مگر شبلی امام عالمافروز
گذر میکرد در عرفات یک روز
فتادش چشم بر ابلیس ناگاه
بدو گفتا که ای ملعونِ درگاه
چو نه اسلام داری ونه طاعت
چرا گردی میان این جماعت؟
بگو چون شد ازین تاریک روزت؟
امیدی میبوَد از حق هنوزت؟
چو بشنید این سخن ابلیس پُر غم
زبان بگشاد و گفت ای شیخ عالم
چو حق را صدهزاران سال جاوید
پرستیدم میان خوف و امید
ملایک را به حضرت ره نمودم
بهر سرگشتهٔ او دَر گشودم
دلی پر داشتم از عزّت او
مُقِر بودم به وحدانّیت او
اگر بی علّتی با این همه کار
براند از درگه خویشم بهیکبار
که کس زَهره نداشت از خلق درگاه
که گوید: از چه رد کردیش ناگاه؟
اگر بی علّتی بپذیردم باز
عجب نبوَد که نتوان داد آواز
چو بیعلّت شدستم راندهٔ او
شَوَم بیعلتی هم خواندهٔ او
چو در کار خدا چون و چرا نیست
امید از حق بریدن هم روا نیست
چو قهرش حکم کرد و راندم آغاز
عجب نبوَد که لطفش خواندم باز
نمیدانم نمیدانم الهی
تو دانی و تو دانی تا چه خواهی
یکی را خواندهای با صد نوازش
یکی را راندهای با صد گدازش
نه زین یک طاعتی نه زان گناهی
به سرّ تو کسی را نیست راهی
به حقّ آنکه تو کس را نمانی
که آن ساعت که تو کس را نمانی
ز جُرم و ناکسی من گذر کن
به فضلت در من ناکس نظر کن
مکُش در پای پیل قهر زارم
که من خود طاقت موری ندارم
مرا چون پهلوی یک مور نبوَد
به پیش پیل قهرت زور نبوَد
من غم کُشته را دلشاد گردان
مکُش وین گردنم آزاد گردان
اگر کردم بدی با خویش کردم
نه از فضل تو من بد بیش کردم
اگر نیک و اگر بد کردهام من
تو میدانی که با خود کردهام من
چو از نیک و بد ما بینیازی
ز هر دو بگذری کارم بسازی
اگرچه بستهٔ نیک و بدم لیک
نمیگویم ز نیک و بد بد و نیک
چو بی علّت بسی دولت دهی تو
کنون هم نیز بی علت دهی تو
چو بی علت عطا دادی وجودم
همی بی علتی کن غرق جودم
چو نیست از رنجِ من آسایش تو
که علت نیست در بخشایش تو
مَدَر از کردهٔ من پردهٔ من
خطی درکش بهگِرد کردهٔ من
نه آن کافر که او دیندار گردد
در اوّل روز مرد کار گردد؟
ز چندین ساله کفرش از شهادت
دهد غُسل دلش عین سعادت
خدایا گرچه در خون آمدم من
همان انگار کهاکنون آمدم من
چو آن کافر پشیمانیم انگار
همی چون نو مسلمانیم انگار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شعری در مورد دیالوگ شبلی، عالم بزرگ، با ابلیس است. شبلی در عرفات به ابلیس برخورد میکند و به او میگوید که بدون ایمان و طاعت چرا در میان مردم مسلمان است. ابلیس از این تذکر غمگین میشود و توضیح میدهد که او سالها خدا را در خوف و امید عبادت کرده و از مقام خداوند سخن گفته اما به یکباره رانده شده است.
ابلیس به شبلی میگوید که نمیداند چرا با وجود عبادت به چنین سرنوشتی دچار شده است و به خداوند میفهماند که هیچ کس نمیتواند از دلایل کارهای او باخبر باشد. او از خداوند درخواست میکند که به خاطر خطاهایش او را نبخشد و تا زمانی که زنده است جزو رحمتهای الهی قرار گیرد. ابلیس همچنین به شبلی میگوید که اگرچه ممکن است از نظر نیک و بد مورد قضاوت قرار گیرد، اما تنها خداوند میداند که او در دل خود چه احساساتی دارد و از خدا خواستار بخشش و رحمت بیقید و شرط است.
در انتها، ابلیس به نوعی خود را با یک کافر تازه مسلمان مقایسه میکند و میگوید که اگرچه در خواری و عذاب به سر میبرد، اما همچنان امیدی به رحمت خداوند دارد.
هوش مصنوعی: شاید شبلی، که فردی فرهیخته و عالم است، در یک روز به عرفات سفر کرده باشد.
هوش مصنوعی: ناگهان چشمانش به ابلیس افتاد و به او گفت: ای نفرین شدهای که درگاه الهی را ترک کردهای.
