غُرّهٔ شوال شد طرّهٔ دلدار کو
تهنیت عید را ساغر سرشار کو
آن می باقی چه شد آن بت ساقی چه شد
رطل عراقی چه شد خانهٔ خمّار کو
بادهٔ صهبا کجاست سادهٔ زیبا کجاست
آن بط و مینا کجاست آن بت و زنّار کو
معنی طامات چیست زهد و کرامات چیست
این همه اثبات چیست آن همه انکار کو
عهدِ خَلَق شد بعید بهر شگون را بعید
ز آیت بخت سعید مدح جهاندار کو
ماه منوچهر چهر شاه فریدون نژاد
خسرو پاکیزه مهرداور با عدل و داد
ساقیکا می بیار مطربکا نی بزن
هی تو دمادم بده هی تو پیاپی بزن
ساغر می میبنوش نالهٔ نی مینیوش
چند نشینی خموش هی بخور و هی بزن
دور زمستان رسید عهد شبستان رسید
نوبت مستان رسید می بخور و نی بزن
فصل دی است ای نگار بادهٔ گلگون بیار
یک تنه چون نوبهار بر سپه دی بزن
حضرت دارا بجو مدحت دارا بگو
طعنه هم از بخت او بر جم و بر کیّ بزن
فصل ادب اصل جود صدر هدی روی دین
خازن گنج وجود خواجهٔ چرخ برین
ای صنم سرخ لب روزه ترا زرد کرد
جفت بدی با طرب روزه ترا فرد کرد
بود دلت گرم عیش روزه برانگیخت جیش
گرم در آمد به طیش عیش ترا سرد کرد
روزه به صد توش و تاب کرد به گیتی شتاب
یک تنه چون آفتاب با همه ناورد کرد
از تن جانها به درد روزه برانگیخت گرد
آنچه به نامرد و مرد مینتوان کرد کرد
خیز و به شادی گرای مدحت خسرو سرای
مدحت او را خدای داروی هر درد کرد
آنکه به هنگام رزم سخره کند پیل را
دست جوادش به بزم طعنه زند نیل را
آنکه بود روزگار ریزهخور خوان او
هرکه به جز کردگار شاکر احسان او
بحر ز جودش نمی دهر ز عمرش دمی
وز دل و جان عالمی تابع فرمان او
ساحت کویش حرم خلق نکویش ارم
خازن گنج کرم دست دُر افشان او
تیغ وی اندر وغا هست یکی اژدها
خفته مرگ فجا در بن دندان او
هوش هژبران برم زهرهٔ شیران درم
جون به زبان آورم وقعهٔ گرگان او
چون به وغا داد دست لشکر منصور را
پای تهور شکست دشمن مقهور را
ای ملک مُلک بخش ملک تو معمور باد
در غمرات خطر خصم تو مغمور باد
تا که چمد مهر و ماه تا گذرد سال و ماه
در ره دین اله سعی تو مشکور باد
هرکه ز مهرت بعید جانش مبادا سعید
وز المش صبح عید چون شب دیجور باد
نیک بود حال تو سعد بود فال تو
وز تو و اقبال تو چشم بدان دور باد
مکنت تو پایدار دولت تو برقرار
وز کرم کردگار سعی تو موفور باد
تاکه چمد آسمان ملک به کام تو باد
ملک زمین و زمان جمله به نام تو باد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعر یا غزل فارسی است که به مناسبت عید شوال سروده شده و در آن به زیباییهای زندگی، میگساری، شادی و تمدن اشاره دارد. شاعر از وجود می و مینا، ساقی و جذبههای عشق سخن میگوید و به محافل خوشی و جشن اشاره میکند. او همچنین از میخانه و عیش و نوش صحبت کرده و از موانع زهد و انکار مینالد. در ادامه، مدح و ستایش از پادشاه و ویژگیهای او، مانند عدالت، بزرگواری و بخشش، بیان شده است. شاعر از خوشیها و جشنهای زندگی قدردانی کرده و آرزوی موفقیت و سربلندی برای پادشاه میکند. این شعر نمایانگر روح شاداب و زندگیگرایانهای است که در فرهنگ فارسی ریشه دارد.
هوش مصنوعی: با آمدن عید فطر، کجا میتوانم زیبایی چهره محبوبم را ببینم و بگویم که برای این عید چه چیزی را باید بپرستم؟
هوش مصنوعی: این اشعار به دنبال نشانههایی از شادیها و لذتهای گذشته است. شاعر به یاد میآورد که آن نوشیدنی خوش طعم و آن معشوق زیبا کجا رفتهاند. او همچنین به کمبود و ناپیدایی آن روزهای خوش میپردازد؛ مثلاً از وزن و مقدار شراب و محل آمادگی خمّار سوال میکند. انگار او در جستجوی گذشتهای است که دیگر وجود ندارد و احساس نارضایتی از وضعیت کنونی دارد.
هوش مصنوعی: شراب خوشرنگ کجا است؟ آن دختر زیبا کجا است؟ آن پرنده و بط کجا هستند؟ آن معشوق و زنی که به خود میبالد کجا است؟
هوش مصنوعی: این بیت به دنبال بررسی مفاهیمی چون زهد، کرامت و تناقضات موجود در ادعاها و باورهاست. شخص گویا میپرسد که این همه تعهد به اصول معنوی و اجرایی چه معنایی دارد و در برابر آن، انکارهای دیگر چه توجیهی دارد. در واقع، سؤالاتی درباره معنا و ارزشگذاری در زندگی معنوی و برخورد با تناقضات آن مطرح شده است.
