چون محاسن صلاح بر این جمله در ضمیر متمکن شد خواستم که به عبادت متحلی گردم تا شعار و دثار من متناسب باشد و ظاهر و باطن به علم و عمل آراسته گردد، چون تعبد و تعفف در دفع شر جوشن حصین است و در جذب خیر کمند دراز , و اگر حَسَکی در راه افتد یا بالایی تند پیش آید بدانها تمسک توان نمود و یکی از ثمرات تقوی آنست که از حسرت فنا و زوال دنیا فارغ توان زیست؛ و هرگاه که متقی در کارهای این جهان فانی و نعیمگذرنده تأملی کند هر آینه مقابح آن را به نظر بصیرت ببیند و همّت بر کمآزاری و پیراستن راه عقبی مقصور شود, و به قضا رضا دهد تا غم کم خورد و دنیا را طلاق دهد تا از تبعات آن برهد، و از سر شهوت برخیزد تا پاکیزگی ذات حاصل آید, و به ترک حسد بگوید تا در دلها محبوب گردد و سخاوت را با خود آشنا گرداند تا از حسرت مفارقت متاع غرور مسلم باشد [و] کارها بر قضیت عقل پردازد تا از پشیمانی فارغ آید، و بر یاد آخرت الف گیرد تا قانع و متواضع گردد، و عواقب عزیمت را پیش چشم دارد تا پای در سنگ نیاید، و مردمان را نترساند تا ایمن زید. هرچند در ثمرات عفت تأمل بیش کردم رغبت من در اکتساب آن بیشتر گشت، اما میترسیدم که از پیش شهوات برخاستن و لذات نقد را پشت پای زدن کار بس دشوار است، و شرع کردن در آن خطر بزرگ. چه اگر حجابی در راه افتد مصالح همچون آن سگ که بر لب جوی استخوانی یافت، چندان که در دهان گرفت عکس آن در آب بدید، پنداشت که دیگری است، به شره دهان باز کرد تا آن را نیز از آب گیرد، آنچه در دهان بود باد داد.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: نویسنده به تأمل در اهمیت عبادت و تقوی میپردازد و بر این نکته تأکید میکند که برای تجلی بهتر در ظاهر و باطن، باید به دوری از شهوات و لذات دنیوی توجه کرد. او میگوید که تعبد و تعفف موانع قوی برای دفع شر و جذب خیر هستند. همچنین، از فواید تقوی، رهایی از حسرت دنیا و تمرکز بر آخرت است. نویسنده باید با یادآوری عواقب اعمال و پذیرش قضا، دل خود را از غم دنیا سبک کند. در نهایت، او به سختیهای ترک شهوات و خطرات شرع کردن در این مسیر اشاره میکند و مثالهایی از عدم درک حقیقت توسط انسانها را برای بیان اهمیت بصیرت در زندگی ارائه میدهد.
زمانی که فضایل و خوبیها در وجود من شکل گرفت، خواستم به عبادت مشغول شوم تا ظاهر و باطن من با علم و عمل منطبق باشد. زیرا عبادت و زهد، در برابر شر مانند سپری قوی عمل میکنند و در جذب خیر، مانند دامهای بلند هستند. اگر در مسیر مانعی پیش بیاید یا مشکلات بر سر راه بیفتد، میتوان به این فضایل چنگ زد. یکی از نتایج تقوا این است که آدمی میتواند از حسرت مرگ و زوال دنیا رهایی یابد. وقتی که انسان متقی به امور دنیوی و لذتهای زودگذر مینگرد، به وضوح ناپسند بودن آنها را درک میکند و تلاشش را به محدود کردن آزار رساندن به دیگران و آمادگی برای آخرت معطوف میسازد. او همچنین باید به قضا و قدر رضایت دهد تا از غمها کم کند و از دنیای فانی جدا شود تا از پیامدهای آن رها شود. او باید از شهوت پرهیز کند تا پاکی درون به دست آورد و حسادت را کنار بگذارد تا دلها نسبت به او محبت پیدا کند. همچنین باید با سخاوت آشنا شود تا از حسرتهای ناشی از جدایی از مادیات رها گردد. او باید از عقل پیروی کند تا از پشیمانی دور بماند و به یاد آخرت باشد تا قانع گردد و همواره عواقب تصمیماتش را در نظر داشته باشد تا در دام نیفتد و دیگران را نترساند تا در آرامش زندگیکند. هرچند که درباره پاکدامنی بیشتر تفکر کردم، بیشتر به داشتن آن مایل شدم. اما از اینکه ترک شهوات و لذتهای فوری سخت است میترسم؛ و آغاز اینکار (یا شاید حریص شدن در اینکار) خطرناک به نظر میرسد. زیرا اگر مانعی در این راه پیش بیاید، انسان مثل سگی میشود که عکس استخوانی را در آب میبیند و وقتی تلاش میکند تا آن را بگیرد، آنچه در دهان دارد را هم از دست میدهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.