او را دریابیم
از حس تملک دوری کنیم که بیراهه است

reply flag link

 
حمید در ‫۸ سال و ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۶ فروردین ۱۳۹۵، ساعت ۰۵:۵۸ نوشته:

مصرع دوم بیت آخر:
بازار مرا دیده ، "با زار" دگر رفتی
صحیح است.

reply flag link

 
علیرضا در ‫۷ سال و ۸ ماه قبل، دوشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۶، ساعت ۱۱:۲۷ نوشته:

حضرت مولانا رو مشاهده میشود که همه به اشتباه فهمیده اند. مولانا منظوری ندارد. منظورش همان است که نوشته است. الانسان الکامل، و عطار در پس و پیش، شاید سندی بر این مدعاست. انسانی هست که مظهر خداست. شاهد چو خوابید شاهد دیگر برخواست. آن انسان مظهر عشق است و مولانا با سالیان سال جستجو نهایتا حقیقت امر را دریافت. جال اشعار مولانا را با دقت به این موضوع بخوانیم. همینطور اشعار سعدی و حافظ و سایر عرفای شاعر و ناظم

reply flag link

 
بهنام در ‫۵ سال و ۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، ساعت ۱۳:۱۸ نوشته:

سلام
کسی می دونه منظور از این بخش بیت دوم چیه؟
صد بار ببخشودم «بر تو به تو بنمودم»
این رو نفهمیدم.
بعد آیا درست می فهمم که مصرع اول بیت آخر سوالیه؟
چون کم نشود سنگت؟ چون بد نشود رنگت؟
ممنون

reply flag link

 
سعید حاتمی در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۲:۰۱ پاسخ داده:

منظور اینه که از تو به خود تو گفتم

حقیقت تورو  بهت نشون دادم 

 

reply flag link

 
سعید حاتمی در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۲:۰۵ پاسخ داده:

بله به احتمال زیاد مصرع اخر بیت اول سوالیه .

چرا که در ادامه جواب سوال رو میده.

از منی که همه چیز بودم دور شدی و سبک شدی بی مقدار شدی.. و منظور اینه که راه خطا لاجرم و ناچار عواقبی داره.

 

برداشت دوم هم میتونه این باشه که تو چون در مقام انسانی،به هر طریق و مسیری بری وزن و اندازت کم نمیشه،چون جوهره انسانی و خدایی داری و در این صورت،سوالی نیست .

من برداشت اولی رو ترجیح میدم،چرا که سراسر شعر داره همین مفهوم رو پرورش میده.انسانی که از اصل دور بشه به فرع خواهد رفت 

reply flag link

 
محسن،۲ در ‫۵ سال و ۱۱ ماه قبل، یکشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۰۷ نوشته:

بهنام جان
می توان اینطور خواند :
صد بار ببخشودم بر تو ، به تو بنمودم
چندین بار ترا بخشیدم ، راه درست را به تو نشان دادم
بیت آخر را سؤالی بخوانیم پر معنا تر است

reply flag link

 
سعید حاتمی در ‫۲ ماه قبل، جمعه ۲۸ دی ۱۴۰۳، ساعت ۰۲:۰۸ پاسخ داده:

در این صورت وزن شعر به میخوره 

reply flag link

 
سید ایمان در ‫۵ سال و ۷ ماه قبل، جمعه ۱ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۲۱:۴۰ نوشته:

سلام میشه راهنمایی کنید دو بیت آخر چه معنا و مفهومی دارد؟

reply flag link

 
فرهاد در ‫۵ سال و ۷ ماه قبل، شنبه ۲ شهریور ۱۳۹۸، ساعت ۰۹:۱۸ نوشته:

چون کم نشود سنگت...چون با تمام اشتباهاتی که میکنی میدانی که ذره ای از ارزشت کم نمیشود و چون از منی راه برگشت به اصلت باز است.
چون بد نشود رنگت...تمام سیاهی ها نمیتواند ذرهای در ذات تو تاثیر داشته و رنگت را کم کند چون از ذات من در تو است.
در این قافله شاعر خود با خود در خود به خود از خود میگوید. خود خدا ....در انی ایینه ذهن است.

