کشور خاور شده است خسته و بیمار
خیز و برایش یکی طبیب به دست آر
باختر او را چو وَسَنی است به تحقیق
دارد با او همی رقابت بسیار
وسنی خواهد عدوی خویش کند پست
وسنی خواهد رقیب خویش کند خوار
تیغ عداوت کشد نهفته و پیدا
تیر شماتت زند نهان و پدیدار
درد و دریغا که این عروس جوانبخت
آه و فسوسا که این پریرخ دلدار
خسته چنان از هجوم نکبت و ذلت
بسته چنان در کمند محنت و آزار
کش نرهاند بجز عنایت داور
کش نجهاند بجز توجه دادار
ساحت مشرق شده ضمیمه مغرب
کشور اسلام گشته سخره کفار
دین خدا خوار گشت و مرد خدا ماند
خوار و زبون از جفای مردم خونخوار
کار گذشته است از علاج و مداوا
عافیت آن سو فتاده از بر بیمار
دین خدا را کجا نشانه توان یافت
شرع نبی از کجا بیابی آثار
از لب رامشگران به خلوت رندان
یا دم خنیاگران، به دکه خمار
از نظر آهوان شوخ رمیده
یا نگه لعبتان نغز پریوار
از حرکات منافقان ریائی
یا کلمات مرائیان رباخوار
یا ز کلامی که کرده شعر فروشان
به هر تملق طراز دفتر و طومار
یا ز سرودی که مطربان بسرایند
نزد امیران به لحن بربط و مزمار
یا ز عتابی که خواجگان به غلامان
ساز کنند از طریق نخوت و پندار
یا ز در مرد جاهلی که فروشد
دین خدا را همی به دِرهم و دینار
یا ز بر رند فاسقی که بپوشد
روی ریا را همی به خرقه و دستار
یا ز متاع فرنگ کز اثر وی
گشته تهی خانها و پر شده بازار
یا ز دروغی که با هزار قسم جفت
از پی فلسی کنند نزد خریدار
یا ز لباسی که شد مخرب پیکر
یا ز اساسی که شد مهیج پیکار
همتی ای حارسان ملت بیضا
غیرتی ای وارثان حیدر کرار
ای علمای بزرگوار هنرمند
ای فضلای خدا پرست نکوکار
بهر خدا فکرتی به داروی این درد
بهر خدا همتی به چاره این کار
خود نه شمائید راه ما به سوی حق؟
خود نه شمائید ماه ما به شب تار؟
گر نشتابید سوی چاره چه گوئید
روز قیامت جواب احمد مختار
اسلام اینک غریب مانده و مهجور
ایمان اینک نژند مانده و افگار
گشت مشوه جمال دین پیمبر
گشته مشوش خیال مردم دیندار
آینه شرع را نشسته به رخ زنگ
صارم دین را به چهره برشده زنگار
خاک بریتانیا به هند رسیده است
مملکت روس درگذشته ز تاتار
برمه و چین و سیام گشته مسخر
کاپ و اورنز و بوئر شده است نگونسار
عهد مسیح است و روز ملت ترسا
دور صلیب است و وقت بستن زنار
نور چلیپا دمد چو طلعت خورشید
طاق کلیسا رسد به گنبد دوار
تیره از آن طاق گشته یکسره دلها
خیره در آن نور مانده یکسره ابصار
چند شود مختفی دقایق احکام
چند بود منطوی حقایق اخبار
رسم مدارس کنید و نشر جراید
سوی معارف روید و در پی آثار
جام تدین شده است ممتلی از زهر
باغ تمدن شده است یکسره پر خار
زهر جفا را تهی کنید ز ساغر
خار ستم را برون کشید ز گلزار
گرگ ستمکار رفته بر سر گله
موش غله خوار خفته در بن انبار
در تله بندید پای موش دغل باز
وز گله بُرید دست گرگ ستمکار
ما همه سرمست و دشمنان همه باهوش
ما همه در خواب و حاسدان همه بیدار
ما همه مدهوش و سست و تنبل و کاهل
دشمن هشیار و چست و چابک و عیار
رخنه به دیوار ما فکنده بد اندیش
ما نگران بر رخش چو صورت دیوار
شکر خدا را که شهریار جوان بخت
حمد خدا را که پادشاه جهاندار
قلب منیرش بود سپهر حقایق
خاطر پاکش بود خزانه اسرار
گشته خیالش به کار ملت مصروف
هست درونش ز راز به ملک خبردار
هیچ نترسم از آنک مسکن ما را
