نبشتهست خدا گِردِ چهره دلدار
خطی که فاعتبروا منه یا اولیالابصار
چو عشقْ مردمخوارست مردمی باید
که خویش لقمه کند پیش عشقِ مردمخوار
تو لقمه ترشی دیر دیر هضم شوی
ولیست لقمه شیریننوشِ نوشگوار
تو لقمهای بشکن زانک آن دهان تنگست
سه پیل هم نخورد مر تو را مگر به سه بار
به پیشِ حرص تو خود پیل لقمهای باشد
توی چو مرغ ابابیل پیل کرده شکار
تو زاده عدمی آمده ز قحطِ دراز
تو را چه مرغ مسمن غذا چه کژدم و مار
به دیگ گرم رسیدی گهی دهان سوزی
گهی سیاهکنی جامه و لب و دستار
به هیچ سیر نگردی چو معده دوزخ
مگر که بر تو نهد پایْ خالق جبار
چنانک بر سر دوزخ قدم نهد خالق
ندا کند که شدم سیر هین قدم بردار
خداست سیرکنِ چشم اولیا و خواص
که رَستهاند ز خویش و ز حرص این مردار
نه حرص علم و هنر ماندشان نه حرص بهشت
نجوید او خر و اشتر که هست شیرسوار
خموش اگر شمرم من عطا و بخششهاش
از آن شمار شود گیج و خیره روز شمار
بیا تو مفخرِ تبریز، شمسِ دین بهحق
کمینه چاکرِ تو شمسِ گنبدِ دوّار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به نوعی به عشق و معنویت اشاره دارد. شاعر به زیبایی خدای را توصیف میکند و به انسانها میآموزد که برای عشق باید از خودگذشتگی کنند. او به مقایسه لقمههای تلخ و شیرین میپردازد و میگوید که عشق واقعی، ارزش قربانی کردن خیلی چیزها را دارد. همچنین، به نومید بودن در جستجوی مادیات و علم میپردازد و تأکید میکند که برای رسیدن به معنا و حقیقت، باید از حرص و آز دوری کرد. در نهایت، شاعر با احترام به شخصیتی مانند شمس تبریزی اشاره میکند و خود را خدمتگزار او میداند.
هوش مصنوعی: خداوند بر چهره محبوب نشانهای نوشته که باید از آن درس عبرت بگیرید، ای صاحبان بصیرت.
هوش مصنوعی: وقتی عشق همچون یک جانی خطرناک است، انسانها باید خود را قربانی عشق کنند و برای آنچه که به آن عشق میورزند، تمام وجودشان را فدای آن کنند.
هوش مصنوعی: تو ممکن است خوراک ترشی را دیر هضم کنی، اما خوراک شیرین به راحتی و خوشایند هضم میشود.
هوش مصنوعی: یک لقمه را ببین و بشکن، زیرا دهان تنگ است و حتی سه فیل هم نمیتوانند تو را بخورند مگر در سه نوبت.
هوش مصنوعی: حرص و طمع تو باعث میشود که حتی چیزهای بزرگ و ارزشمند برایت ناچیز و بیاهمیت به نظر بیایند، مانند اینکه تو یک فیل را با لقمهای کوچک مقایسه کنی یا اینکه شکار برای تو به آسانی مانند مرغ ابابیل باشد.
هوش مصنوعی: تو از عدم به وجود آمدهای و در شرایط سخت و کمبود زندگی میکنی، پس چه نیازی به غذایی پرانرژی و فربه داری، حتی اگر در اطرافت خطراتی مثل کژدم و مار وجود داشته باشد؟
هوش مصنوعی: وقتی به غذای داغ میرسی، گاهی زبانت میسوزد و گاهی هم لباس و دستنوشک را سیاه میکنی.
هوش مصنوعی: به هیچ جا نمیروی و از حال خود خبری نداری، مانند معده جهنم، مگر این که قدرت و اراده خداوند متعال بر تو اثر بگذارد.
هوش مصنوعی: وقتی خالق بر لبه دوزخ قدم میگذارد، صدایی بلند میشود که میگوید: «من سیر شدهام، حالا قدمی بردار!»
هوش مصنوعی: خداوند آرامشبخش و سیر کننده دیدگان بندگان خاص و والامقام است که خود را از خواستههای نفسانی و اشیاء بیارزش رها کردهاند.
هوش مصنوعی: نه از ادعای علم و هنر چیزی برایشان مانده و نه آرزوی بهشت را دارند، زیرا او که خر و شتر است، در واقع شیرسوار است.
هوش مصنوعی: اگر من بخواهم دربارهی عطا و بخششهای او صحبت کنم، سکوت بهتری است، زیرا در این صورت، شمارش روزها برایم گیجکننده و مبهم میشود.
هوش مصنوعی: بیا و به عنوان مایهی افتخار تبریز درخشش کن، من که به حقیقت یک خدمتگزار حقیر تو هستم، مثل شمس در آسمان میدرخشم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
اگر گل آرد بار آن رخان او، نه شگفت
هر آینه چو همه میخورد گل آرد بار
به زلف کژ ولیکن به قد و قامت راست
به تن درست ولیکن به چشمکان بیمار
مدیح تا به بر من رسید عریان بود
ز فرّ و زینت من یافت طیلسان و ازار
چنین نماید شمشیر خسروان آثار
چنین کنند بزرگان چو کرد باید کار
به تیغ شاه نگر، نامهٔ گذشته مخوان
که راستگویتر از نامه تیغ او بسیار
چو مرد بر هنر خویش ایمنی دارد
[...]
قوی کننده دین محمد مختار
یمین دولت محمود قاهر کفار
چو بازگشت به پیروزی از در قنوج
مظفر وظفر و فتح بر یمین و یسار
هنوز رایتش از گرد راه چون نسرین
[...]
فغان ز دست ستمهای گنبد دوار
فغان ز سفلی و علوی و ثابت و سیار
چه اعتبار بر این اختران نامعلوم
چه اعتماد بر این روزگار ناهموار
جفای چرخ بسی دیده اند اهل هنر
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.