هوش مصنوعی: اگر نه به دین اسلام پایبندی و نه در راه اطاعت حرکت میکنی، پس چرا در جمع این مردم قرار میگیری؟
هوش مصنوعی: از تو بپرسم که چطور در این روزهای سخت و تاریک قرار گرفتی؟ آیا هنوز امیدی از جانب خدا برای تو وجود دارد؟
هوش مصنوعی: وقتی ابلیس این سخن را شنید، با دل پر از غم صحبت آغاز کرد و گفت: ای عالم شیخ.
هوش مصنوعی: سالها به پرستش حق پرداختهام، در حالی که همواره در میان ترس و امید زندگی کردهام.
هوش مصنوعی: من به فرشتگان عرض کردم که در پیشگاه خدا راهی برای او بگشایند تا بتواند به او برسد.
هوش مصنوعی: در دلم احترام و ارادت زیادی به او داشتم و به یگانگی و یکتاییاش اعتراف میکردم.
هوش مصنوعی: اگر به هیچ دلیلی به این اندازه کار کرده و تلاش کنم، از درگاه خودم به یکباره بیرون میآیم.
هوش مصنوعی: هیچکس جرأت نداشت از مردم دربار بپرسد که چرا ناگهان او را رد کردند.
هوش مصنوعی: اگر بدون دلیل و علت چیزی را بپذیرم، جای شگفتی ندارد که نتوانم صدایی را به درستی بیان کنم.
هوش مصنوعی: وقتی بدون دلیل از او دور شوم، باز هم بدون دلیل دیگر به او نزدیک خواهم شد.
هوش مصنوعی: وقتی که در امور خداوند بحث و جدل وجود ندارد، بنابراین قطع امید از او نیز نادرست است.
هوش مصنوعی: وقتی که او تصمیم به قهر و دوری گرفت، شگفتیای ندارد که من دوباره از او به نیکی یاد کردم.
هوش مصنوعی: من نمیدانم، اما تو میدانی و میدانی تا چه میزان میخواهی.
هوش مصنوعی: شخصی را با محبت و نوازشهای بسیار مورد پذیرش قرار دادهای، در حالی که دیگری را با سختی و درد و رنج دور کردهای.
هوش مصنوعی: هیچ کس به راز تو راهی ندارد نه به خاطر کار نیک و نه به خاطر کار بد.
هوش مصنوعی: به خدایی که تو در آن لحظه دیگر هیچ کس را ندارید.
هوش مصنوعی: از تقصیرها و کمبودهای من بگذر و با بزرگواری خود، به ضعفها و بیارزشیهای من توجه نکن.
هوش مصنوعی: مرا در زیر پای فیل خشمگین نکُش، چون من حتی تحمل آسیب یک مورچه را هم ندارم.
هوش مصنوعی: من مانند یک مورچ که در کنار یک فیل قرار گرفتهام، در برابر خشم تو هیچ قوت و قدرتی ندارم.
هوش مصنوعی: من زندگی کسی را که غمگین است، شاد نکن و او را نکش و همچنین من را از قید و بند رهایی بخش.
هوش مصنوعی: اگر بدیای از من سر زده، تنها به خودم آسیب زدهام، نه اینکه بر من از تو احسان و لطفی باشد که این بدی از آنجا نشأت بگیرد.
هوش مصنوعی: هر چه کار خوب یا بد انجام دادهام، تنها خودم میدانم که با خودم چه کردهام.
هوش مصنوعی: وقتی از خوب و بد بینیاز شوی و به هر دو پشت پا بزنی، میتوانی به موفقیت و آرامش برسی.
هوش مصنوعی: اگرچه شرایط و وضعیت من، چه خوب و چه بد، مشخص است، اما من دربارهٔ خوبی و بدی آنها سخن نمیگویم.
هوش مصنوعی: وقتی بیدلیل به کسی زیادی احسان و نعمت میدهی، در حال حاضر هم این کار را بیدلیل انجام میدهی.
هوش مصنوعی: وقتی بدون هیچ دلیلی به من لطف کردی، حالا هم بیدلیل مرا در دریای بخششهایت غرق کن.
هوش مصنوعی: اگر آرامشی از رنج من برای تو وجود ندارد، پس دلیلی برای بخشش تو هم نیست.
هوش مصنوعی: از کارهای من پردهبرداری نکن و خطای من را در دایرهی رفتارم نادیده بگیر.
هوش مصنوعی: آیا آن کافر بهتر است که در ابتدای روز به دیانت درآید و کار نیکو کند؟
هوش مصنوعی: بعد از سالها، کفر او با شهادت شسته میشود و دلش به معنای واقعی به سعادت میرسد.
هوش مصنوعی: بار خدایا، هرچند که در سختی و زحمت بسیاری به اینجا رسیدهام، اما حس میکنم که گویی همین حالا به این دنیا آمدهام.
هوش مصنوعی: مثل این است که ما نیز به تازگی مسلمان شدهایم، وقتی آن کافر پشیمان میشود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.