شمارهٔ ۱۲۹ - در ستایش سلطان غیاث الدین محمد بن محمود بن محمد بن ملک شاه سلجوقی
مرغ شد اندر هوا رقص کنان صبحدم
بلبله را مرغوار وقت سماع است هم
برلب جام اوفتاد عکس شباهنگ بام
خیز و درون پرده ساز پرده به آهنگ بم
هدیه بر دل رسان تحفه سوی لب فرس
قول سبک روح راست رطل گران پشت خم
پیش کز آسیب روز بر دو یک افتد صبوح
دیو دلی کن بدزد از فلک این یک دو دم
پیش که طاووس صبح بیضهٔ زرین نهد
از می بیضا بساز بیضهٔ مجلس ارم
گوهر میآتش است ورد خلیلش بخوان
مرغ صراحی گل است باد مسیحش بدم
نایب گل چون توئی ساقی مل هم تو باش
جام چمانه بده بر جمن جان بچم
نوبر چرخ کهن نیست به جز جام می
حاملهای ز آب خشک آتش تر در شکم
قبلهٔ خاقانی است قلهٔ می تا شود
سوخته چون سیم عقل گشته چو سیماب غم
جان صدف ده چنانک گوهر می زیر بحر
ماهچهٔ زر کند بر تن ماهی درم
خون رزان ده که هست خون روان را دیت
صیقل زنگ هوس مرهم زخم ستم
گرچه خرد در خط است بر خط میدار سر
تا خط بغداد ده دجله صفت جامجم
چشمهٔ خورشید لطف بل که سطرلاب روح
گوهر گنج حیات بلکه کلید کرم
تا همه بر فال عید جان فلک فعل را
داغ سگی برنهم بر در کهف الامم
خسرو جمشید جام، سام تهمتن حسام
خضر سکندر سپاه، شاه فریدون علم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به زیبایی و شادی زندگی در صبحگاه اشاره میکند. مرغی در آسمان در حال رقص است و بلبلی نیز در حال نواختن موسیقی است. شاعر دعوت میکند از مینوشی و لذت بردن از زندگی. او به زیبایی میپردازد و از جام و عشق صحبت میکند، همچنین به اهمیت لحظات زودگذر و لذتبردن از آنها تأکید دارد. در نهایت، او از شخصیت های مشهور و legendary مانند خسرو، جمشید و سکندر یاد میکند، تا نشان دهد که زندگی پر از زیباییها و فراز و نشیبهای مهم است.
هوش مصنوعی: پرندهای در آسمان مشغول رقص و شادی است و در آغاز صبح صداهای بلبل به گوش میرسد. این زمان، شبیه اوقاتی است که برای سرور و ترانه سرایی مناسب است.
هوش مصنوعی: در کنار جام، تصویر ستاره درخشان شب نمایان شده است. برخیز و به درون پرده برو تا با آهنگی عمیق و دلنشین، نغمهای را اجرا کنی.
هوش مصنوعی: هدیهای به دل برسان که نشان از محبت دارد، گفتاری که سبک و دلپذیر باشد و به اندازهای سنگین و باارزش باشد که بر دوش کمر خم کند.
هوش مصنوعی: اگر روزی به خاطر مشکلات و سختیها به قهری بیفتی، به دل خود بگو که لحظهای شادی را از آسمان بربای تا این دو دم را غنیمت شمار.
هوش مصنوعی: به صبح نزدیک میشویم که طاووس زیبایی خود را به نمایش میگذارد و از آن زیباییها میتوانیم در مجلس شادی و خوشبختی بهرهمند شویم.
هوش مصنوعی: لؤلؤ در آتش میدرخشد و دعاهایی که ابراهیم میخواند، مرغ خوشصوتی در دستان سطل شراب است. بادی که از طرف عیسی دمیده میشود، عطر گلها را به ارمغان میآورد.
هوش مصنوعی: ای ساقی، تو مانند گل هستی، پس باید نایب آن نیز باشی. جامی که در دست داری را به من بده تا بیفشانی و جانم را زنده کنی.
هوش مصنوعی: نوبر دوران قدیم فقط یک جام شراب است که درونش آبی خشک و آتشینی وجود دارد.
هوش مصنوعی: قلهٔ میخانه، مسیر راه خاقانی است تا به جایی برساند که دلی پر از آتش و اضطراب از عقل به حالت بیثبات و ناپایدار درآید، مانند جیوهای که به شدت در حال حرکت است.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن حالتی از زیبایی و ارزش است. جان صدف به گونهای است که همچون گوهر در عمق دریا قرار دارد و درخشش آن مانند زر بر تن ماهی خودش را نشان میدهد. اینجا اشاره به ارزش واقعی درون و زیبایی پنهان است که در عمق وجود انسانها و هستی نهفته است.
هوش مصنوعی: به من خون رزان بده تا که بتوانم خون جاریام را پاک کنم و زنگار هوس را بزدایم و به زخم ستم مرهمی بگذارم.
هوش مصنوعی: هرچند عقل و دانش در کلام و نوشته محدود است، اما میتوان با مهارت و هنر خود، در این کلام، به عمق و جاذبههای زیبای بغداد و ویژگیهای خاص آن اشاره کرد، بهطوریکه مانند جامجم، نماد زیبایی و کمال باشد.
هوش مصنوعی: چشمهای از نور و مهربانی خورشید وجود دارد که مانند آبی زلال و گرانبهاست و روح را پر از زندگی میکند، همچنین مانند کلیدی است که درهای بخشش و مهربانی را باز میکند.
هوش مصنوعی: در روز عید، وقتی که همه چیز در حال جشن و شادمانی است، من با خراب کردن خط و نشانهایی بر در و دیوار، میخواهم نشان دهم که همه چیز در این دنیا تحت تاثیر سرنوشت و تقدیر قرار دارد.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شخصیتها و افسانههای بزرگ تاریخ و اساطیر ایران میپردازد. شخصیتهایی همچون خسرو که نماد رهبری و قدرت است، جمشید که نشانگر دوران طلایی و شکوه ایران است، سام تهمتن که به عنوان یک جنگجوی قهرمان شناخته میشود، حسام که سلاحی نمادین در سطوح دوستی و وفاداری است، خضر که نماد زندگی جاویدان و دانایی است، سکندر که به عنوان یک فاتح مشهور است و شاه فریدون که به خاطر عدل و انصافش در تاریخ شناخته میشود، به علاوه علم که نمایانگر دانش و آگاهی است. این شخصیتها به نوعی نشانگر عظمت و شکوه تاریخ و فرهنگ ایرانی هستند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
آمد نوروز ماه با گل سوری به هم
بادهٔ سوری بگیر، بر گل سوری بچم
زلف بنفشه ببوی، لعل خجسته ببوس
دست چغانه بگیر، پیش چمانه به خم
از پسر نردباز داو گران بر به نرد
[...]
قاعدهٔ سعد و حمد کنیت و نامش بهم
بر سر خورشید و ماه دولت وی را قدم
مضمرش اندر ضمیر مُدغَمش اندر قلم
فایده ی عمر خضر مرتبه ی مهر جم
ای لب و زلفین تو مهره و افعی بهم
افعی تو دام دیو مهرهٔ تو مهر جم
در ختنی روی تو حجلهٔ زنگی عروس
در یمنی جزع تو حجرهٔ هندی صنم
مریم آبستن است لعل تو از بوسه باش
[...]
لولیکان توییم در بگشا ای صنم
لولیکان را دمی بار ده ای محتشم
ای تو امان جهان ای تو جهان را چو جان
ای شده خندان دهان از کرمت دم به دم
امن دو عالم تویی گوهر آدم تویی
[...]
ای ظفر و نصرتت پیشروان حشم
کوکبه انجمت پسر و ماه علم
کاتب امر تو راست زیر قلم روز و شب
خاتم ملک تو راست زیر نگین ملک جم
گشته ز گرد رهت چشم کواکب قریر
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.