بوستان را مهرکانی باد زر آگین کند
رنگ بستاند ز گلها باده را رنگین کند
روی هامون را کند مانند سوزن گرد زرد
هر گیاهی را بر او چون سوزن زرین کند
دختران تاک رز را گر ببیند باده خوار
آرزوش آید کشان جان و روان کابین کند
گر بفروردین ندارد مهر خشم و کین چرا
بسترد مهر از چمن نقشی که فروردین کند
سیم نرگس را بهاری باد زر آکنده کرد
زر آبی را بهاری باد سیم آگین کند
بوستان را کرد باد از برگ چون پشت پلنگ
آسمان را ابر همچون سینه شاهین کند
گر نماند نرگس و نسرین ببستان باک نیست
چشم و روی دوست کار نرگس و نسرین کند
دین و دل نستاند از کس نرگس و نسرین ولی
چشم و روی یار ما را بی دل و بی دین کند
آفتاب روزگار است آن بت و چون روزگار
هرکجا تاند بجای مهر دل پرکین کند
پاسخ تلخ از لب شیرین برون آرد کجا
تلخ باده روزگار از شربتی شیرین کند
چون بخندد مشک و مروارید بارد از لبانش
راست گوئی هر شبی مدح علاء الدین کند
قبله شاهان عمیدالملک بونصر آن کجا
شاه چین خواهد که از سنگ درش بالین کند
از تهدد گر که پیغامی فرستد سوی چین
پشت و روی خسرو چین پر خم و پر چین کند
ور حدیث خوش بگوید با فر و تر چاکری
قدر او برتر ز قدر خسروان چین کند
ناشنیده هر چه علمی هست و باشد داند او
جبرئیلش هر شبی گوئی همی تلقین کند
چون مدیح او کنی کردار او معنی دهد
چون دعای او کنی روح الامین آمین کند
سائل از دستش بیک بخشش برد صد کان زر
با عطای دست او گر دست زی کند
از بداندیشان بزین اندر نماند هیچکس
چون بروز حرب بر اسب شجاعت زین کند
طین قسطنطین نماند از شهر او خیلی بجای
گر ز بهر جنگ قیصر قصد قسطنطین کند
طین بدست نیکخواهان بر کند چون مشک و بان
مشگ بر دست بداندیشان بسان طین کند
زود بالد خصم او مانند یقطین لیک او
آن کند با خصم کآذرماه با یقطین کند
هرچه بنمایدش از بد دیر تأخیر آورد
هرچه یاد آرندش از نیکوئی اندر حین کند
مرد مسکین را رضا و مهر او قارون کند
مرد قارون را خلاف و کین او مسکین کند
راستی و رادی و عهد و وفا آئین اوست
هرکه را ایزد بود یار این چنین آئین کند
بد سگالان را شکر بر دل شرنگ آسا کند
نیکخواهان را خزان بر دل بهار آئین کند
گر ز چوب خشک موسی گاه معجز ناز کرد
او بمشت و تازیانه گاه کین تنین کند
هین خون ریزد ز حلق دشمنانش بر زمین
چون گه کین بندگان خویشتن راهین کند
نام شاهین بر زبان او نگنجد روز جود
چون سخن گوید روان پاک را شاهین کند؟
تف تیغ او کند چون بادیه نیل و فرات
ابر دست او سراسر بادیه پرهین کند
هرکه یک ساعت ببندد ز آفرین او زبان
جاودان بر جان او چرخ برین نفرین کند
تا ز لاله مرد شادان گرد خود خرمن زند
تا ز لؤلؤ مرد غمگین پیش رخ آذین کند
دوستانش را بگاه اندر جهان شادان کند
دشمنانش را بچاه اندر فلک غمگین کند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیباییهای بهار و تأثیرات مثبتی که بر طبیعت و روح انسان دارد، میپردازد. در آن به زیبایی گلها، رنگها و لطافت باد بهاری اشاره شده است. همچنین به رابطه میان زیباییهای طبیعی و احساسات انسانی اشاره میشود، به ویژه اینکه دیدن دوستان و معشوقان میتواند شادی و سرزندگی را در دلها به ارمغان بیاورد. شاعر در نهایت به نکتهای میرسد که اگرچه زیباییهای طبیعی ناپایدار هستند، عشق و محبت واقعی میتواند همچنان در دلها زنده بماند و بر تأسفها و غمها غلبه کند.
