گنجور

 
امیر معزی

چون بهشت است این همایون بزم سلطان جهان

حَبّذا بزمی همایون چون بهشتِ جاودان

ساکنانش حورِ سیمین عارضِ زرین‌ کمر

خازنانش ماه آتش ناوَکِ آهن کمان

نوبهارست این شکفته در میان نوبهار

بوستان است این نهاده در میان بوستان

چون لب رنگین خوبان آب او یاقوت‌ رنگ

چون سر زلفین خوبان باد او عنبر فشان

در چنین خرم بهشتی شاه را بینم سه‌چیز

طالع میمون و فال فرخ و بخت جوان

شاه شادی کرد و می بر کف نهاد اندر بهشت

تا جهان شادی نمود از شادی شاه جهان

سایهٔ یزدان معزالدین والدنیا که او

تیغ‌ کشور دار دارد بازوی‌ کشور ستان

آنکه رایش را همی طاعتگر آید آفتاب

وانکه بختش را همی خدمتگر آید آسمان

رای او را شد موافق هم قضا و هم قَدَر

تیغ او را شد مسخر هم زمین و هم زمان

طبع او مر باد را هرگز نپندارد سبک

حلم او مر خاک را هرگز نینگارد گران

آفرین شاه بفزاید همی دین و خرد

فرخ آن‌ کس‌ کافرین شاه دارد بر زبان

سود دارد هرکه سر بر خط فرمانش نهاد

وان‌ که سر بر خط ندارد جان‌ کند بر تن زیان

معجز موسی و عیسی‌ گر عصا بود و دعا

دست او ماند بدین و تیغ او ماند بدان

کو فریدون‌ گو بیا تیغ ملک شاهی ببین

تا ببیند خردهٔ الماس را بر پرنیان

مار کرداری که چون دشمن ببیند پیکرش

همچو زهر مارگردد مغزش اندر استخوان

ای خداوندی که در عدل و جهانداری تو را

بندگی کردی اگر باز آمدی نوشیروان

روز فخر الب‌ارسلان را فخر باشد بر ملوک

زانکه آمد چون تو شاه از گوهر الب‌ارسلان

بی‌بزرگی کس خداوندی نیابد بر مجاز

بی‌هنر صاحبقرانی کس نیاید رایگان

چون تو را دادست یزدان هم بزرگی هم هنر

ملک و دولت را خداوندی تو و صاحبقران

شهریارا تا نمودی شادکامی روزِ بزم

شد جهانی سر به سر زین شادکامی شادمان

تو چو خورشیدی و یاقوت روان بر دست توست

دید کس خورشید را بر دست یاقوت روان

سروران اکنون از این شادی بیفزایند سر

خسروان اکنون از این رامش بیفروزند جان

گر دهی دستوری و فرمان سپاه خویش را

هر یک از شادی در این مجلس برافشاند روان

تا بخندد ارغوان و گل ز باد نوبهار

تاکه شاخ زعفران پرگل شود در مهرگان

ارغوان رخسار بادی بادهٔ گلگون به‌دست

و آن ‌که باشد دشمنت رخسار او چون زعفران

تاکه جان دارد به‌ خدمت مجلس بزم تو را

بندهٔ شاعر معزی مدح‌گوی و مدح‌خوان

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!
رودکی

خواسته تاراج گشته، سر نهاده بر زیان

لشکرت همواره یافه، چون رمهٔ رفته شبان

عنصری

چیست آن آبی چو آتش و آهنی چون پرنیان

بیروان تن پیکری پاکیزه چون بی‌تنْ روان

گر بجنبانیش آب است، ار بلرزانی درخش

ور بیندازیش تیر است، ار بدو یازی کمان

از خرد آگاه نه در مغز باشد چون خرد

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از عنصری
ابوسعید ابوالخیر

بس که جستم تا بیابم من از آن دلبر نشان

تا گمان اندر یقین گم شد یقین اندر گمان

تا که می‌جستم ندیدم تا بدیدم گم شدم

گم شده گم کرده را هرگز کجا یابد نشان

در خیال من نیامد در یقینم هم نبود

[...]

فرخی سیستانی

سرو دیدستم که باشد رسته اندر بوستان

بوستان هرگز ندیدیم رسته بر سرو روان

بوستانی ساختی تو برسر سرو سهی

پر گل و پر لاله و پر نرگس و پر ارغوان

ای بهار خوبرویان چند حیلت کرده ای

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
عسجدی

خسروا جائی بهمت ساختی، جائی بلند

پر ز خوان خواهی کنونش کرد و خواهی پر سخوان

تیر تو مفتاح شد در کار فتح قلعه ها

تیر تو مومول شد در دیده های دیده بان

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه