جهان پیر دیگرباره تازه گشت و جوان
به تازگی و جوانی چو بخت شاه جهان
چه باک از آنکه جهانگه جوان وگه پیرست
همیشه شاه جوان است و بخت شاه جوان
سر ملوک، ملک شاه دادگر ملکی
که شهریار زمین است و پادشاه زمان
زکین او به دل اندر فسرده گردد خون
ز مهر او به تن اندر شکفته گردد جان
نثار خدمت او واجب است و زین معنی
قضاگشاده زبان است و بخت بسته میان
چنانکه بسته میان است بخت در خدمت
همیشه هست قضا بر ثناگشاده زبان
مبارزان عرب چون عجم شدند امسال
رعیت مَلِک مُلک بخش مُلک ستان
زخسروان عجم کوشش است وزو بخشش
زسروران عرب طاعت است وزو فرمان
دوگوشه دارد کیهان زمشرق و مغرب
نبرد هیچ کس از خلق روزگار گمان
که شاه کیهان با صد هزار عالم جنگ
علم زند بدو مه بر دو گوشهٔ کیهان
ز ملک روم به نزدیک مردمان عجم
نوشتهاند به تعجیل چند بازرگان
که چون به جانب موصل رسید شاهنشه
بهروم در ز نهیبش خروش بود و فغان
گرفت قیصر روم و سپاه او از بیم
رهگریز و هزیمت بهآشکار و نهان
همهکبود لب و زردروی و سرخ سرشک
همه شکستهدل و تیرهچشم و خشکدهان
زبیم آنکه شهنشاه بر سبیل شکار
ز حدِّ شام بتابد به حدِّ روم عنان
اگر به غرب در از فتح شاه بود خبر
کنون به شرق در از تیغ شاه هست نشان
رسید رایت مه پیکرش به جانب غرب
زهیبتش نه اَمَل ماند خصم را نه امان
به تُرک تارَک فَغفورگشت خاک آلود
به هند دیدهٔ چیپال گشت خونافشان
هزار ولوله و مشغله درافتادست
ز تیغ شاه به هندوستان و ترکستان
شهی که هیبت او را چنین بود تأثیر
شهی که دولت او را چنین بود بُرهان
مجاز باشد با او شکستن پیمان
محال باشد با او نمودن عصیان
ایا شهی که ز مریخ رنگ شمشیرت
ز شرق و غرب رسیدست گرد بر کیوان
سپهر پرخطر از تیر توست بر صحرا
ستاره برحذر از گوی توست در میدان
سپاه خصم توگر جاودان فرعونند
تویی به دولت وتأیید موسی عمران
کجا برهنه شود تیر تو برابر خصم
فرو خورد همه نیرنگ خصم چون ثُعبان
تو شادباش به مُلک اندرون که دشمن تو
زبیم تو به جهان اندرون شدست جهان
زبهر سود به جز راه سرکشی نسپرد
نکرد سود بر آن سرکشی وکرد زیان
زیادتیش بهملک اندرون همی بایست
به آرزوی زیادت فتاد در نقصان
کنون زخوی بد خویشتن گرانبارست
مثل زنندکه خوی بدست بار گران
خدایگانا برخور زملک و دولت خویش
به صد هزار قرون و به صد هزار قِران
ز شادمانی زن فال و شادمانه بزی
زجاودانی کن یاد و جاودانه بمان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف نوید و شادی آغاز یک دوره جدید و جوانی در جهان میپردازد که با ظهور یک پادشاه بزرگ همراه است. شاعر درباره قدرت و شجاعت پادشاه صحبت میکند که با بخت و اقبال جوان همراه است و به وظایف خود در برابر ملت وفادار است. او از نبردها و پیروزیهای پادشاه در جبههها و ترس دشمنانش سخن میگوید و همچنین به ویژگیهای غالب و افتخارات او اشاره میکند. شاعر بانگ میزند که کامیابیهای پادشاه باعث دلگرمی و خوشحالی مردم است و در نهایت بر اهمیت پیروی از او و باور به قدرتهایش تأکید میکند. او به شادکامی و جاودانگی پادشاه در برقراری عدالت و رستگاری ملت امید میبندد.
