گنجور

 
میرزاده عشقی

شماره ۱ - چشمت کور!: خیال خواجگیت بود، بر تمام جهان - شدی ز خانه خود هم جواب، چشمت کور!

شماره ۲ - آهن پرنده!: در قرن بیستم بشود، آدمی سوار - بر آهنی پرنده، دل آکنده از بخار

شماره ۳ - عید خون: ای بشر! مظهر ظرافت شو - نه ز سر تا به پا، قباحت باش

شماره ۴ - خانه بیگانه!: امان از خویش را بی‌خانه دیدن - خود اندر خانه بیگانه دیدن

شماره ۵ - روش ناپسند: ای دغل! با همه کس، ناکسی اظهار مکن - ناکسی باش ولی با کسی اظهار مکن!

شماره ۶ - تمثال عشقی: مکش که بیهده این نقش می کشی نقاش - که خون بگریی: اگر پی بری به احوالم؟

شماره ۷ - جام عمر: الا ای مرگ! در جانم درآویز - که جام عمر من، گردید لبریز!

شماره ۸ - کابینه نیم بند!: در نخستین روزهای اسفندماه هزار و سیصد و یک خورشیدی که کابینه مرحوم حسن مستوفی (مستوفی الممالک) متزلزل شد، نخست وزیر مزبور در برابر مخالفت‌های دسته مخالف که دولتش را «کابنیه نیم بند» نامیدند به سختی ایستادگی کرد و شب هفدهم اسفندماه در مجلس شورای ملی با اکثریت شصت و چهار رأی تثبیت شد، عشقی فردای آن شب به هواخواهی این کابینه «سرمقاله قرن بیستم» را به نام «کابینه هفت جوش» نوشت که دولت وقت به رغم مخالفین هفت جوش گردید. ضمنا این قطعه را همان شب سرود و روز بعد انتشار داد که ساعت سه دیشب کابینه با اکثریت شصت و چهار رأی تثبیت گشت. قطعه ذیل فی البدیهه سروده شده: - ای یار لطیفه‌گوی مرشد!

شماره ۹ - در لباس نیستی: عشقی ار مجهول، چون اسرار عالم زیستی! - هر کسی گردد به گرد تو، ببیند چیستی؟

شماره ۱۰ - راه نجات: دانه با خاک چو پیوست، سری پیدا کرد - هر که شد خاک نشین، برگ و بری پیدا کرد

شماره ۱۱ - دولت رنجبر: اعلان زوال سیم و زر خواهم داد - دولت همه را به رنجبر خواهم داد

شماره ۱۲ - سایه مرد: مر تو را ای مرد! زن خوش سایه است - لاجرم: چون سایه، اقبالت کند

شماره ۱۳ - سیاست انگلیس: نازم به گوی‌بازی مردان انگلیس - خم گشته پشت دهر، ز چوگان انگلیس

شماره ۱۴ - دو بیت از یک غزل: عشقی به خدا همان که می گفت: خدای: - از عشق وطن، سرشت آب و گل من

شماره ۱۵ - عید قربان: مرا عزاست نه عید! این چه عید قربان است؟ - که گوسفند وطن، زیر تیغ خصمان است!

شماره ۱۶ - افتخار شاعر: سوگند به مردی، ار پی زر گردم - نامردم اگر، ز گفته ام برگردم!

شماره ۱۷ - گردون من: دل پر خون من را کس ندارد - سر مجنون من را کس ندارد

شماره ۱۸ - لزوم انقلاب: این ملک، یک انقلاب می خواهد و بس - خونریزی بی حساب می خواهد و بس

شماره ۱۹ - مناعت طبع: مرا اگر زر و سیم و ثروت دنیا؟ - بر آنچه هست تسلط دهند و چیره کنند؟

شماره ۲۰ - نام نیک: من این پیری! جوانی را نخواهم - بمیرم زندگانی را نخواهم

شماره ۲۱ - نمایندگان ریاکار: رند شیادی که دارایی وی - یک کت و شلوار و یک سرداری است

این آمار از میان ۸۷ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۲۶ ۲۹٫۸۹
۲ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۱۹ ۲۱٫۸۴
۳ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۱۲ ۱۳٫۷۹
۴ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۹ ۱۰٫۳۴
۵ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۸ ۹٫۲۰
۶ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۴ ۴٫۶۰
۷ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۴ ۴٫۶۰
۸ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۳ ۳٫۴۵
۹ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۲ ۲٫۳۰

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ قطعه ۵۵ ۶۳٫۲۲
۲ چند بندی ۲۴ ۲۷٫۵۹
۳ رباعی ۴ ۴٫۶۰
۴ غزل ۲ ۲٫۳۰
۵ دوبیتی ۲ ۲٫۳۰

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۲۴ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۱ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۲۴ شعر
۱ ۲ ۱۳ ۵۴٫۱۷
۲ ۳ ۵ ۲۰٫۸۳
۳ ۴ ۲ ۸٫۳۳
۴ ۲۴ ۱ ۴٫۱۷
۵ ۱ ۱ ۴٫۱۷
۶ ۷ ۱ ۴٫۱۷
۷ ۶ ۱ ۴٫۱۷