reply flag link

 
محمدرضا عباسی در ‫۵ سال و ۵ ماه قبل، یکشنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۸، ساعت ۱۵:۲۷ نوشته:

به نام حق: پیشا پیش عرض کنم که حضرت مولوی مرد بزرگی بود، عارف بود، خیلی از مشکلات انسان را به خوبی درک کرده و راه حل داده است. عرفان تا چه اندازه و کدام عرفان درست است، بحث ما نیست. اما شعر به نظر اینجانب شعر مربوط به انسان است که خدا را رها نموده و دنبال زیبا رویان دنیا هست. بنابر این لازم است به خودمان بگوییم که ای انسان چه غلط کردی که با یار غیر واقعی می روی، کار تو شناخت خدا و عبادت وی بود ولی به کار دیگری مشغول شدی. شاید از زبان خدا باشد که بفرماید: صد بار تو را بخشیدم، تو را که شاهکار خلقت هستی به خودت به نمایش گذاشتم تا خودت را ببینی و مرا بشناسی. ای خود پسند دو باره از درگاه من رفتی.
تو ماهی بودی ولی با مار رفتی

reply flag link

 
مهدی در ‫۲ سال و ۱۰ ماه قبل، دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۳۳ نوشته:

حضرت مولانا این غزل را   برای پسر خود علا الدین سروده

می دانیم علا الدین بعد از ازدواج حضرت شمس با کیمیا دشمنی آشکار با شمس داشته و در نهایت

با دشمنان مولانا (  مانند اخی اورن که در کار مارگیری شهرت داشته و  با زهر مار به مداوا می پرداخته هم دست شده و در نهایت شمس تبریزی را به قتل می رسانند رجوع شود به افلاکی و

کتاب Ahi Avran  Mevlana Mucadelesi دکتر میکاییل بایرام)

با مار چرا رفتی منظور همین اخی اورن است

پس از قتل شمس دوستان حضرت مولانا علاالدین و اخی اورن را کشتند که حضرت مولانا بر جنازه

پسرش نماز نخواند

ناظر بر این ماجرا داستان اول مثنوی پادشاه و کنیزک(فتنه و آشوب و خونریزی مجوی   بیش از این از شمس تبریزی مگوی) و داستان مارگیر می باشد که هم خود و دیگران را می کشد

در جا های دیگر مثنوی و غزلیات هم به این موضوع اشاره دارد

مانند داستان آن دباغ که از اخی ها بوده و با  حضرت مولانا دشمنی می کرده و برادر صدرالدین قونوی بوده است....

سالها پس از مرگ علا الدین مولانا بر قبر او حاضر شد و خوشحال برگشت فرمود خداوندگار ما شمس این پسر را بخشید(افلاکی مناقب)

اما بعد

باید توجه داشت عرفان حضرت مولانا هم در صورت هم در معنا با عرفان ابن عربی در تضاد می باشد که گاهی به جنگ و خونریزی کشیده شده (دیباچه دفتر ششم)

عرفان حضرت مولانا سماع و عشق است

عرفان ابن عربی ضد سماع و دارای سلسله مراتب (ولایت) می باشد

فتوحات زکی(رباب زن ) به از فتوحات مکی

reply flag link

 
فاطمه یاوری در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۴:۲۸ نوشته:

ای یار!

غلط کردی با یار دگر رفتی...!!!

reply flag link

 
فاطمه یاوری در ‫۱ سال و ۹ ماه قبل، دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۲، ساعت ۰۴:۴۱ نوشته:

خویش پسندیده == خودپسند :)))

reply flag link

 
Afsaneh Saadati در ‫۷ ماه قبل، جمعه ۹ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۶:۰۵ نوشته:

خطاب این غزل، کل آدمیان هستند. خداوند بارها و بارها، انسان ها را می بخشد، راه را به آنان نشان می دهد؛ اما باز.....

reply flag link

 
Afsaneh Saadati در ‫۷ ماه قبل، جمعه ۹ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۶:۰۶ نوشته:

شمس، نه قاتل است و نه مقتول

reply flag link

 

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.