گر به آزادی زبان بودی
کار آزادگان روان بودی
وگر این سفلگی سخن گفتی
مردم سفله بینشان بودی
چه شدی فضل اگر بدی ارزان
چه شدی جهل اگر گران بودی
چه شدی گر حقایق پنهان
بر خلق جهان عیان بودی
تا که نادان ز جهل و تیره دلیش
شرمگین پیش این و آن بودی
چه شدی گر دل خردمندان
ایمن از محنت زمان بودی
گر ز دانش کسی بلند شدی
سر دانا بر آسمان بودی
وگر آزادگی فزودی عمر
مرد آزاده جاودان بودی
کاش اخلاق خلق را هر سال
پرسش و فحص و امتحان بودی
آن که را خوی خوب راهبر است
به کفش سر خط امان بودی
وان که را خوی بد سرشته به طبع
بر جبینش یکی نشان بودی
کاش نفس پلید بهتانبند
چون سگان از پیش دوان بودی
یا ستمکاره بر مثال گراز
رُسته دونابش از دهان بودی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بحث درباره آزادی و علم میپردازد و تأکید میکند که اگر زبان آزاد باشد، افراد به طور آزادانه فکر و عمل خواهند کرد. در عوض، اگر زبان به سفلگی و جهل دچار شود، افراد بدون نشان و هویت خواهند بود. شاعر مطرح میکند که ارزش دانش و علم در گرانبهاتر بودن آن نیست، بلکه در روشنی و آشکاری آن برای مردم است. او از نادانان و جهل آنها به عنوان دلیل شرم برای خودشان یاد میکند و بر این باور است که خردمندان باید از سختیهای زمان در امان باشند. شاعر آرزو دارد که اخلاق در هر سال مورد بررسی و امتحان قرار گیرد تا افراد با خوی خوب و بد به درستی شناسایی شوند. در پایان، او به انتقاد از نفس پلید و ستمکاران میپردازد و خواهان تغییر وضعیت موجود است.
هوش مصنوعی: اگر زبان آزاد بود، کار آزادگان نیز به آسانی انجام میشد.
هوش مصنوعی: اگر در مورد موضوعات پایین و بیارزش سخن بگویی، مردم بیارزش و پست تو را نادیده میگیرند و به تو توجهی نخواهند کرد.
هوش مصنوعی: اگر علم و دانش تو بیارزش باشد، چه فایدهای دارد؟ و اگر نادانی و جهالت در تو گرانبهاتر باشد، چه سودی دارد؟
هوش مصنوعی: اگر واقعیتهای پنهان برای مردم جهان روشن و مشخص میشد، چه اتفاقی برای تو میافتاد؟
هوش مصنوعی: تا وقتی که نادان به خاطر جهل و دل تیرهاش شرمنده و خجالتزده در مقابل دیگران باشد.
هوش مصنوعی: چه بر سرت آمد که اگر دل خردمندان از مشکلات زمان در امان بود، تو در این وضعیت هستی؟
هوش مصنوعی: اگر کسی به واسطه دانش خود به مقام و بزرگی برسد، نشان میدهد که او به اندازهای دانا است که میتواند سرش را به آسمان برساند.
هوش مصنوعی: اگر روح آزادگی در انسان بیشتر باشد، عمر او مانند عمر مردان آزاده، برای همیشه و جاودانه خواهد بود.
هوش مصنوعی: کاش هر سال، ما به بررسی و ارزیابی رفتار و اخلاق مردم میپرداختیم.
هوش مصنوعی: کسی که خوبی و فضیلت او را هدایت میکند، به راحتی میتواند از خطرات و چالشها عبور کند و در امان بماند.
هوش مصنوعی: کسی که به طور طبیعی دارای خوی و رفتار بدی باشد، نشانهای از آن در چهرهاش نمایان است.
هوش مصنوعی: ای کاش زبان دروغ و تهمت مانند سگی که از پشت سر به کسی حمله میکند، همیشه در پی آن بود.
هوش مصنوعی: تو ای ستمکار، همچون گرازی که از دهنش آبی نمیریزد، در رذالت و پستی قرار داری.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
آنکه بوبکر را چو جان بودی
کی به فرزند او زیان بودی
کاشکی چارهای در آن بودی
که ز ما چشم بد نهان بودی
رخ تو فتنه جهان بودی
گر نه، از دیده نهان بودی
دل و دین رفت در سر غم تو
کاش باری امید جان بودی
ز رخت یادگار خواستمی
[...]
تو که خود مونس روان بودی
چون ز حشم دلم نهان بودی
من خود اندر حجاب خود بودم
ورنه با من تو در میان بودی
از تو می بافتم خبر، بگمان
[...]
گر نه اندر پناه کان بودی
لعل چون سنگ رایگان بودی
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.