هوش مصنوعی: باد مهر به بوستان رنگ و لعابی میدهد و گلها را به مانند شرابی رنگارنگ زیباتر میکند.
هوش مصنوعی: بر سطح هامون، بهگونهای میدرخشد که گویی هر گیاهی را به شکل سوزنی زرد و طلایی تبدیل کرده است.
هوش مصنوعی: اگر دختران زیبای تاک، گل سرخ را ببینند، آرزوی کسی را میکنند که شرابنوش است و جان و دلش را برای او میدهد.
هوش مصنوعی: اگر در فصل بهار آن عشق و محبت نیست و فقط خشم و کینه وجود داشته باشد، پس چرا بهاری که میتواند جلوهای از عشق و زیبایی را به چمن ببخشد، چنین نقشی را از خود به جا نمیگذارد؟
هوش مصنوعی: بهار با زیبایی و شکوهی که دارد، نرگس را پر از طلا کرده و درختان آبی را با رنگ و طراوتی شاداب میسازد.
هوش مصنوعی: باد بوستان را با برگهایش مانند پوست پلنگ میآراید و ابر آسمان را به شکلی شبیه به سینهی شاهین در میآورد.
هوش مصنوعی: اگر در باغ گلهای نرگس و نسرین نباشد، نگران نباش. چشم و چهرهی دوست، خود، به زیبایی و جاذبهی آن گلها میافزاید.
هوش مصنوعی: دین و محبت را کسی از ما نمیگیرد، اما چشم و چهره محبوبمان بیدین و بیقلبمان میکند.
هوش مصنوعی: آن معشوق همچون آفتاب زندگی است و هرجا که برود، دلها را پر از محبت و شوق میکند.
هوش مصنوعی: در کجا نوشیدنی تلخ زندگی میتواند از یک شربت شیرین بدست آید، وقتی که پاسخ تلخی از زبانی شیرین بیرون میآید؟
هوش مصنوعی: وقتی مشک میخندد و مروارید از لبانش میچکد، انگار هر شب در مدح علاء الدین سخن میگوید.
هوش مصنوعی: عمدهالملک بونصر، با اشاره به مقام و اعتبار شاهان، از جایگاه عظیم آنها میگوید و به لطافت و زیبایی زیربنای سلطنت چین اشاره میکند که حتی جلوهای از سنگ هم برای او تزیین خواهد شد. این تصویر بیانگر عظمت و شکوه پادشاهی است که میتواند خویش را در مقام رفیع قرار دهد.
هوش مصنوعی: اگر تهدد بخواهد پیغامی به چین بفرستد، باید با دقت و احتیاط عمل کند که خسرو چین هم در این راستا تنش و تزلزل نداشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر کسی با زیباترین سخنان از زیبایی و جذابیت خود سخن بگوید، او از نظر ارزش و مقام بالاتر از پادشاهان چین خواهد بود.
هوش مصنوعی: هر علمی که وجود دارد و ناشنیده است، او (شخص مورد نظر) مانند جبرئیل، هر شب به او آموخته میشود و الهام میگیرد.
هوش مصنوعی: هرگاه که تو درباره او ثنا بگویی، کارهای او معنا پیدا میکند و زمانی که برای او دعا کنی، روحالامین نیز پاسخ مثبت میدهد.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته شده است که کسی که درخواست کمک میکند، به وسیله بخششای که به او داده میشود، مقدار زیادی طلا و ثروت به دست میآورد. این بخشش به قدری باارزش است که به مثابه یک دستاورد بزرگ به شمار میآید. به بیان دیگر، کمک و بخشش میتواند منجر به ثروت و نعمتهای فراوان شود.
هوش مصنوعی: از بداندیشان هیچ کس باقی نمیماند، همانطور که در روز جنگ، شجاعت بر اسب زین میشود.
هوش مصنوعی: در این بیت بیان شده است که با توجه به اوضاع و جنگها، دیگر از شهر قسطنطنیه چیزی باقی نمانده است و اگر کسی بخواهد به جای جنگ با قیصر، به قسطنطنیه بیفکر کند، باید بداند که وضعیت شهر به اندازهای خراب شده که ارزشش را ندارد.
