بخش ۱۱۸ - اشارت به رکن دوم از ارکان مقام ابدال که دوام صمت است
چون نشستن خموش نتوانم
باری از خامشی سخن رانم
چون سخن لله و مع الله نیست
شیوه عارفان آگه نیست
با خدا گوی یا برای خدای
ور نه لب را ببند و ژاژ مخای
دل احرار گنج اسرار است
راه آن گنج چیست گفتار است
هر که این ره به سوی گنج گشاد
داد بیهوده نقد گنج به باد
تا زبان از سخن نفرسوده ست
مایه اش بی سخن همه سود است
چون بر او نقطه ای ز نطق افزود
شد زیان گرچه بود یکسر سود
بر دو قسم است صمت اگر دانی
صمت پیدا و صمت پنهانی
هست قسم نخست صمت لسان
که ببندی زبان ز همنفسان
وان دگر صمت دل بود که حدیث
نکند در درونه نفس خبیث
هر که را لب خموش و دل گویاست
خفت وزر خویش را جویاست
گرچه بردش حدیث نفس ز راه
کم نویسد بر او فرشته گناه
وان که برعکس این گرفت قرار
جز به حکمت نمی کند گفتار
نزند جز به طبق صدق نطق
هر چه گوید صواب گوید و حق
هر که را شد زبان و دل خاموش
معدن حکمت است و مخزن هوش
جان او در تجلیات قدم
یافته جاودان ثبات قدم
با خدا گوید از خدا شنود
یک نفس از خدا جدا نشود
هر که را زین دو صمت حرمان است
سخره حکم نفس و شیطان است
قول او منحرف ز سمت سداد
فعل او متصف به نعت فساد
نرود جز ره خطا و غلط
نزند جز در بلا و سخط
چون دهد جای در دل اندیشه
نبودش غیر باطل اندیشه
ور زبان را دهد ز نطق فروغ
سر به سر باشد افترا و دروغ
شده سر خیل اهل خذلان را
گشته نایب مناب شیطان را
بلکه بگذشته کارش از شیطان
مانده شیطان به کار او حیران
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی اهمیت سکوت و گفتار در زندگی عارفان و ارتباط آنها با خداوند میپردازد. نویسنده تاکید میکند که باید به خداوند سخن گفت و یا به خاطر او سکوت کرد، وگرنه خاموشی بیهدف است. او دو نوع سکوت را معرفی میکند: سکوت ظاهری که انسان زبانش را از دیگران بسته و سکوت باطنی که دل از افکار زشت پاک است.
عارف واقعی کسی است که زبان و دلش خاموش باشد و در این حالت معدن حکمت و دانش است. اگر چه در صحبتهایش حقایق را میگوید، اما اگر کسی زبانش خاموش باشد و دلش دروغ بگوید، در معرض گمراهی و فریب نفس و شیطان است. در نهایت، سکوت و درک صحیح از آن به انسان کمک میکند تا در مسیر الهی قرار گیرد و از کجرویهها دور باشد.
هوش مصنوعی: وقتی که نمیتوانم ساکت بمانم، از سکوت به سخن میآیم.
هوش مصنوعی: وقتی که کلام از خداوند و همراهی او نیست، روش عارفان نیز بر ما روشن و قابل درک نیست.
هوش مصنوعی: اگر با خدا صحبت نمیکنی یا برای او کاری انجام نمیدهی، بهتر است سکوت کنی و بیهوده حرف نزنی.
هوش مصنوعی: دل افراد آزاد و با روح، پر از راز و اسرار است. راه رسیدن به این گنجینه، گفتگو و بیان است.
هوش مصنوعی: هر کس که به دنبال گنج و ثروت است، اگر در این مسیر تلاش کند و زحمت بکشد، اما به نتیجه نرسد، تلاش و سرمایهاش به هدر میرود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که زبان از گفتن خسته نشده، ارزش او در سکوت و بیزبانی نیز خواهد بود.
هوش مصنوعی: هر چند که صحبت کردن بر او فایدهای دارد، اما در نهایت ممکن است ضرر بیشتری به دنبال داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر به دقت توجه کنی، سکوت را میتوان به دو نوع تقسیم کرد: یکی سکوتی که آشکار است و دیگری سکوتی که در دل پنهان شده است.
هوش مصنوعی: قسمت اول سکوت زبان این است که وقتی با دیگران هستی، زبانت را ببندی و سخن نگوئی.
هوش مصنوعی: دل نیز در سکوت و خاموشی خود، سخنی از دردها و رازهای درونش نمیگوید و فقط درون نفس بدی را احساس میکند.
هوش مصنوعی: هر کسی که زبانش خاموش است و دلش سخن میگوید، به آرامی در پی خوبیها و ارزشهای زندگیاش است.
هوش مصنوعی: هرچند که انسان در دل خود احساسات و افکار نجس و ناپسند دارد، اما فرشتهای که وظیفهی ثبت اعمال را دارد، بر او گناهی نمینویسد.
هوش مصنوعی: کسی که بر خلاف این نظر داشته باشد، جز با حکمت نمیتواند صحبت کند.
هوش مصنوعی: هیچ چیزی جز بر اساس حقیقت و صداقت بیان نمیشود، هر چه گفته شود، درست و مطابق واقعیت خواهد بود.
هوش مصنوعی: هر کسی که زبان و دلش خاموش باشد، در حقیقت منبعی از حکمت و دانش است.
هوش مصنوعی: روح او در جلوههای ازلی قرار دارد و همیشه پا برجا و ثابت است.
هوش مصنوعی: با خدا صحبت کند و از خدا بشنود و هرگز از خدا دور نشود.
هوش مصنوعی: هر کسی که از این دو سکوت محروم باشد، اسیر دستورات نفس و وسوسههای شیطان میشود.
هوش مصنوعی: قول او از راستگویی منحرف است، زیرا عمل او به نادرستی وصف شده است.
هوش مصنوعی: انسان جز در مسیر اشتباه حرکت نمیکند و چیزی جز در سختی و مشکلات به سراغش نمیآید.
هوش مصنوعی: وقتی دل جایگاهی پیدا کند، دیگر چیزی جز تفکرات بیارزش در آن نخواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر زبان به دلیل نطق و بیاناتش درخشان شود، به طور کامل میتواند باعث انتشار افترا و دروغ گردد.
هوش مصنوعی: افرادی که در مسیر شکست و ناامیدی هستند، به عنوان نمایندگان و پیکهای شیطان معرفی شدهاند. در واقع، آنها در جمعی قرار دارند که به سمت تاریکی و فریب میروند.
هوش مصنوعی: او از شیطان جلوتر رفته و شیطان هم در برابر او حیران و سردرگم مانده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.