قحط وفاست در بنهٔ آخر الزمان
هان ای حکیم پردهٔ عزلت بساز هان
در دم سپید مهرهٔ وحدت به گوش دل
خیز از سیاه خانهٔ وحشت به پای جان
هم با عدم پیاده فرو کن به هشت نطع
هم با قدم، سوار برون ران به هفت خوان
سودای این سواد مکن بیش در دماغ
تکلیف این کثیف منه بیش بر روان
فلسی شمر ممالک این سبز بارگاه
صفری شمر فذالک این تیره خاکدان
جیحون آفت است بر آن ابگینه پل
که پایه بلاست بر آ، غول دیدهبان
چشم بهی مدار که در چشم روزگار
آن ناخنه که بود بدل شد به استخوان
تو غافل و سپهر کشنده رقیب تو
فرزانه خفته و سگ دیوانه پاسبان
دهر سپید دست سیه کاسهای است صعب
منگر به خوش زبانی این ترش میزبان
کن خوشترین نواله که از دست او خوری
لوزینهای است خردهٔ الماس در میان
دل دستگاه توست به دست جهان مده
کاین گنج خانه را ندهد کس به ایرمان
هر لحظه هاتفی به تو آواز میدهد
کاین دامگه نه جای امان است الامان
آواز این خطیب الهی تو نشنوی
کز جوش غفلت است تو را گوش دل گران
اول بیار شیر بهای عروس فقر
وانگه ببر قبالهٔ اقبال رایگان
خاتون دار ملک فریدونش خوان که نیست
کابین این عروس کم از گنج کاویان
تا بر در تو مرکب فقر است ایمنی
کاحداث را سوی تو جنیبت شود روان
شمشاد و سرو را ز تموز و خزان چه باک
کز گرم و سرد لاله و گل را رسد زیان
از فقر ساز گل شکر عیش بد گوار
وز فاقه خواه مهر تب جان ناتوان
ازین و آن دوا مطلب چون مسیح هست
زیرا اجل گیاست عقاقیر این و آن
مگذار شاه دل به در مات خانه در
زین در که هست درد ز عزلت فرونشان
خرسند شو به ملکت خرسندی ازوجود
خاسر شناس خسرو و طاغی سمر طغان
اسکندر و تنعم ملک دو روزه عمر
خضر و شعار مفلسی و عمر جاودان
بیطعمه و طمع به سر آور چو کرم بید
چون کرم پیله سر چه کنی در سر دهان
زنبور خانهٔ طمع آلوده شد مشور
زنبور وار بیش مکن زین و آن فغان
هم جنس در عدم طلب اینجا مجوی از آنک
نیلوفر از سراب نداده است کس نشان
خودباش انیس خود مطلب کس که پیل را
هم گوش بهتر از پر طاووس پشهران
دانی چه کن ز ناخوش و خوش کم کن آرزو
سیمرغ وش ز ناکس و کس گم کن آشیان
خود را درم خرید رضای خدای کن
دامن ازین خدای فروشان فرو نشان
پرواز در هوای هویت کن از خرد
بر تلهٔ هوا چه پری از تل هوان
از لا رسی به صدر شهادت که عقل را
از لا و هوست مرکب لاهوت زیر ران
لا ز آن شد اژدهای دوسر، تا فرو خورد
هر شرک و شک که در ره الا شود عیان
بنمود صبح صادق دین محمدی
هین در ثناش باش چو خورشید صد زبان
دندانهای تاج بقا شرع مصطفاست
عقل آفرینش از بن دندان کند ضمان
آنجا که دم گشاد سرافیل دعوتش
جان باز یافت پیر سراندیب در زمان
آنجا که کوفت دولت او کوس لااله
آواز قد صدقت برآمد ز لامکان
آن شاهد لعمرک و شاگرد فاستقم
مخصوص قم فانذر و مقصود کن فکان
آدم به گاهوارهٔ او بود شیر خوار
ادریس هم به مکتب او گشته درس خوان
در دین شفای علت عامل برای حق
زی حق شفیع زلت آدم پی جنان
هم عیب را به عالم اشرار پرده پوش
هم غیب را ز عالم اسرار ترجمان
او سرو جویبار الهی و نفس او
چون سرو در طریقت هم پیر و هم جوان
او آفتاب عصمت و از شرم ذو الجلال
نفکنده بر بیان قلم سایهٔ بنان
مه را دو نیمه کرده به دست چو آفتاب
سایه نه بر زمینش و از ابر سایه بان
گه با چهار پیر زبان کرده در دهن
گه با دو طفل در دهن افکنده ریسمان
مهر آزمای مهرهٔ بازوش جان و عقل
حلقه به گوش حلقهٔ گیسوش انس و جان
حبل الله است معتکفان را دو زلف او
هم روز عید و هم شب قدر اندر او نهان
قدرش مروقی است بر این سقف لاجورد
فرش رفوگری است بر این فرش باستان
بر بام سدره تا در ادنی فکنده رخت
روح القدس دلیلش و معراج نردبان
جبریل هم به نیم ره از بیم سوختن
بگذاشته رکابش و برتافته عنان
جنت ز شرم طلعت او گشته خار بست
دوزخ ز گرد ابلق او گشته گلستان
خورشید بر عمامهٔ او بر فشانده تاج
بر جیس بر رداش فدا کرده طیلسان
آنجا شده به یکدم کز بهر بازگشت
ز آنجا هزار سال رهش بوده تا جهان
هر داستان که آن نه ثنای محمدی است
دستان کاهنان شمر آن را نه داستان
خواهی که پنج نوبت الصابرین زنی
تعلم کن ز چار خلیفه طریق آن
از صادقین وفا طلب از قانتین ادب
وز متقین حیا و ز مستغفرین بیان
همچون درخت گندم باش از برای فرض
گه راست گه خمیده و جان بسته بر میان
گه در سجود باش چو در مغرب آفتاب
گه در رکوع باش چو بر مرکز آسمان
از جسم بهترین حرکاتی صلوة بین
وز نفس بهترین سکناتی صیام دان
یارب دل شکسته و دین درست ده
کآنجا که این دو نیست و بالیاست بیکران
خاقانی از زمانه به فضل تو در گریخت
او را امان ده از خطر آخر الزمان
ز آن پیشتر کاجل ز جهان وارهاندش
از ننگ حبس خانهٔ شروانش وارهان
گر خواندهای سعادت عقباش رد مکن
ور دادهای منت دنیاش واستان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به شرایط و وضعیت انسانی در آخر الزمان میپردازد و به مخاطب هشدار میدهد که از غفلت و دنیاپرستی پرهیز کند. شاعر با استفاده از استعارات و تصاویری نمادین، به اهمیت جستجوی حقیقت و پرهیز از وابستگی به مادیات تأکید میکند. او از مخاطب میخواهد که هوشیار باشد و به دعوتهای الهی گوش دهد، چرا که دنیا مکان امنی نیست و باید از غفلت دوری کرد. در نهایت، شاعر به ضرورت ایمان و اتخاذ رفتارهای درست در راستای زندگی ابدی اشاره دارد و دعوت به دعا و طلب عفو و بخشش از خداوند میکند.
هوش مصنوعی: در زمانهای که کمبود و سختی در زندگی فراگیر شده است، ای حکیم، زمان آن رسیده که از گوشهنشینی و انزوا خارج شوی و به افشاگری بپردازی.
هوش مصنوعی: در لحظۀ روشنی، ندا یا پیامی از وحدت به قلب برسد و ما را از تاریکی و ترس دور کند و به زندگی و نشاط راهنمایی نماید.
هوش مصنوعی: با عدم، به آرامی از هشت مرحله عبور کن و با قدمهای خود، در حین سوار بودن، از هفت خوان عبور کن.
هوش مصنوعی: به خودت زحمت نده که در مورد این موضوع زیاد فکر کنی و ذهنت را مشغول کنی. این مسائل بیاهمیت هستند و نباید بر روی احساسات و ذهن تو تاثیر بگذارند.
هوش مصنوعی: در جایی که یک بارگاه سبز وجود دارد، کشورها را با ارزش و زیبا بشمار و بدان که اینجا، تنها یک خاک سرد و تیره است.
هوش مصنوعی: جیحون، خطر بزرگی است برای آن پل شفاف که پایهاش در درد و مصیبت قرار دارد، و غولی آن را تحت نظر دارد.
هوش مصنوعی: به زیباییهای ظاهری و فریبنده دنیا توجه نکن، زیرا در گذر زمان چیزهایی که به نظر دلکش میآیند، ممکن است به چیزهای بیقدر و بیارزش تبدیل شوند.
هوش مصنوعی: تو بیخبر هستی و در عین حال آسمان در حال کشیدن رقیب توست. فرد باهوش در خواب است و نگهبان تو همانند سگی دیوانه است.