هوش مصنوعی: مردان نیکوکار میتوانند از دل و جان خود چیزهای خوب و با ارزش بسازند، مانند مشک که از گل به دست میآید. اما افراد بدعتبر و بداندیش نمیتوانند از چیزهای خوب چیزی مثبت بسازند و در نهایت، آنچه به دست میآورند، ارزش و کیفیتی ندارد.
هوش مصنوعی: او مانند کدو زود رشد میکند، اما در مقابله با دشمنان، مانند کدو در آذرماه عمل نمیکند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که از بدی در نظرش تجلی کند، دیرتر نتیجهٔ منفیاش را میبیند و هر چیزی که دربارهٔ خوبی به یادش بیفتد، در همان لحظهٔ یادآوری، اثر و تأثیرش را میگذارد.
هوش مصنوعی: مرد فقیر با رضا و محبت یک فرد میتواند به جایگاه بزرگی دست یابد، اما مرد ثروتمند که دچار دشمنی و کینه است، خودش را به درجهای پایین میآورد.
هوش مصنوعی: درستکاری، راستگویی، و وفاداری ویژگیهای مهمی هستند. هر کسی که خداوند یار او باشد، به پیروی از این ویژگیها میپردازد.
هوش مصنوعی: بدخواهان را شکر بر دل، مانند تلخی شرنگ مینشیند و نیکاندیشان را خزان، مانند فصل بهار در دلشان مینوازد.
هوش مصنوعی: اگر چوب خشکی مثل عصای موسی گاهی معجزه میکند، او هم میتواند با مشت و تازیانه جواب دهد و نشان دهد که قدرتی دیگر هم دارد.
هوش مصنوعی: بنگر که چگونه دشمنانش به زمین خون میریزند، وقتی که او انتقام بندگانش را بگیرد.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد درباره بخشش و جوانمردی سخن بگوید، نام شاهین (که نماد بلندی پرواز و راستی است) بر زبان او نمیآید. یعنی کسی که در این زمینه سخن میگوید باید از دل پاک و نیتی درست برخوردار باشد تا سخنانش مانند پرواز شاهین، اوج بگیرد و اثرگذار باشد.
هوش مصنوعی: تأثیر تیغ او مانند وزش بادی است که رودهای نیل و فرات را تحت تأثیر قرار میدهد و دستان او به گونهای است که تمام بیابان را پر از عطر میکند.
هوش مصنوعی: هر کسی که یک ساعت از زمان خود را به فکر و اندیشه در امور الهی اختصاص دهد، باید بداند که زبان جاودانی که به او هدایت شده، او را در آغوش میکشد و زمین و آسمان نسبت به او خشمگین خواهند شد.
هوش مصنوعی: مرد شاداب به دور خود خوشبوئی لاله را جشن میگیرد و مرد غمگین با لؤلؤ (گروهی از مرواریدها) در مقابلش زینت میدهد.
هوش مصنوعی: دوستانش را در این دنیا خوشحال میکند و دشمنانش را در آسمان غمگین میسازد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
هرکه چون من دل فدای دیدن دلبر کند
هرکه چون من جان فدای صحبت جانان کند
پنج در چه فایده چون هجر را شش تو کند
خون بدان شد دل که طالب خون دل را بو کند
چنگ را در عشق او از بهر آن آموختم
کس نداند حالت من ناله من او کند
ای به هر سویی دویده کار تو یک سو نشد
[...]
دیده پرخون من گر این چنین طوفان کند
پنجه خورشید را سرپنجه مرجان کند
در تن خاکی چه بال و پر گشاید جان پاک؟
در سفال تشنه چون نشو و نما ریحان کند؟
می شود مطلق عنان نفس از وفور مال و جاه
[...]
جلوه قد تو گر از ناز دامن بر زند
باغبان از گلستان از سرو قمری دل کند
غمزه ات در بزم خوبان مست خود را افگند
رنگ بر رخساره عصمت میان را بشکند
هر که را درد غریبی در جهان مضطر کند
یاد باید از عزای سبط پیغمبر کند
آنکه اندر ماتمش در باغ جنت روز و شب
اشک حسرت مصطفی از چشم گریان تر کند
آنکه تا روز جزا اندر نجف شیر خدا
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.