گنجور

 
امیر معزی

تا گه از جم یادگارست این همایون روزگار

این جهان هرگز مباد از شاه عالم یادگار

باد میمون و مبارک صدهزاران جشن جم

بر خداوندی که چون جم بنده دارد صدهزار

سایهٔ یزدان ملک سلطان که از تأیید بخت

پیش از آدم کرد عالم عدل او را اختیار

همتش کرده است ناز نیکخواهان را چو نور

رفعتش کردست نور بدسگالان را چو نار

پادشاهی را کند رای بلندش تربیت

پادشاهان را دهد عدل تمامش زینهار

گر نه خورشیدست و رضوان است در شاهی چرا

او زمین گردون نهادست و جهان فردوس وار

خلق را آسایش خلد و نهیب محشرست

بزمگاهش روز بزم و بارگاهش روز بار

تیغ‌گوهردار او از آسمان آمد مگر

زانکه زخمش بر مخالف هست زخم ذوالفقار

دوستان را جان فزاید روز مهر و خرمی

دشمنان را جان گزاید روز کین و کارزار

قاف تا قاف جهان را ‌داور است و پادشاه

شرق تا غرب زمین را خسروست و شهریار

زان همایون تر نباشد ملک را صاحبقران

زو مبارکتر نباشد خلق را پروردگار

شهریارا برخور و شادی کن و رامش‌فزای

زین همایون نوبهار و زین مبار‌ک روزگار

عالم از عدل تو همچون نوبهاری بشکفید

روزگار تو همه خرم سزد چون نوبهار

وقت آن آمد که فرمایی‌کشیدن بامداد

تخت زیرگلستان و رخت زیر لاله‌زار

چهرهٔ جانان شناسی لاله را در بوستان

قامت دلبر شماری سرو را بر جویبار

بر شکوفه باده‌نوشی کاو بود چون روی دوست

وز بنفشه شاد باشی ‌‌کاو بود چون زلف یار

روز نوروزست و هر بنده نثار آرد همی

بنده ی شاعر همی خواهد که جان آرد نثار

تا شمارست و قیاس از آسمان و آفتاب

ملک بادت بی‌قیاس و عمر بادت بی‌شمار

با نشاط و رامش و پیروزی و نیک‌اختری

همچنین نوروز صد نوروز دیگر برگذار

شادی و شاهی و کام و می همه در دست توست

شاد باش و شاه باش و کام جوی و می‌گسار

 
 
 
عنصری

نافه دارد زیر اندر گشاده بی شمار

لاله دارد زیر نافه در شکسته صد هزار

خانمان از رنگ و بوی او همیشه چون بهشت

روزگار از تار و پود او شکفته چون بهار

چشم زی رویش نگه کرد اندرو لاله شکفت

[...]

مشاهدهٔ ۴ مورد هم آهنگ دیگر از عنصری
فرخی سیستانی

هر سپاهی را که چون محمود باشد شهریار

یمن باشد بر یمین ویسر باشد بریسار

تیغشان باشد چو آتش روز و شب بد خواه سوز

اسبشان باشد چوکشتی سال و مه دریا گذار

از عجایب خیمه شان با شد چو دریا وقت موج

[...]

مشاهدهٔ ۵ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
خواجه عبدالله انصاری

ای خداوندان مال العتبار الاعتبار

ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار

پیش ازاین کاین جان عذرآورفروماند ز نطق

پیش از آن کین چشم عبرت بین فرو ماند زکار

توبه پیش آرید و نادم از گُنه کاری خویش

[...]

مشاهدهٔ ۴ مورد هم آهنگ دیگر از خواجه عبدالله انصاری
ازرقی هروی

بار دیگر بر ستاک گلبن بی برگ و بار

افسر زرین بر آرد ابر مروارید بار

گاه مینا زینت آرد زو نگار بوستان

گاه مرجان زیور آرد زو عروس مرغزار

غنچه سازد باغ را پر گلبن از مینا و زر

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از ازرقی هروی
منوچهری

ابر آذاری برآمد از کران کوهسار

باد فروردین بجنبید از میان مرغزار

این یکی گل برد سوی کوهسار از مرغزار

وان گلاب آورد سوی مرغزار از کوهسار

خاک پنداری به ماه و مشتری آبستنست

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه