گنجور

 
بیدل دهلوی

موج خونم هر قدر توفان نما خواهد شدن

حق شمشیر تو رنگین‌تر ادا خواهد شدن

عمرها شد در تمنای خرامت مرده‌ام

خاک من آیینهٔ آب بقا خواهد شدن

از تغافل چند بندی پرده بر روی بهار

چشم وا کن غنچهٔ بادام وا خواهد شدن

در دمِ مردن مرا بر زندگی افسوس نیست

حیف دامانت‌ که از دستم رها خواهد شدن

قدر مشتاقان بدان ای ساده رو کز جوش خط

بی‌نیازیها زبان التجا خواهد شدن

در کمین شعلهٔ هر شمع داغی خفته است

هر کجا تاجیست آخر نقش پا خواهد شدن

بی‌تلافی نیست شوقم در تک و پوی وصال

دست اگر کوتاه شد آهم رسا خواهد شدن

نشئهٔ آب و گل و شوخی بنای وحشتیم

دامنی ‌گر بشکنی تعمیر ما خواهد شدن

در بیابانی که دل می‌نالد از بار غمت

گر همه ‌کوه است پا مال صدا خواهد شدن

پختگان یکسر کباب انتظار خامی‌اند

انتهای هر چه دیدی ابتدا خواهد شدن

گر به ‌این افسردگی جوشد جنون اعتبار

بحر را موج‌ گهر زنجیر پا خواهد شدن

جادهٔ سر منزل تحقیق ما پوشیده نیست

نقش پا تا خاک ‌گشتن رهنما خواهد شدن

دوری از دلدار ننگ اتحاد معنوی است

موج ما با گوهر از گوهر جدا خواهد شدن

سرمهٔ صد نرگسستان عبرت است اجزای ما

خاک اگر گردیم چندین چشم وا خواهد شدن

نیستم بیدل چو تخم از خاکساری ناامید

آخر این افتادگیهایم عصا خواهد شدن

 
 
 
کلیم

حسن اگر اینست ناصح همچو ما خواهد شدن

چوب تر آخر بآتش آشنا خواهد شدن

از دم تیغست سیر مرغ بسمل تا بخاک

دل گر از دست تو بیرون شد کجا خواهد شدن

هر در نگشوده ای دارد ز استغنا کلید

[...]

صائب تبریزی

استخوان من اگر رزق هما خواهد شدن

سایه بال هما ابر بلا خواهد شدن

تا قیامت دل نخواهد ماند در زندان جسم

عاقبت این نافه از آهو جدا خواهد شدن

جان ز لعل یار هیهات است برگردد به جسم

[...]

واعظ قزوینی

گر بسیر گلشن، آن حیرت فزا خواهد شدن

عندلیب از رنگ گل، پا در حنا خواهد شدن

گر چنین خواهند کاهیدن ز رشک قامتش

طوق قمری سرو را خلخال پا خواهد شدن

تیر مژگان گر چنین جوشن شکافی میکند

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از واعظ قزوینی
سیدای نسفی

سرمه آن روزی که از چشمت جدا خواهد شدن

استخوانت نرم همچون توتیا خواهد شدن

سنبلت از لشکر خط آورد رو در شکست

کاکلت از این پریشانی دو تا خواهد شدن

چشم بیمار تو خواهد ماند پهلو بر زمین

[...]

بیدل دهلوی

گر حنا بر خاک پایت جبهه ساخواهد شدن

خون صدگلزار پا مال حنا خواهد شدن

ما اسیران را به سامان‌گاه اقبال فنا

تیغ قاتل سایهٔ بال هما خواهد شدن

از رعونت بگذر ای غافل‌که آخر شعله را

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه