شاعری امروز مر مراست مسلم
از شرف مدحت اتابگ اعظم
حضرت قایم مقام صدر قدر قدر
احمد عیسی خصال میر خضر دم
آنکه به رای رزین مربیگردون
وانکه به فکر متین مقوم عالم
خلق روان سیرتش روان مصور
خوی بهشت آیتش بهشت مجسم
ساحت گیتی ز جود اوست مزین
جبهت گردون به داغ اوست موسم
خرمن خرمن شکر زگفتش پیدا
دریا دریاگهر بهکلکش مدغم
دولت ایران برای اوست مخلد
ملکت سلطان به سعی اوست منظم
مجمرهٔ بزمش آفتاب منور
مشربه ی کاخش آسمان معظّم
رایتی از رای اوست بیضهٔ بیضا
آیتی از نطق اوست چشمهٔ زمزم
تربیتش سنگ را به مایه کند دُرّ
تقویتش مور را به پایهکند جم
از می انعام اوست روی امل سرخ
از پی اکرام اوست پشت فلک خم
علت غائی بود وجود جهان را
گرچه مؤخّر ولی به رتبه مقدّم
طبعکریمش به جود و جاه مخمّر
ذات سلیمش به روی و رای مسلم
ازکرمش آفتاب وکُرتهٔ زرین
از سخطش آسمان وکسوت ماتم
دوزخ با مهر اوست روضهٔ رضوان
جنت با قهر اوست قعر جهنم
با رخ او گل به رنگ تیرهتر از گِل
با کف اویم به سنگ طعنهبر از یم
ای بهگهر مهترین نتیجهٔ حوّا
وی به شرف اولین سلالهٔ آدم
اینت اشارت زکردگار پیاپی
اینت بشارت ز کردگار دمادم
کز تو یک اقدام و صد دیار مسخر
وز تو یک اقبال و صد اساس فراهم
شیر فلک امتثال امر ترا هست
روز و شب آمادهتر زکلب معلم
چرخ به چنگال قدرتت به چه ماند
روبهکی خسته در مخالب ضیغم
چنبر آفاق را جلال تو مرکز
قسمت ارزاق را نوال تو مقسم
ساعد مجد تراستگیهان یاره
رایت رای تراست گردون پرچم
خصم تشبّه کند به شخص تو لیکن
سفله نگرددکیا بهکسوت ملحم
پیر نگردد جوان به غازه و زیور
زشت نگردد نکو به یاره و خاتم
طینت احمد کجا و فکرت بوجهل
دعوت عیسی کجا و دعوی بلعم
باقل هرگز بهش نگردد حسان
مادر هرگز به بر نگردد حاتم
کوه دماوندکی چو حزم تو متقن
پشهٔ الوند کی چو حکم تو محکم
تاج سخا را کنوز کلک تو گوهر
بام سخن را رموز فکر تو سلّم
صدرا کس جز تو قدر من نشناسد
رومی داند بهای دیبهٔ معلم
رای تو میزان دانشست ولیکن
کوه بر سنگ او ز کاه بود کم
شکر خدا را که هستم از کرم تو
صاحب قدر منیع و صدر مکرم
منت بیمر خدای راکه ز جودت
خاطر درهم ندارم از پی دِرهم
کیسه پر آمودهام ز لؤلؤ لالا
کاسه بپیمودهام ز بادهٔ درغم
گه ز بت ساده خانه سازم بستان
گه ز بط باده خاطر آرم خرّم
چیست بط باده شعر بیغش شیوا
کیست بت ساده یار مونس همدم
هیچ کسم نیست جز ولای تو مونس
هیچکسم نیست جز ثنای تو همدم
حضرت دستور نیز ازکرم عام
در حق چاکرکند متابعت عم
مجلسش آموده از سران معزز
محفلش آکنده از مهان مخفم
صف به صف استاده پیر و کودک و برنا
کش بکش آماده ترک و تازی و دیلم
نیستبرش نام من چو وصفتو مجهول
نیست برش قدر من چو نعت تو مبهم
آری در وصف تست عاقله جاهل
آری در نعت تست ناطقه ابکم
بالله ازین به کسی سخن نسراید
جز که شود خاطرش به معجزه ملهم
خاصهکه از فرّ آفتاب قبولت
گشته کنون آسمانگرای چو شبنم
تا به جهان نام از جلالت سهراب
تا به زبان یاد از شجاعت رستم
رایض امر ترا به ساحتگیتی
تا ابد از صح و شام اشهب وادهم
عزم تو چون خنگ چرخ سایر و ساری
حزم تو چونکوی خاک ثابت و مبرم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به مدح و ستایش اتابک اعظم، احمد عیسی خصال میپردازد. او را به عنوان شخصیتی بزرگ و با فضیلت معرفی میکند که به خاطر نیکیها و صفاتش، گیتی را زینت بخشیده و سبب رونق و سامان ایران شده است. شاعر ویژگیهای او را توصیف میکند و از تأثیر مثبت او بر جهان و جامعه میگوید. او همچنین به عظمت و قدرت اتابک در اداره امور و تربیت انسانها اشاره میکند و مقامات و سجایای اخلاقی او را ستایش میکند. شعر با تحسین عمیق شاعر از قدر و منزلت اتابک پایان مییابد و نشاندهندهی وفاداری و ارادت او به این شخصیت برجسته است.
هوش مصنوعی: شاعری امروز به من اعتبار و اهمیت میدهد، بدون شک به خاطر بزرگی و مقام اتابک اعظم.
هوش مصنوعی: این بیت به شخصیت بزرگی اشاره دارد که نقش و مقام ویژهای دارد و به عنوان نماینده یا جانشین حضرت محمد (ص) شناخته میشود. او دارای ویژگیهای خاصی است و شبیه به خضر، نماد جاودانگی و دانش، به نظر میرسد. به طور کلی، تصویر کسی به ما میدهد که اهمیت و ارزش بسیاری دارد و به نوعی در مقام و ویژگیها، برتری دارد.
هوش مصنوعی: کسی که با نظر و تدبیر خود دنیا را راهبری میکند و آنکه با اندیشهای محکم و مستحکم، جهان را پایهگذاری کرده است.
هوش مصنوعی: آدمها با روحی زنده و سرشتی نیکو، مانند تصویری از بهشت هستند و ویژگیهای آنها به وضوح حالتی آسمانی را نمایان میسازد.
هوش مصنوعی: جهان به برکت generosity او زینت یافته و آسمان به نشانهی او مزین شده است.
هوش مصنوعی: خزانهای از شکر به وضوح از کلام او نمایان است، همچون دریا که گنجهایش در دل خودش پنهان است.
هوش مصنوعی: خوشبختی و موفقیت ایران به کوشش اوست و این کشور به دلیل تلاشهای او در ردیف ماندگارترین سرزمینها قرار دارد.
هوش مصنوعی: مجمرهی بزم او، مانند آفتاب درخشان است و مشربهی کاخش، آسمانی بزرگ و باعظمت به حساب میآید.
هوش مصنوعی: پرچم او نشانهای از اندیشهاش است و تخم بیضی شکل نشانگر کلام او مثل چشمهٔ زمزم است.
هوش مصنوعی: آموزش و پرورش او به قدری تأثیرگذار است که میتواند سنگ را به جواهر تبدیل کند و همچنین قوت و استقامت او میتواند موریانه را به پایهای محکم تبدیل کند.
هوش مصنوعی: از شراب بخشش اوست که چهره بخت ما سرخ و شاداب شده و پشت آسمان به خاطر کرامت او خم شده است.
هوش مصنوعی: وجود جهان به خاطر هدف نهاییاش است، هرچند که این هدف بعد از آغاز جهان به وجود آمده، اما در واقع از نظر اهمیت، مقدم بر آن است.
هوش مصنوعی: طبیعت نیک او با بخشش و مقامش مشخص است و وجود پاکش به صداقت و تفکر درست شناخته میشود.
هوش مصنوعی: نور خورشید از لطف اوست و جامه طلایی همچون زینت زندگی ماست، اما از غضب او آسمان تیره و پوشش عزا بر تن ماست.
هوش مصنوعی: دوزخ در واقع با محبت او شکل میگیرد و بهشت در واقع با خشم او در جهنم قرار دارد.
هوش مصنوعی: با چهرهی او، گل به رنگی تیرهتر از خاک به نظر میرسد و با دستانش به سنگی اشاره میکند که در کنار دریا قرار دارد.
هوش مصنوعی: ای گوهری که مهمترین نتیجهٔ حوّا هستی و به شرافت، اولین نسل آدم را به یاد میآوری.
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که پیامها و نشانههای خداوند به طور مداوم و مکرر به ما میرسد. خداوند دائماً ما را از رحمت و هدایت خود آگاه میسازد.
هوش مصنوعی: از تو یک حرکت کافی است تا صد سرزمین تحت تسلط درآید و یک فرصت از جانب تو کافی است تا صد بنیاد و اساس شکل بگیرد.
هوش مصنوعی: شیر آسمان همیشه آماده اطاعت از دستور توست و در هر لحظه، بیش از یک سگ وفادار، در انتظار است.
هوش مصنوعی: چرخ زندگی در دست قدرت تو چه شباهتی دارد به روباهی که در دام شیر گرفتار شده است.
هوش مصنوعی: شکوه و عظمت تو در تمام دنیا نشانگر تقسیم نعمتها و روزیهاست؛ تو هم توزیعکنندهی این نعمتها هستی.
هوش مصنوعی: به دست تو، سرنوشت و موفقیت توست. هر کسی که به تو اعتماد کند، به نیروی تو و علم تو تکیه میکند و تو برای آنها مانند پرچمی هستی که در آسمان افتخار میدرخشد.
هوش مصنوعی: عدو (دشمن) تلاش میکند تا شبیه تو شود، اما هرگز به مرتبه و مقام تو نخواهد رسید؛ آیا میتوان با ظاهر و لباس، به عظمت و شجاعت دست یافت؟
هوش مصنوعی: سالخورده نمیشود وقتی جوانی به زرق و برق و زیبایی آن توجه کند و زیباییهای نیکو تحت تأثیر زرق و برقهای زشت قرار نمیگیرد.
هوش مصنوعی: خمیره و سرشت پیامبر اکرم (ص) با ویژگیهای خاص و والا همراه است، در حالی که اندیشه و تفکر فرد جاهل و بیمعلومات به هیچ وجه قابل مقایسه با آن نیست. همچنین، دعوت حضرت عیسی (ع) که بر اساس حقیقت و معنویت است، با ادعای بلعم، که تنها به ظاهر و دنیا اکتفا میکرد، فاصله زیادی دارد. این تفاوتها نشاندهنده عمق و ارزش واقعی شخصیتهای الهی و مقام انسانی است.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این معنا اشاره میکند که افرادی مانند حسان و حاتم هرگز به مقام و جایگاه واقعی خود بازنمیگردند. به عبارتی، شخصیت و ویژگیهای خوب آنها، مانند مهر مادری و بخشش حاتم، همیشه در خاطر مردم باقی میماند و هیچگاه به سادگی فراموش نخواهد شد. این بیت نشاندهندهی ارادت و احترام به فضایل انسانی است که نمیتواند به راحتی از بین برود.
هوش مصنوعی: کوه دماوند به استحکام تو میماند و پشهٔ الوند هم به استحکام فرمان تو.
هوش مصنوعی: نقش و نمای سخاوت تو، مانند تاجی میدرخشد. کلام تو گوهری ارزشمند و افکار تو، رمز و رازی از دانش و اندیشه را در بر دارد.
هوش مصنوعی: هیچکس جز تو ارزش و مقام مرا نمیداند؛ فقط رومیها میدانند قیمت پارچهی معلم چقدر است.
هوش مصنوعی: عقل و دانش تو معیار سنجش است، اما در برابر آن، نادانی به اندازه کاه در برابر کوه میماند.
هوش مصنوعی: خدا را شکر میکنم که با لطف و رحمت تو به مقام و موقعیتی ارجمند دست یافتهام.
هوش مصنوعی: به خاطر نعمتهای الهی از توضاع میکنم که حتی از خاطر خودم هم به دنبال پول نیستم.
هوش مصنوعی: من کیسهای پر از مروارید دارم و کاسهای پر از شراب غمانگیز را نوشیدهام.
هوش مصنوعی: گاهی تصمیم میگیرم خانهای ساده بسازم و در آن به آرامش و خوشی بپردازم، و گاهی نیز به خوشگذرانی و لذتهای دنیوی میپردازم.
هوش مصنوعی: بط باده یعنی جام شراب، و شاعر به زیبا و شیرین بودن شعر اشاره دارد. همچنین در این بیت به محبوبی اشاره شده است که صمیمی و آرامشبخش است و در کنار او، احساس راحتی و خوشی میشود. در نهایت، شاعر به دنبال زیبایی و سادگی در عشق و دوستی است.
هوش مصنوعی: هیچکس را ندارم که با او آرامش پیدا کنم، فقط تویی که همراه و همدم منی. هیچکس را ندارم که ستایش تو را بگوید و با آن شاد شوم، فقط تویی که باعث خوشحالی و پیوند من هستی.
هوش مصنوعی: حضرت بنا به لطف و کرم خود، از چاکر انتظار دارد که از او پیروی کند.
هوش مصنوعی: مجلس او پر از افراد برجسته و محترم است و مهمانانش همگی افراد بزرگ و شناختهشده هستند.
هوش مصنوعی: پیران، کودکان و جوانان همگی صف به صف ایستادهاند و آمادهاند که به میدان کارزار بروند. آنها تلاش میکنند که به شکلی جمعی و با همدلی به نبرد بپردازند، چه از نژاد ترک، چه تازی و چه دیلم.
هوش مصنوعی: نام من در برابر وصف تو شناخته شده نیست، و ارزش من در مقایسه با تو واضح و روشن نیست.
هوش مصنوعی: بله، تو را میتوان عاقلی دانست که جاهل است و همچنین میتوان تو را ناطق دانست که زبانش بند آمده است.
هوش مصنوعی: به خدا قسم، جز کسی که دلش به معجزهای روشن شود، با کسی سخن نمیگوید.
هوش مصنوعی: به ویژه اینکه اکنون به خاطر درخشش خورشید، تو مانند شبنمی هستی که به آسمان مینگرد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که در دنیا از عظمت سهراب صحبت میشود و شجاعت رستم در زبانها جاری است، کسی نمیتواند از آنها یاد نکند.
هوش مصنوعی: فرمان تو را در این دنیای بیپایان، تا همیشه در حالت بین روز و شب، در وضعیت خاصی قرار دادهام.
هوش مصنوعی: نیت و اراده تو مانند چرخ بیحرکت و ثابت است، و احتیاط و دقت تو مانند خاکی است که استواری و قوام خاصی دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
صاحب عادل وزیر شاه معظم
صدر خجسته پی عزیز مکرم
سرور عالم که هست از نیت نیک
عالمیانرا بشفقت پدر و عم
خرم و خوش باش کز قبل اوست
[...]
اذا کنت قوت النفس ثم هجرتها
فلم تلبث النفس التی انت قوتها
جان و جهانم تویی و گرت نبینم
یکسر بد روز باد جان و جهانهم.
چون چنبر عنبرین بنفشه در هم
گاهیش قدم فرق و گهی فرق قدم
هست امیدم که خاک پای تو گردم
بار خدایا بدین امید رسانم
گر سلسلهٔ زلفت در دور چنان پیچد
در پیچِ نماز خود دوزخ به دعا خواهم
روی سیه و موی سفید آوردم
چشمی گریان، قدی چو بید آوردم
چون خود گفتی که ناامیدی کفر است
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.