گرچه‌زرتشت‌از خراسان خاست
دین زرتشت از خراسان کاست
مردم کابل و تخارستان
گوزکانان و غور و غرشستان
بگزیدند کیش بودا را
بردریدند زند و استارا
مردم تورفان و فرغانی
بگرفتند مذهب مانی
طوس و باورد و رخّج و گرگان
نیمروز و عراق و ماه و مغان
دین پیشینه را بسر بردند
چار اخشیج‌ا را نیازردند
اورمزد بزرگ را خواندند
آفرین‌ها بر ایزدان راندند
وندرین ملک هر سه آتشگاه
قبلهٔ خلق گشت سوی اله
آذرآبادگان مزیّن شد
در وی آذرگشسب روشن شد
و آذرخوره شد به پارس مکین
در نشابور آذر برزبن
در دگر شهر و قریه با اکرام
پرتو افکند آذر بهرام
لاجرم این نفاق دیرینه
شد درختی و بار آن کینه
خلق ایران شدند به سه فریق
شمن و زردهشتی و زندیق
دین زردشت چون اساسی بود
روشی متقن و سیاسی بود
اندر او جلوه کرد ایرانی
چیره شد بر دوکیش عرفانی
که در آن هر دوکیش صوفی‌وار
بود تجرید و حاصل،ترک کار
مرکزیت به غرب کشور تاخت
شرق را تابع و مسخر ساخت
مشرق از جهل کیش بودایی
شد به یغمای قوم صحرایی
گاه شد عرضگاه لشکر هون
گه ز هیتال شد خراب و زبون
پس به ایران بتاخت جیش عرب
روز زرتشتیان رسید به شب
شد نفاق جماعت زندیق
کاربرداز رهزنان فریق
خصم را ره به خانمان دادند
ره و چه را بدو نشان دادند
بود در نهب تخت و تاج کیان
یزک تازیان ز مانو‌یان
سرخ‌پوشان مزدکی آیین
شده یار عرب به جستن کین
زبن سبب شده سپاه مزدایی
صید لشکر کشان صحرایی
همه در کار زار کشته شدند
جمله با خاک و خون سرشته شدند
و آن بنای بلند داد نهاد
شد ز بیداد همگنان بر باد
شاه ایران سوی خراسان تاخت
سوی دژخیم خود هراسان تاخت
شد به مانند داریوش سوم
در خراسان شکار آن مردم
کیش بودا ز طبع ایرانی
ساخت پتیاره دیو تورانی
در زمان خلافت خلفا
همچنان بود این نقار بجا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به تاریخچه و تحولات دینی در ایران باستان می‌پردازد. زرتشت از خراسان برخاست، اما مردم در حوزه‌های مختلف، مانند کابل و تخارستان، دین‌های دیگر مانند کیش بودا و مانی را برگزیدند. در این میان، دین زرتشت به عنوان یک دین اساسی و سیاسی شناخته می‌شود که راه‌های متقن‌تری برای زندگی مردم ارائه می‌دهد. با ورود عرب‌ها و حمله آنها، نفاق و تنش‌های مذهبی شدت گرفت و گروه‌های مختلف دینی در ایران به سه دسته تقسیم شدند: شمن‌ها، زرتشتیان و زندیق‌ها. این تفرقه و تضادها به سقوط دولت ساسانی و از بین رفتن فرهنگ و تمدن ایرانی انجامید. در نهایت، وضعیت دینی و اجتماعی در ایران در دوره خلافت خلفا نیز تحت‌الشعاع این نفاق‌ها باقی ماند.
هوش مصنوعی: هرچند زرتشت از سرزمین خراسان ظهور کرد، اما دین او از خراسان نشأت نگرفته است.
هوش مصنوعی: مردم کابل و تخارستان به گوزن‌ها و همچنین به غوریان و دیگر مناطق اشاره دارند. این عبارت به نوعی نمادین است و می‌تواند نشان‌دهندهٔ فرهنگ، زندگی و زیبایی‌های طبیعی این مناطق باشد.
هوش مصنوعی: آنها آئین بودا را انتخاب کردند و به طور کامل آن را مورد بررسی و نقد قرار دادند.
هوش مصنوعی: مردم شهرهای تورفان و فرغانه به آیین مانی گرویدند و آن را پذیرفتند.
هوش مصنوعی: طوس، باور، رخّج، گرگان، نیمروز، عراق، ماه و مغان، همه مکان‌ها و سرزمین‌هایی هستند که در اینجا ذکر شده‌اند. این عبارت به بیان نام‌های جغرافیایی و مناطق مختلف می‌پردازد که هر یک دارای ویژگی‌ها و تاریخ خاص خود هستند.