هوش مصنوعی: عهد و پیمان برای داشتن شگونی خوب، به دور از موهبت بخت خوب قرار گرفت. چه کسی میتواند ستایش کنندهی جهاندار باشد؟
هوش مصنوعی: ماه منوچهر که چهرهای چون شاه فریدون دارد و از نسل اوست، خسرو پاکیزهای است که در جامعهاش با عدالت و انصاف رفتار میکند.
هوش مصنوعی: ای ساقی، باده بیاور و ای موزیسین، نوا کن! مدام به ما بنوشانی و پیوسته نوا را ادامه بده.
هوش مصنوعی: برای لذت بردن از زندگی، جام را پر کن و از شراب بنوش. صدای نی را گوش کن و مدام در سکوت نمان، هر لحظه بنوش و بنواز.
هوش مصنوعی: فصل زمستان پایان یافته و زمان خوشگذرانی و شادابی فرا رسیده است. اکنون باید از زندگی لذت ببرید و به شادی بپردازید.
هوش مصنوعی: فصل دی است، ای محبوب، شراب قرمز بیاور. یک تنه مانند بهار، بر دل سرد دی بدمی.
هوش مصنوعی: اینجا به ستایش حضرت دارا بپرداز و از او تعریف کن، حتی اگر از سر بدبختی به جم و کیّ نیز طعنهای زنی.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف ویژگیهای انسانی و فضائل اخلاقی میپردازد. فصل ادب به معنای زمان و موهبت ادب است، که نشانهی احترام و آراستگی روحی است. اصل جود نیز به بخشش و نیکویی اشاره دارد، که از اصول مهم زندگی اخلاقی است. صدر هدی نشاندهندهی راهنماییهای الهی است، که روح را به کمال وابسته میکند. روی دین به زیباییهای ایمان اشاره دارد و خازن گنج وجود به معنای نگهداری ارزشها و خیرات در درون انسان است. در نهایت، خواجهٔ چرخ برین نشاندهندهی مقام و منزلت بالا و فرمانروایی در دنیای بالا و معنوی میباشد. این ترکیب، تصویر زیبایی از فضایل انسانی و روحانی را به ذهن میآورد.
هوش مصنوعی: ای معشوق با لبهای سرخ، روزهات را تحت تأثیر قرار داد و این که روز را با شادی و نشاط پر کردهای، روزهات را فرحبخش کرده است.
هوش مصنوعی: دل تو شاد و خوش بود و از روزه لذت میبردی، ولی ناگهان نیاز طبیعی به دستشویی تو را به تنگنا انداخت و لذتت را دلسرد کرد.
هوش مصنوعی: در روزه، با تمام قدرت و شور و شوقی که دارد، همچون آفتابی درخشان، بدون کمک هیچکس، در دنیا پیش میرود و همه موانع را از سر راه برمیدارد.
هوش مصنوعی: به خاطر روزه، جانها به درد میآیند و تمام کارهایی که نه از دست مردان برمیآید و نه از دست نامردان، انجام میشود.
هوش مصنوعی: بپا خیز و شاد باش، در ستایش پادشاه بگو، زیرا خداوند داروی هر دردی را برای او قرار داده است.
هوش مصنوعی: کسی که در زمان جنگ به فیلها تمسخر میکند، در میهمانی (بزم) هم میتواند به نیل (رود نیل) طعنه بزند.
هوش مصنوعی: هرکسی که از نعمتها و مهربانیهای خداوند بهرهمند است، باید شکرگزار او باشد و قدردان روزگار و نعمتهایش.
هوش مصنوعی: دریای generosity او به قدری وسیع است که زمان نمیتواند از عمرش کم کند و تمام موجودات با دل و جان تسلیم دستورات او هستند.
هوش مصنوعی: ساحت کوی تو مانند حرم است و خلق در آنجا زیباست؛ او به عنوان نگهبان گنج سخاوت، دستهایش مانند دُر میدرخشد و مرمری است.
هوش مصنوعی: تیغ او در میدان جنگ مانند یک اژدهای خفته است که مرگ وحشتناک در دندانهایش نهفته است.
هوش مصنوعی: من قصد دارم با هوش و ذکاوت خودم از قدرت و دلیری شیران بهرهبرداری کنم و اگر بخواهم دربارهٔ حوادث و اتفاقات مهم جنگها و نبردهای بزرگ سخن بگویم، به سراغ داستانهای مربوط به گرگان خواهم رفت.
هوش مصنوعی: زمانی که در میدان جنگ، لشکر منصور به نبرد پرداخته و پیروز شود، دشمن به خاطر شجاعت و دلاوری آنها، شکست میخورد.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، سرزمین تو همیشه آباد باد و در دل خطرات و پریشانیهای دشمنان تو غمگین و نگران نباشی.
هوش مصنوعی: تا زمانی که عشق و زیبایی ادامه دارد، و سالها و ماهها میگذرد، در راه دین الهی تلاش و کوشش تو ستودنی و قابل قدردانی است.
هوش مصنوعی: هرکس که از محبت تو دور باشد، نباید امیدوار به خوشبختی باشد و روزش مانند شبی تاریک خواهد بود.
هوش مصنوعی: حال و وضعیت تو خوب است و شانس تو نیز عالی است. امیدوارم که چشمان بد از تو و خوشبختیات دور باشند.
هوش مصنوعی: قدرت و ثروت تو همیشگی باد، و خوشبختی و سعادت تو پایدار باشد. از لطف و بخشش خداوند، تلاش و کوششت همیشه پرثمر و موفق باشد.
هوش مصنوعی: مهم است که آسمان و زمین به خوبی و خوشی در اختیار تو باشد و همه چیز به نام تو شناخته شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.