یکی به چشم تامل نگر بدین تمثال
که تات مات شود دیدگان ز حیرانی
یکی درست بدین نوجوان نگر ز نخست
کهراست ماه دو هفته است و یوسف ثانی
به زلفکانش چندان که چشم کار کند
همی نبیند چیزی به جز پریشانی
سپید سیم سرینش چو کوه بلّورست
که میبلغزد در وی نگاه انسانی
چنان عودش برپا بودکه پنداری
ستاده گرز به کف رستم سجستانی
فکنده رخش در آن عرصهای که میبینی
فشرده میخ در آن ثقبهای که میدانی
زن نجیب کهنسالش از قفا نگران
چو پاسبان که کند دزد را نگهبانی
چو صرفهجویی و امساک عادت نجباست
نجیبوار کند شرفهای پنهانی
به شوهرش ز نجابت جماع میندهد
که از نجیب عجیبست فعل شهوانی
قضیب شوی نخواهد به فرج خویش تمام
که مال شوی نسازد تلف به نادانی
غرض چهگویم زن از قفا چو حلقه بهدر
ز پیش شوی جوان گرم حلقه جنبانی
چنان کنیزک زن راگرفته است به کار
که هرکه بیند گردد ز دور شیطانی
کنیزکی شهدالله ز شهد شیرینتر
لطیف و دلکش و موزون چو شعر قاآنی
تبارکالله فرجی دو مغزه چون بادام
به شرط آنکه به بادام شکر افشانی
زن نجیب وی اندر قفا یساولوار
گرفته چوب و درافکنده چین به پیشانی
کنیز مطبخی از خشم نیمسوز به دست
ستاده بر طرفی همچو دیو ظلمانی
کنیزک دگر استاده گرم شکرخند
زکار زانیه و فعل شوهر زانی
به شهوت و غضب طبع آدمی ماند
اگر تو معنی این نقشها فروخوانی
چو شهوت از طرفی دست عقل برتابد
سپه کشد ز دگر سو قوای روحانی
تو نقش فانی دنیا ببین و عبرت گیر
که این ستوده سخن حکمتیست لقمانی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر توصیف زیبایی و جذابیت زنان و دنیای عشق و هیجان است. شاعر با دقت به جزئیات ظاهری و روحی شخصیتها میپردازد و زیبایی دختر جوان را در مقایسه با زنان با تجربه و نجیب توصیف میکند. او به تشدید تضاد میان جوانی و پیری، عشق پاک و شهوت، و عقل و احساس اشاره میکند. از یکسو، زیبایی دختران و تأثیر آن بر بیننده نمایان است و از سوی دیگر، نجابت و ادب یک زن مسنتر به چشم میآید که بر شهوت غلبه میکند. در نهایت، شاعر به عبرتآموزی از دنیای فانی و نیاز به حکمت در زندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: به یکی اشاره کن که با دقت به این تصویر نگاه کند؛ آنچنان که بر اثر حیرت، چشمانش مسحور و شگفتزده شوند.
هوش مصنوعی: به یک نوجوان نگاه کن، از آغاز به یاد داشته باش که ماه فقط دو هفته درست است و یوسف نیز دومین است.
هوش مصنوعی: به موهایش آنقدر دقت میکنم که چشمم بیشتر چیزی جز بینظمی و آشفتگی نمیبیند.
هوش مصنوعی: موهای سپید او مانند کوهی از بلور است که در برابر نگاه انسان، به آرامی میدرخشد و لیز میخورد.
هوش مصنوعی: چنان بوی عود در فضا پیچیده بود که انگار رستم، پهلوان افسانهای، با گرزی در دست ایستاده است.
هوش مصنوعی: اسبش را در میدان مبارزه رها کرده است، جایی که تو شاهدی و در جایی که میدانی، میخها به سختی در زمین فرو رفتهاند.
هوش مصنوعی: زنی با نجابت که سنش بالاست، از پشت سر نگران است، مانند نگهبانی که مراقب است دزد را شناسایی و متوقف کند.
هوش مصنوعی: صرفهجویی و خودداری، عادت انسانهای اصیل و نجیب است و این رفتار به آنها فضایل مخفی را میآموزد.
هوش مصنوعی: زنی که از نجابت و پاکدامنی خود پیروی میکند، به همسرش نزدیکی نمیکند، زیرا که رفتار شهوانی در او غیرعادی است.
هوش مصنوعی: اگر انسانی در تلاش باشد که در زندگی به خوشبختی و رفاه برسد، نباید به راحتی از دستاوردهای خود چشمپوشی کند. باید آگاه باشد که نادانی و سهلانگاری میتواند منجر به از دست دادن فرصتها و سرمایههایش شود.
هوش مصنوعی: من چه بگویم درباره زنی که از پشت، دور شوهر جوانش میچرخد و به آرامی حلقهاش را میجنباند؟
هوش مصنوعی: دختری به قدری در کار و فعالیت مشغول شده است که هر کس او را از دور ببیند، تحت تأثیرش قرار میگیرد و به او حس حسرت و دلتنگی میکند.
هوش مصنوعی: یک کنیز به نام شهدالله وجود دارد که از شهد نیز شیرینیاش بیشتر است و لطافت و جذابیت او به اندازهای است که شعر قاآنی را به یاد میآورد.
هوش مصنوعی: خداوند را سپاس که فرجی چون دو مغز بادام به دست آمده، به شرط آن که بر این بادام شکر بیفشانیم.
هوش مصنوعی: زنی با نجابت در پشت سر، مانند یساول (نوعی خر) چوبی به دست گرفته و چینهای پیشانیاش را به دور انداخته است.
هوش مصنوعی: در اینجا تصویر زنی که از خشم در حال سوختن است، به نمایش درآمده که به گونهای در کناری ایستاده و ظاهری شبیه به یک موجود تاریک و ترسناک دارد. این توصیف نشاندهندهٔ شدت احساس و وضعیت دشوار اوست.
هوش مصنوعی: دخترک دیگری با لبخند شیرین در حال فعالیت است و از کارهای شوهرش آگاه است.
هوش مصنوعی: اگر بتوانی به عمق معانی این تصویرها پی ببری، میفهمی که طبع انسان به شهوات و خشم شباهت دارد.
هوش مصنوعی: زمانی که شهوت بر عقل غالب شود، نیروهای روحانی از سوی دیگر به میدان میآیند و قدرت خود را به نمایش میگذارند.
هوش مصنوعی: دنیا را همچون تصویری زودگذر بنگر و از آن پند بگیر، چرا که این گفته، حکمت و اندرز لقمان است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مرا ز منصب تحقیق انبیاست نصیب
چه آب جویم از جوی خشک یونانی؟
برای پرورش جسم جان چه رنجه کنم؟
که: حیف باشد روح القدس به سگبانی
به حسن صوت چو بلبل مقید نظمم
[...]
مرا ز منصب تحقیق انبیاست نصیب
چه آب جویم از جوی خشک یونانی
برای پرورش جسم و جان چه رنجه کنم
که حیف باشد روح القدس بسگبانی
بحسن صوت چو بلبل مقید نظمم
[...]
مخوان فسانهٔ افراسیابِ تورانی
مگوی قصهٔ اسفندیارِ ایرانی
سخن ز خسرو و سلطانِ هفت کشور گوی
که خَتْم گشت بدو خسروی و سلطانی
معزِّ دینِ خدای و خدایگانِ جهان
[...]
در آمد از غم تو ، ای بخوبی ارزانی
بکار من چو سر زلف تو پریشانی
کنم بطبع فدای تو دیده و دل و جان
که تو عزیزتر از دیده و دل و جانی
بنفشه زلفی و گل خدی و چه می گویم؟
[...]
به هرزه بر سر دنیا مشو به نادانی
که چون توئی بچنین کار نیست ارزانی
چو عمر ضایع کردی بر آن پشیمان باش
اگرچه سود ندارد کنون پشیمانی
غم جهانی بر جان خویشتن چه نهی
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.