هوش مصنوعی: جهان دوباره جوان و تازه شده است، مثل بخت خوب یک پادشاه.
هوش مصنوعی: نگران نباش که دنیا گاهی جوان است و گاهی پیر، همیشه این شاه، جوان است و بختش هم جوان است.
هوش مصنوعی: پادشاهی که بر همه حکومت میکند و عدالت را در سرزمینش برقرار میسازد، فرمانروای زمان و زمین است.
هوش مصنوعی: از محبت او در دل، خون به تنگنا میآید و جان در تن، از عشق او شکوفا میشود.
هوش مصنوعی: خدمت به او بر ما واجب است و به همین دلیل، زبان بر قضا باز است و شانس ما در میانه راه بسته است.
هوش مصنوعی: هرگاه که سرنوشت در خدمت انسان باشد، خوشبختی همیشه در دسترس اوست و او میتواند به راحتی از نعمتها و خوبیها سخن بگوید.
هوش مصنوعی: مبارزان عرب امسال مانند غیر عربها (عجم) شدهاند و به عنوان سربازان و رعیتها، زیر نظر فرمانروای خود فعالیت میکنند و به او کمک میکنند تا کشور را اداره کند.
هوش مصنوعی: از پادشاهان عجم سختکوشی و تلاش است و از بزرگان عرب بخشش و سخاوت. از آنها اطاعت و فرمانبرداری میشود.
هوش مصنوعی: جهان دارای دو سرزمین است، یکی در سمت شرق و دیگری در سمت غرب. اما هیچ یک از مردم زمانه نمیتواند تصور کند که در این میان چه نبردی در جریان است.
هوش مصنوعی: در این بیت به قدرت و عظمت شاه کیهان اشاره شده است. او با دانشی بیپایان و درک عمیق، به مبارزه با تمامی جهات عالم میپردازد. در حقیقت، او مانند یک سیاره بزرگ، در هر دو سوی عالم تأثیرگذار است.
هوش مصنوعی: از سرزمین روم به نزد مردم عجم نامهای نوشتهاند و در آن به سرعت از چند بازرگان صحبت شده است.
هوش مصنوعی: وقتی شاهنشاه به سمت موصل حرکت کرد، در روم صدای ترسناک و نالهاش به گوش میرسید.
هوش مصنوعی: قیصر روم و سپاهش از ترس فرار و شکست، در حالتی آشکار و پنهان به حالت احتیاط درآمدند.
هوش مصنوعی: همه با لبهای آبی، چهرههای زرد و اشکهای قرمز، دلشکسته و چشمهای تیره و دهانهایی خشک هستند.
هوش مصنوعی: این بیت به تمجید از قدرت و سلطنت شاهان در شکار اشاره دارد. بیان میکند که شاه که در پی شکار است، از مرزهای شام فراتر میرود و به سرزمین روم میرسد، به طوری که نشان میدهد نفوذ و توانایی او چقدر گسترده و دوردست است. این تصویر به نوعی از شکوه و عظمت پادشاهی و تصرف سرزمینها حکایت میکند.
هوش مصنوعی: اگر در غرب خبر از پیروزی شاه باشد، اکنون در شرق نشانهای از قدرت و شجاعت شاه وجود دارد.
هوش مصنوعی: پرچم زیبای ماه، با چهرهاش به سمت غرب رسید. اینقدر زیبا بود که نه امیدی برای دشمن باقی گذاشت و نه امکان فرار.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به زیبایی و جذابیت چهرهای اشاره دارد که در پی تیرگی و خاکآلود شدن، دچار تغییر شده است. با اشاره به یک فرد ترکتبار که به خاطر وضعیتش به خاک و کثیفی آلوده شده، این تصویر به وجود میآید که چشمانش هم مانند لباسش دچار تغییراتی شده و به نوعی دلشکستگی و شوریدگی را نشان میدهد. این شعر همچنین حس و حال عاطفی عمیق و فشردهای را به تصویر میکشد که در آن زیبایی و ناکامی به هم پیوند خوردهاند.
