جهان را هم جهان بانی است، پیدابین و پنهان دان

که زیر گنبد نیلی، پدید آورد چار ارکان

یکی چون عود پرورده، دویم کافور حل کرده

سیم سیماب گون پرده، چهارم لاله گون مرجان

جهانی را به یک امر، دو حرفی در وجود آورد

ز نیروی چهار اسباب، زیر گنبد گردان

یکی زان گوهر قابل، دویم زان قوت فاعل

سیم زان حاجب سایل، چهارم صورت الوان

ده و دو پیک را دایم، رفاقت داده در یک ره

از ایشان چار نیکو کار و باقی رند بی سامان

یکی کرّ نیوشنده، دویم عریان پوشنده

سیم محرور جوشنده، چهارم سابق الاقران

همیدون دارد آبادان ده و دو خانه بر کوهی

که هشتش منزل نخس است و چارش منزل احسان

یکی را گاو فربه تن، دویم را آلت سختن

سیم را چرخ تیرافکن چهارم مشرع الحیتان

سپاهی سیصد و شصت و شش اندر خطه دایم

دو تعدیل و دو تغیر اند اندر لشکر ایشان

یکی تلقین بلبل را دویم آرایش گل را

سیم خون ریزش مل را چهارم خفتن کیهان

دو معمار توانا را، دلالت کرده تا دارند

اساس خطه سفلی بچار اخلاط آبادان

یکی تری گریزنده، دویم سردی پذیرنده

سیم خشکی است، گیرنده چهارم کرم افروزان

ریاست داده چار آزاده را، بر عالم و آدم

که هریک راست بر ربعی، بوجه مصلحت فرمان

یکی مغزتر شسته، دوم خوش کوشتی رسته

سیم خون پاره ئی، بسته چهارم پوستکی بریان

بدین چار او نه، هریک را معین کرده تا دارند

نبرد، افروز شاهی را بخوان خویشتن مهمان

یکی دستور گوینده دویم سلطان جوینده

سیم معمار روینده چهارم نسل را دهقان

دسیس و گرمی و سردی بساط افکنده در قالب

بر او به نشسته چار انباز زاو هریک بدیگرسان

یکی نفاخه ی پر دم، دوم آئینه ی پر نم

سیم بادافکن خرم، چهارم حقه ی مرجان

ممیز رای و دستوری نهاده صدر بر بالا

چهار ارکان فاضل را به پیش در گه دیوان

یکی زان مشرفی متقن دویم مستوفی صاین

سیم دارنده ی خازن چهارم ناظر دیان

برای هضم اول در بدن کاریگر آورده

مرتب چارجنس اندردو رسته سی ودو دندان

یکی ساز گزیدن را دویم کز بریدن را

سیم برتر گزیدن را چهارم آسیای نان

برای هضم ثانی کرده در یک طبخ گه مسکن

بامرش چار استاد سبک دست صناعت دان

یکی هیزم کش دوزخ، دوم کاریگر مطبخ

سیم دارنده بر رخ، چهارم ثفل ریز خوان

ولیکن هضم ثالث را، چهار اصناف روزی خور

کجا مشغول کرد ستند، هر یک را بدیگرسان

یکی جنبندگان تر، دویم خسبندگان بر

سیم سکان صفرا خور چهارم دردی آشامان

چهار آلت فراهم بسته بنای مهندس را

کزو معمور میگردد در و دیوار هر جسمان

یکی مصاص راوق کش دویم اثقال را، مفرش

سیم دارد مفاصل خوش، چهارم قوت حیوان

سپاس آن داد بخشی را، که ما را رهنمای آمد

بآخر موقف اسرار و اول منزل اعلان

کند فخار صنع او، زخاکی مختلط صورت

نهد بنای لطف او بر آبی متزج بنیان

چو بار عام را خیزد، جناب کبریای او

رود ملک سلیمان همره درویشی سلمان

ز مشرق تا بمغرب، میدواند دست ابداعش

هزاران کوی زرین، گردنای زمردی چو کان

به تقدیر از طبیعت، چار شقه چادری بافد

کزو در صفه صورت، شود شه زاده عریان

دو قرن رومی و زنگی، عنان در پاردم بسته

بکرد قبه ازرق همی یابند از او جولان

زقطره مهره ئی آرد، بحار از رقعه ی رحمت

ز جمری گوهری سازد و ز دخانی پهنه ی میدان

زند بر هفت جدول مسطری یک خط خوش قامت

که سر بروی نهد آن هشتگانه از بن دندان

تپش بخش است و تابش ده چنان خورشید فضل او

که درکه پایه ی هرجان، نهد عرقی بدیگر سان

قبولش گر همی سر در، اثیر خسته جنباند

فلک گوید بنامیزد، زهی تمکین زهی امکان

نه هرکس لفظی آراید، زهر لفظی سخن زاید

سخنگو آنچنان باید که داند قشر و لُب آن

شعاری دان جهان دیبا، کزین نقش من او بینا

بر آن دیباچه زیبا، کزین نقش من او بنیان

دماغم درج گوهر شد، ضمیرم دست آزر شد

زشعرم سحر مظهر شد منم بر ساحران سلطان

بیانم دختر بکر است و گویائی بر او حجله

زبانم یوسف فکر است و خاموشی بر او زندان

ز چندین یوسفان گر راست میخواهی چو یعقوبم

نشسته، روی در دیوار محنت خانه ی احزان

جل زربفت می پوشد، زمانه خر بطانی را

که عاقل نوع ایشان را چو بیند بر نهدپالان

بمرگ مردمی، گر هیچ انسانیتی داری

چون انسان العیون زین پس سیه پوشی کن، ای انسان

گذر کن بر خرابات ارنه، دُرد امتحان میکش

که در خم خانه ی دوران، می افتادست بی پایان