هوش مصنوعی: اجداد دین‌دار به سادگی از این دنیا رفتند و کسی هیچ‌گونه آسیبی به اصول و آرمان‌های آنها نرساند.
هوش مصنوعی: ایزد بزرگ اورمزد را ستایش کردند و از سوی سایر ایزدان او را مورد تحسین و قدردانی قرار دادند.
هوش مصنوعی: در این سرزمین، هر سه آتشگاه مانند قبله‌ای برای مردم شدند که به سوی خداوند قرار گرفتند.
هوش مصنوعی: آذربایجان زیبا و آراسته شد و در آنجا آذرگشسب، که نماد روشنایی و قدرت است، نمایان گشت.
هوش مصنوعی: در شهری به نام نشابور، آتش و نور درخشانی بر افروخته شد که یادآور قدرت و عظمت است.
هوش مصنوعی: در شهرها و روستاهای دیگر، ستاره‌ای مانند آذر بهرام با شکوه و احترام می‌درخشد.
هوش مصنوعی: در نتیجه، این نفاق قدیمی به درختی تبدیل شده که بار آن کینه و حقارت را به دوش می‌کشد.
هوش مصنوعی: مردم ایران به سه دسته تقسیم شدند: پیروان شمن، زرتشتیان و بی‌دینی.
هوش مصنوعی: دین زرتشت بر پایه‌ای محکم و اصولی بنا شده است و جنبه‌های سیاسی متعددی دارد.
هوش مصنوعی: در آنجا نمایان شد ایرانی که بر دو نوع گرایش عرفانی برتری پیدا کرد.
هوش مصنوعی: در آنجا هر دو روحیه صوفیانه وجود داشت؛ یکی مربوط به خلوص و دوری از دنیای مادی و دیگری مربوط به رسیدن به هدف و نتیجه، که به معنای رها کردن مشاغل و امور دنیوی است.
هوش مصنوعی: مرکز کشور به سمت غرب حرکت کرد و شرق را تحت سلطه و کنترل خود درآورد.
هوش مصنوعی: شرق به دلیل نادانی و جهل تحت تأثیر آموزه‌های بودایی قرار گرفت و توسط مردمان بیابانی که متعرض آن شدند، مورد تصرف قرار گرفت.
هوش مصنوعی: گاهی میدان جنگ لشکر هون خراب و ویران می‌شود و به ذلت می‌افتد.
هوش مصنوعی: پس به ایران حمله کردند و روزی که زرتشتیان جشن می‌گرفتند، شب فرا رسید.
هوش مصنوعی: نفاق و دورویی در میان گروهی از بی‌ایمانان به اوج خود رسیده و آنها به گونه‌ای عمل می‌کنند که شخصی در جایگاه رهزنی برای فریب دیگران ظاهر می‌شوند.
هوش مصنوعی: دشمن را راهی به خانه و زندگی‌اش نشان دادند و او را به مسیر باختن راهنما کردند.
هوش مصنوعی: در گذشته، تخت و تاج پادشاهان ایران در دستان افراد بیگانه بود که از نسل مانویا بودند.
هوش مصنوعی: سرخ‌پوشان مزدکی، که پیرو آیین خاص خود هستند، به دنبال انتقامی از یار عرب می‌باشند.
هوش مصنوعی: به خاطر این علت، سپاه مزدایی شکارچیان و نیروهای جنگی در بیابان شده‌اند.
هوش مصنوعی: همه در میدان جنگ جان خود را از دست دادند و همه چیز با خاک و خون آغشته شد.
هوش مصنوعی: این بنا که به بلندایی رفیع ساخته شده بود، به دلیل ظلم و ستم اطرافیان، در حال نابودی و ویرانی است.
هوش مصنوعی: شاه ایران به سوی خراسان حرکت کرد و با دلی پر از نگرانی به سمت دژخیم خود رفت.
هوش مصنوعی: شکاری شدم مانند داریوش سوم در خراسان، آن مردم مرا گرفتار کردند.
هوش مصنوعی: ایران به گونه‌ای باعث شکل‌گیری شخصیت بودا شده که به آن جنبه‌ای از دیو و تخریب‌گری تورانی اضافه کرده است.
هوش مصنوعی: در زمان حکومت خلفا، این کشمکش و اختلاف همچنان ادامه داشت.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.