جامی
»
هفت اورنگ
»
سلسلةالذهب
»
دفتر اول
»
بخش ۱۲۲ - در بیان آنکه قول خیر کدام است که به آن اشتغال نمایند و قول شر کدام است که از آن اجتناب کنند
قول صادر ز فاعل مختار
چار نوع است گوش با من دار
یا بود خیر سامع و قاتل
که ازان قرب حق شود حاصل
قائل از وی به رفعت درجات
رسد و مستمع به فوز و نجات
همچو قول رسول یا اصحاب
که گرفتند ازو طریق صواب
یا گزارنده را بود نافع
گرچه باشد وبال بر سامع
همچو تبلیغ وحی با کفار
که نمودند بر جحود اصرار
اجر تبلیغ یافت پیغمبر
کافران را فزود کفر و بطر
یا بود خیر مستمع را لیک
مر گزارنده را نیفتد نیک
همچو وعظ مرائیان زمان
که نرستند از خیال و گمان
ماند واعظ به وزر عجب و ریا
مستمع کار بست و یافت جزا
یا نه گوینده نی نیوشنده
باشد از وی به خیر کوشنده
چون مقالات خاص و عام امروز
که بود زین قبل تمام امروز
نکند بر زبانشان جریان
غیر قلماش و هرزه هذیان
بلکه کذب و نمیمه و غیبت
هزل نامش کنند یا طیبت
نیست زین چار جز دو قسم نخست
کاید از مرد هوشیار درست
زان دو قسم دگر ببند زبان
ور نه بینی ادب چو بی ادبان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی انواع قولها و سخنان میپردازد که از یک فاعل مختار صادر میشود. چهار نوع از این سخنان به شرح زیر هستند:
1. سخنی که به خیر و نیکی ختم شود، مانند صحبتهای پیامبران و اصحاب که راه درست را دنبال کردند.
2. سخنی که نفعی برای شنونده دارد، حتی اگر برای گوینده زیانآور باشد، مانند تبلیغ وحی به کافران که پیامبر اجر آن را گرفت، ولی کافران بر کفر خود افزودند.
3. سخنی که بر عدهای اثرگذار باشد، اما گوینده به خاطر عجب و ریا به عذاب دچار شود.
4. سخنی که نه گوینده و نه شنونده از آن بهرهبرداری نکنند، مانند مقالاتی که صرفاً بیهودهاند و حاوی دروغ و غیبت هستند.
نهایتاً، تنها دو نوع نخست از این قولها برای افراد هوشیار و باادب مفید و محترم هستند، و در غیر این صورت باید از سخن گفتن خودداری کرد.
هوش مصنوعی: گفتارهایی که از یک موجود مختار (که اختیار دارد) صادر میشود، چهار نوع دارد. پس با دقت به من گوش کن.
هوش مصنوعی: اگر شنونده و قاتل (کسی که جان میگیرد) به خوبی عمل کنند، میتوانند به دستاوردی معنوی و نزدیکی به حقیقت برسند.
هوش مصنوعی: کسی که به بیان و سخن گفتن بپردازد، به درجات عالی دست مییابد و شنونده نیز به سعادت و رهایی نائل خواهد شد.
هوش مصنوعی: مانند سخن پیامبر و دوستانش که از او راه درست را آموختند.
هوش مصنوعی: شاید گوینده سخن مفیدی برای دیگران داشته باشد، حتی اگر برای شنونده ضرر یا مشکل ایجاد کند.
هوش مصنوعی: مانند اعلام وحی به کفار که بر نادانی و انکار خود پافشاری کردند.
هوش مصنوعی: عمل تبلیغ پیامبر برای کافران، تنها به افزایش کفر و سرکشی آنان انجامید.
هوش مصنوعی: شاید شنونده خوبی باشد، اما کسی که اطلاعات را منتقل میکند، نباید دچار اشتباه شود.
هوش مصنوعی: مانند موعظههای کسانی که در زمان خود از خیال و گمان رها نشدهاند.
هوش مصنوعی: واعظ به خاطر عجب و ریاکاری خود، در برابر شنوندگانش قرار گرفت و چیزی جز نتیجه ناپسند و مجازات نیافت.
هوش مصنوعی: شاید آنکه میگوید، خود شنونده خوبی نباشد، اما کسی که به خوبی عمل میکند، از او خیر میجوید.
هوش مصنوعی: امروز مانند گذشته نیست و موضوعات خاص و عمومی که امروز مطرح میشود، دیگر در گذشته وجود نداشتند.
هوش مصنوعی: ممکن است که سخنشان به دور از حقیقت و بیمحتوا باشد و دچار تناقضات بیفایده شوند.
هوش مصنوعی: درست است که در مورد دیگران نمیتوان به راحتی قضاوت کرد و هرگونه سخن نادرست یا غیبت از آنها را بیفایده میدانند.
هوش مصنوعی: از این چهار گزینه، فقط دو نمونه درست از مردان باهوش و آگاه وجود دارد.
هوش مصنوعی: اگر از دو نوع سخن بپرهی و زبانت را خاموش کنی، در غیر این صورت ادب را مانند بیادبان نخواهی دید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.