هوش مصنوعی: دنیا مانند یک ظرف بزرگ است که در دستش، سیاهچالهای پر از سختیها و مشکلات وجود دارد. نباید به ظاهر زیبا و زبان خوش این میزبان توجه کرد، زیرا در واقعیت، تلخیهایی در پس آن نهفته است.
هوش مصنوعی: این جمله به ما میگوید که هر لقمهای که از دست او به دست میآید، بهترین و خوشمزهترین است. همانند تکهای کوچک از الماس که در میان دانههای لوزین موجود است، این لقمه هم با ارزش و خاص است. به عبارت دیگر، کیفیت و لذت آن لقمه بسیار بالا و بینظیر است.
هوش مصنوعی: دل تو مانند یک دستگاه ارزشمند است، پس آن را در اختیار دنیا نگذار. زیرا این گنجینه ارزشمند را هیچکس نمیتواند به تو بازگرداند.
هوش مصنوعی: هر لحظه صدای پیامآوری به تو میگوید که اینجا محل امنی نیست و باید حواست را جمع کنی.
هوش مصنوعی: اگر صدای این گوینده الهی را نمیشنوی، بدان که علت آن بیتوجهی توست و دل تو همچون گوش سنگین شده است.
هوش مصنوعی: ابتدا باید هزینه عروسی فقر را پرداخت کنی، سپس میتوانی شانس و خوشبختی را بدون هزینه به دستآوری.
هوش مصنوعی: این بیت به حضور و مقام یک زن اشاره دارد که با اهمیت و ارزش بالایی تشبیه شده است. او در زندگی اش به اندازهای با ارزش است که نمیتوان کابین و مهریهاش را با چیزهایی چون گنجهای باارزش مقایسه کرد. این نشاندهندهی قدرت و اعتبار او در جامعه است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که فقر سایهاش بر در توست، احساس امنیت نمیکنم، زیرا روح من بسوی تو جلب خواهد شد.
هوش مصنوعی: شمشاد و سرو به تغییرات فصلها و شرایط جوی اهمیتی نمیدهند، زیرا زیبایی و لطافت لاله و گل همیشه تحت تأثیر این تغییرات قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: از فقر و تنگدستی، ساز زندگی را به شیرینی و لذت تبدیل کن و در عین حال، اگر به عشق و محبت نیاز داری، آن را با حالتی لطیف و نسبت به جان ناتوان خودت جستجو کن.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که انسانها از داروهای مختلف و روشهای گوناگون برای درمان خود استفاده میکنند، اما در نهایت، مرگ غیرقابلاجتناب است. مانند آمدن مسیح که در زندگیها تغییراتی ایجاد میکند، به همین ترتیب هم ما نیاز به دارو داریم، اما زمان مرگ به دست ما نیست و در واقع اجلی وجود دارد که از آن نمیتوان فرار کرد.
هوش مصنوعی: دل را نرنجان و اجازه نده که درگیر مشکلات و غمها شود. از این در نرو که در آن درد و تنهایی وجود دارد.
هوش مصنوعی: به شادی و خوشحالی خود بپرداز و از نعمتهایی که داری قدردانی کن، چرا که وجود یک فرمانروا و عزم استوار او همچون قدرتی بزرگ میتواند به زندگیات رونق بخشد.
هوش مصنوعی: اسکندر با تمام زرق و برق و شکوهی که داشت، عمرش به دو روز هم نمیارزید. در مقابل، عمر خضر که نماد جاودانگی است، در نهایت سادهزیستی و بینیازی جلوهگر است. زندگی مرفه و راحت نمیتواند به تنهایی معنی و ارزش دائمی بدهد، در حالی که سادگی و غنای روحی، حتی اگر در فقر ظاهر شود، ارزشمندتر است.
هوش مصنوعی: بیهیچ آرزو و خواستهای زندگی کن، مانند کرمی که در پیله است. چه فایدهای دارد اگر بخواهی از این حالت خارج شوی یا کاری بکنی؟
هوش مصنوعی: زنبور عسل به دام طمع افتاده است. از او مشورت نخواه، چراکه مثل او، چه بسا به خاطر حرص و طمع، دچار مشکلاتی خواهی شد.
هوش مصنوعی: در دنیای ناپدید و غیاب، به دنبال همنوعان خود نباش، زیرا مانند نیلوفر آبی که در آبهای خیالی و سرابها رشد نمیکند، هیچکس نشانی از آنها نخواهد یافت.
هوش مصنوعی: به خودت تکیه کن و به دیگران وابسته نباش، چون حتی یک فیل هم اگر گوشش بهتر از پر یک طاووس باشد، نمیتواند به پر طاووس ارزش بدهد.
هوش مصنوعی: بدان که برای رهایی از ناخوشی و مشکلات، آرزوهای بزرگ و دور از دسترس را کنار بگذار و از افراد بیکیفیت فاصله بگیر. در پی مکانی امن و آرامشبخش باش.
هوش مصنوعی: خودت را با رضایت خدا معامله کن و از افرادی که تنها به خواستههای دنیوی خودشان فکر میکنند دوری کن.
هوش مصنوعی: در آسمان هویت خود پرواز کن و از مسائل کوچک و بیاهمیت دوری کن، زیرا مثل پرندهای هستی که در ارتفاعات بلند قرار دارد.
هوش مصنوعی: بیت به این معناست که انسان با عقل و فهم خود میتواند به مراحل بالای شناخت و حقیقت دست یابد، جایی که همه چیز در کمال و تعالی قرار دارد. عقل از عدم و نیستی به سمت جایگاههای برتر و نورانی حرکت میکند و به طوری شگفت انگیز به حقیقت لاهوتی میرسد.
هوش مصنوعی: از آن زمان، اژدهایی دو سر به وجود آمده است که هر نوع شرک و شکی را که در مسیر حقیقت باشد، خُورد میکند و محو میسازد.
هوش مصنوعی: صبح روشن و حقیقتی از دین محمدی نمایان شده است. پس تو نیز در ستایش او حاضر باش، مانند خورشیدی که درخشش و زیباییاش را با صد زبان نشان میدهد.
هوش مصنوعی: دندانهای تاج بقا نشانهی حکم و روش شرع پیامبر است و عقل و تفکر انسان از بنیادیترین اصولی که در وجود اوست، آن را تأمین میکند.
هوش مصنوعی: در جایی که شیپور سرافیل به صدا درآمد و جان تازهای به انسانها داد، پیرمردی از سراندیب در آن زمان زنده شد.
هوش مصنوعی: آنجا که نعمت و سعادت او به گوش میرسد و صدای حقایق به گوش میآید، از فرابعد و عالم غیب خبرها و نشانهها به وضوح به اهالی زمین میرسد.
هوش مصنوعی: ای معشوق، قسم به تو که هدایت فقط از توست. پس ای پیامبر، به ملت خود هشدار بده تا به مقصد نهایی برسند.
هوش مصنوعی: انسان در زمانی که نوپاست و در گاهواره به خواب رفته، ادریس نیز در دوران کودکی خود در حال یادگیری و تحصیل بود.
هوش مصنوعی: در دین، شفا و درمان دردها به خاطر حق و حقیقت است و به همین دلیل، حق به عنوان شفیع، نجاتدهندهای برای آدمی در مسیر رسیدن به بهشت به شمار میآید.
هوش مصنوعی: هم عیبهای پنهان را در دنیای بدکاران میپوشاند و هم رازهای پنهان را برای اهل معرفت بیان میکند.
هوش مصنوعی: سرو جویبار الهی اشاره به موجودی بلند، زیبا و سرسبز دارد که به مثابه نمادی از کمال و جاودانگی است. نفس او همچون آن سرو در مسیر معنوی میتواند هم پیر و هم جوان باشد؛ یعنی در سرچشمهی حقیقت و روحانیت، سالها تجربه و همچنین تازگی و جوانی روحی وجود دارد. در واقع، این میتواند نشاندهندهی تداوم حیات روحی و معنوی در طی زمان باشد.
هوش مصنوعی: او همچون آفتابی است که پاکی و معصومیت را روشن میکند و به خاطر عظمت و جلالش، هیچگاه بر زبان و قلم خود سایهای از عیب و ننگ نمیاندازد.
هوش مصنوعی: ماه را به دو نیمه تقسیم کرده و مانند آفتاب بر زمین سایه نمی افکند، و از ابرها سایهبانی بر آن وجود دارد.
هوش مصنوعی: گاهی با چهار پیرمرد صحبت میکنم، و گاهی با دو طفل کوچک به بازی و گفتوگو مینشینم و آنها را سرگرم میکنم.
هوش مصنوعی: دوستی و محبت را در رفتار و قدرت او امتحان کن، زیرا او مانند یک حلقه در گوش، پیوندی عمیق و محکم با زیبایی و جذابیتش دارد و میتواند آرامش و زندگی را به دل و جان هر کس ببخشد.