هوش مصنوعی: هزاران هیاهو و مشکلات ناشی از جنگ با شاه بر سر هندوستان و ترکستان به راه افتاده است.
هوش مصنوعی: اگر شاهی باشد که چنین هیبت و جلالی دارد، نشانهای از تأثیر و قدرت شاهی دیگر است که چنین دولتی دارد.
هوش مصنوعی: برقراری ارتباط با او ممکن است دشوار باشد، اما نافرمانی از او غیرممکن است.
هوش مصنوعی: آیا شاهی هستی که رنگ شمشیرت از مریخ به شرق و غرب گسترش یافته و به دور کیوان میچرخد؟
هوش مصنوعی: به معنای این است که آسمان درخشان و خطرناک ناشی از تیراندازی توست، و ستارهها نیز در صحرا از گوی تو مراقبت میکنند در میدان نبرد. نشاندهنده قدرت و تأثیر تو بر جهان اطراف است.
هوش مصنوعی: اگر دشمنانت مانند فرعون جاودانه باشند، تو هستی که به مدد و نصرت موسی پسر عمران بر آنها غلبه خواهی کرد.
هوش مصنوعی: کجا میتوان تیر تو را برهنه کرد زمانی که همه نیرنگهای دشمن مانند ماری در مقابلش خنثی میشود؟
هوش مصنوعی: شما در درون سرزمین خود شاد باشید، زیرا که دشمن شما ضعیف شده و در این دنیا متوقف شده است.
هوش مصنوعی: برای دستیابی به منافع، راهی جز نافرمانی پیش نگرفت و در نتیجه، نافرمانی او را به زیان انداخت.
هوش مصنوعی: باید در ملک و مِلک خود بهدنبال افزایش و فراوانی باشی، اما اگر در این راه بیش از حد آرزو کنی، ممکن است دچار نقصان و کمبود شوی.
هوش مصنوعی: اکنون از خوی بد خود به شدت متاثر هستم، مانند زنی که بار سنگینی را به دوش میکشد و آن بار همان خوی بد اوست.
هوش مصنوعی: ای پروردگار، با شکوه و عظمت خود، از سرزمین و حکومتت بهرهبرداری کن، به اندازهی بسیار زیاد و با ثروتی فراوان.
هوش مصنوعی: از خوشحالی زن فال بگیر و شاد زندگی کن، به یاد جاودانگی بیفت و همیشگی بمان.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
توانگری و بزرگی و کام دل بجهان
نکرد حاصل کس جز بخدمت سلطان
یمین دولت کایام ازو شود میمون
امین ملت کایمان ازو شود تابان
همه عنایت یزدان بجمله بهرۀ اوست
[...]
بزرگی و شرف و قدر و جاه و بخت جوان
نیابد ایچکسی جز بمدحت سلطان
یمین دولت ابوالقاسم آفتاب ملکوک
امین ملت محمود پادشاه جهان
خدایگانی کاندر جهان بدین و بداد
[...]
بهار تازه ز سر تازه کرد لاله ستان
برنگ لاله می از یار لاله روی ستان
جهان جوان شد و ما همچنو جوانانیم
می جوان بجوان ده درین بهار جوان
بشادکامی امروز داد خویش بده
[...]
اگر نجست زمانه بلای خلق جهان
چرا ز خلق جهان روی او بکرد نهان
اگر نخواست دلم زار و مستمند چنین
چرا نگاشت رخش خوب و دلفریب چنان
اگر نگشت دل من تنور آتش عشق
[...]
شب دراز و ره دور و غربت و احزان
چگونه ماند تن یا چگونه ماند جان
بسان مردم بی هوش گشته زار و نزار
دلم ز درد غریبی تن از غم بهتان
مرا دو دیده به سیر ستارگان مانده
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.