گنجور

 
خاقانی

الصبوح ای دل که جان خواهم فشاند

دست هستی بر جهان خواهم فشاند

پیش مرغان سر کوی مغان

دانهٔ دل رایگان خواهم فشاند

دیده می‌پالای و گیتی خاک پای

جرعه‌های این بر آن خواهم فشاند

اشک در رقص است و ناله در سماع

بر سماع و رقص جان خواهم فشاند

بر سر خاک از جفای آسمان

خاک هم بر آسمان خواهم فشاند

دوستان چون از نفاق آگنده‌اند

آستین بر دوستان خواهم فشاند

دشمنان چون بر غمم بخشوده‌اند

بر سر دشمن روان خواهم فشاند

کیسه‌ای کز زندگی بردوختم

بر زمانه هر زمان خواهم فشاند

هر زری کز خاک بیزی یافتم

بر سراین خاکدان خواهم فشاند

هر سحر خاقانی آسا بر فلک

ناوک آتش فشان خواهم فشاند

این ستارهٔ دری و در دری

بر همام بحرسان خواهم فشاند

این زر اکسیر نفس ناطقه

بر سر صدر زمان خواهم فشاند

این دو طفل نوری اندر مهد چشم

بر بزرگ خرده‌دان خواهم فشاند

این سه گنج نفس از قصر دماغ

بر امام انس و جان خواهم فشاند

این چهار اجساد کان کائنات

بر مراد کن فکان خواهم فشاند

کس چه داند کاین نثار از بهر کیست

تا نگویم بر فلان خواهم فشاند

بر جلال و مجد مجد الدین خلیل

در مدحت بیکران خواهم فشاند

هر شکر کز لفظ او برچید سمع

هم بر آن لفظ و بنان خواهم فشاند

هر گهر کز کلک او دزدید طبع

هم بر آن کلک و بنان خواهم فشاند

داورم کی دست فرماید برید

کانچه دزدیدم همان خواهم فشاند

شرع را گنج روان از کلک اوست

عقل بر گنج روان خواهم فشاند

ملک را حرز امان از رای اوست

روح بر حرز امان خواهم فشاند

گر خضر گردم بر آن غمر الردا

هم ردا هم طیلسان خواهم فشاند

ور ملک باشم بر آن عیسی نفس

سبحهٔ پروین نشان خواهم فشاند

زیر پای اسبش ار دستم رسد

افسر نوشین روان خواهم نشاند

قحط دانش را به اعجاز ثناش

من و سلوی از لسان خواهم فشاند

چون کند پروانه جان افشان به شمع

من بر او جان هم‌چنان خواهم فشاند

خود کیم من وز سگان کیست جان

تا بر آن فخر جهان خواهم فشاند

ابلهم تا فضلهٔ مء الحمیم

بر لب حوض جنان خواهم فشاند

گمرهم تا بر سر بیت الحرام

آب دست پیلبان خواهم فشاند

حشنیم تا ریزهٔ ریم آهنی

بر سر تیغ یمان خواهم فشاند

یا نحوس کید قاطع را ز جهل

بر سعود شعریان خواهم فشاند

یا سم گوساله و دنبال گرگ

بر سر طور و شبان خواهم فشاند

یا کلاهی کز گیا بافد شبان

بر سر تاج کیان خواهم فشاند

یا دم الحیضی که از خرگوش ریخت

بر سر شیر ژیان خواهم فشاند

یا غبار لاشهٔ دیو سفید

بر سوار سیستان خواهم فشاند

یا لعاب اژدهای حمیری

بر درفش کاویان خواهم فشاند

اینت جهل ار فضلهٔ گوی جعل

بر ند مدهامتان خواهم فشاند

اینت کفر ار گرد نعلین یزید

بر یل خیبر ستان خواهم فشاند

گرچه در حلق سماکین افکنم

چون کمند امتحان خواهم فشاند

ورچه پر تیر گردون بشکنم

چون خدنگی از کمان خواهم فشاند

لیک با تیغ یقین او سپر

بر سر آب گمان خواهم فشاند

پیش کلک دور باش آساش تیغ

بر سر خاک هوان خواهم فشاند

در حضورش لالی آرم در زبان

نه لالی از زبان خواهم فشاند

پیش نطقش کبم آرم از دهان

خاک توبه بر دهان خواهم فشاند

بیضه چون طاوس نر خواهم گشاد

وز برون آشیان خواهم فشاند

عقد نظمش کبم آرم از دهان

بر سر شاه اخستان خواهم فشاند

زیور نثرش فرو خواهم گسست

بر شه صاحب قران خواهم فشاند

بر خط دستش که هند و چین در اوست

هفت گنج شایگان خواهم فشاند

چون به هندوچین او دستم رسد

دست بر چیپال و خان خواهم فشاند

بر سه تشریفش که خواندم یک به یک

هر دو ساعت چارکان خواهم فشاند

هست هر سه چار خوان و هشت خلد

من سه جان بر چار خوان خواهم فشاند

چون از آن خوان لقمه‌ای خواهم چشید

بر سگ کهف استخوان خواهم فشاند

باد چون جان جاودان عمرش که من

جان بر او هم جاودان خواهم فشاند