هوش مصنوعی: بند محبت خداوندی به کسانی که در محفلهای معنویاند، چون دو زلف محبوب، هم در روز عید شادی و هم در شب قدر راز و رمزهای عمیق دارد.
هوش مصنوعی: قدری که او دارد، مانند مرواریدی در آسمانی به رنگ لاجورد است و زحماتی که برای بافتن این فرش تاریخی کشیده شده، مانند رفو کردن آن است.
هوش مصنوعی: از بالای درخت سدره، تا در نزدیکترین مکان، روحالقدس نشانهای از خود به جا گذاشته و معراج همچون نردبانی است که به سوی آسمان میبرد.
هوش مصنوعی: جبریل، فرشتهای که وظیفه وحی را بر عهده دارد، به خاطر ترس از سوختن در مسیر، در نیمه راه توقف کرده و افسار اسبش را کشیده است.
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی چهرهاش، بهشت شرمنده شده و به حالت بیگلی درآمده و جهنم هم به خاطر وجود او، به گلستان تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: خورشید بر روی عمامهاش تابیده و تاجی بر آن قرار داده است، و لباسش را نیز به خاطر او مورد ستایش قرار داده است.
هوش مصنوعی: در آن مکان، تنها یک لحظه موجب شده که برای بازگشت، هزار سال راه پیموده شده باشد تا به دنیای جدید برسد.
هوش مصنوعی: هر داستانی که در آن ستایش محمد (ص) وجود نداشته باشد، مانند داستانهای کاهنان است و ارزش خاصی ندارد.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی که پنج بار صبر را تمرین کنی، باید راه آن را از چهار خلیفه بیاموزی.
هوش مصنوعی: از افراد راستگو وفاداری بخواه، از فدیان ادب و نزاکت، از پرهیزکاران حیا و عفت، و از طلبکنندگان آمرزش، کلام نیکو و درست را جویا شو.
هوش مصنوعی: مثل درختی شاداب و استوار باش، که گاهی به راست میروید و گاهی به سمت دیگر، اما همیشه ریشهاش محکم در زمین است و جانش را به خوبی حفظ میکند.
هوش مصنوعی: گاهی باید به سر بر سجده گذاشت، مانند هنگامی که آفتاب در مغرب غروب میکند، و گاهی باید در حال رکوع باشی، همانند زمانی که در مرکز آسمان قرار داری.
هوش مصنوعی: از جسم انسان بهترین حرکات، نماز است و از نفس و روح، بهترین آرامشها روزه است.
هوش مصنوعی: خدايا، به من دل شکسته و راستینی عطا کن، چون در جایی که این دو وجود ندارد، زندگی بیحاصل و بیهدف است.
هوش مصنوعی: خاقانی از چنگال زمانه به دلیل فضل و رحمت تو فرار کرد. او را در برابر خطرات آخرالزمان حفظ کن و امنیت ببخش.
هوش مصنوعی: از قبل، چهرهاش را از دنیا پنهان کن، تا از شر حبس و ننگ خانهٔ شروان رهایی یابد.
هوش مصنوعی: اگر خوشبختی را دیدهای، فرصتش را از دست نده و اگر دنیا به تو لطفی کرده، آن را قبول کن و نگهدار.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
هان! صائم نوالهٔ این سفله میزبان
زین بی نمک ابا منه انگشت در دهان
لب تر مکن به آب، که طلقست در قدح
دست از کباب دار، که زهرست توامان
با کام خشک و با جگر تفته درگذر
[...]
گفتم نشان ده از دهن ای ترک دلستان
گفتا ز نیست ، نیست نشان اندرین جهان
گفتم که ساعتی ببر من فرونشین
گفتا که باد سرد زمانی فرو نشان
گفتم که باد سرد زیان داردت همی
[...]
بگشاد مهرگان در اقبال بر جهان
فرخنده باد بر ملک شرق مهرگان
سلطان یمین دولت میر ملوک بند
محمود امین ملت شاه جهان ستان
شاهی که پشت صد ملک کامران بدید
[...]
بنگر بدین رباط و بدین صعب کاروان
تا چونکه سال و ماه دوانند هردوان
من مر تو را نمودم اگرچه ندیده بود
با کاروان رباط کسی هر دوان دوان
از رفتن رباط نه نیز از شتاب خود
[...]
گویی که ماه و مشتری از جرم آسمان
تحویل کرده اند بباغ خدایگان
وز ماه و مشتری شده آن خاک پرنگار
نوری عجیب صورت و شکلی بدیع سان
نی نی ، که ماه و مشتری از وی ربوده اند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.