خانه ماران کنند مردم سحار
زانکه به تأیید حق سنان شهنشه
گردد چون اژدها و بشکند آن مار
یارب این شه نگاهدار زمانه است
نیز توأش از بد زمانه نگهدار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، شاعر به وضعیت نابسامان و بیمارگونه کشورهای اسلامی، به ویژه خاور و رقابت‌های داخلی آنها، اشاره می‌کند. او از ضعف و ذلت مردم مسلمان در برابر دشمنان و ناتوانی دین خداوند در حفظ عزت آنها صحبت می‌کند. شاعر از مسلمانان می‌خواهد تا همت و غیرت خود را برای نجات دین و ملت به کار بگیرند و از خواب غفلت بیدار شوند. او به ضرورت اتحاد و تلاش برای بهبود وضعیت فرهنگی و دینی جامعه تأکید می‌کند و به نقش علمای دین و سران جامعه در این راستا اشاره دارد. در نهایت، شاعر به امید خداوند و پادشاه جوان بخت اشاره می‌کند که می‌تواند مایه نجات و عزت دوباره مسلمانان باشد.
هوش مصنوعی: کشور شرق دچار خستگی و بیماری شده است. برخیز و برای آن یک طبیب پیدا کن.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که باختر در سن و سال با او رقابت زیادی دارد و این موضوع واقعی به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: کسی که در دشمنی به دنبال پست کردن رقیب خود است، در واقع می‌خواهد او را حقیر و بی‌مقدار جلوه دهد.
هوش مصنوعی: دشمنی می‌تواند به طور پنهان یا آشکار زخم بزند و با کلامی تلخ آسیب برساند.
هوش مصنوعی: این بیت به حسرت و اندوه شاعر درباره‌ی معشوقه‌ای زیبا و خوشبخت اشاره دارد. شاعر از درد و رنج ناشی از فراق او سخن می‌گوید و آرزو می‌کند که اجازه داشت تا به او نزدیک‌تر باشد. زیبایی معشوقه و خوشبختی‌اش برای شاعر تبدیل به منبعی از غم و افسوس شده است.
هوش مصنوعی: به شدت از حمله‌های بی‌رحمانه و نابودی خسته‌ام و به شدت در دام رنج و سختی گرفتار شده‌ام.
هوش مصنوعی: هر کس به تنهایی نمی‌تواند از مشکلات رهایی یابد و تنها لطف و مساعدت خداوند است که می‌تواند انسان را نجات دهد. همچنین، هیچ‌کس نمی‌تواند از گرفتاری‌هایش فرار کند مگر اینکه خداوند به او توجه کند و کمک کند.
هوش مصنوعی: زمین شرق و غرب به هم پیوسته است و سرزمین اسلام به هدفی برای تمسخر دشمنان تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: دین خدا به زوال و انحطاط افتاده است و انسان‌های مخلص و پاک، به خاطر ظلم و بی‌رحمی مردم به ذلت و خواری دچار شده‌اند.
هوش مصنوعی: کار از درمان و مداوا گذشته است، سلامت در آن سمت افتاده و بیمار از آن دور شده است.
هوش مصنوعی: به کجا می‌توان نشانه‌ای از دین خدا پیدا کرد و آثار شریعت پیامبر را از کجا می‌توان دید؟
هوش مصنوعی: از زبان آوازخوانان و نوازندگان، اگر به گوش روزگار برسد، خوب است که حالت مستی و شوق را حس کند.
هوش مصنوعی: به میان چشم‌های پر از شوخی و فرار آهوان برو یا به تماشای بازی لطیف و زیبای دختران ظریف بپرداز.
هوش مصنوعی: منافقان با رفتارهای ظاهری خود، و رباخواران با کلمات فریبنده‌شان، تلاش می‌کنند تا دیگران را فریب دهند.
هوش مصنوعی: به یا این که از حرف‌هایی که شاعران به خاطر چاپلوسی و خودنمایی گفته‌اند، چه میزان می‌توان اعتماد کرد و آنها را در کتاب‌ها و نوشته‌ها ثبت کرد؟
هوش مصنوعی: به آوازهایی که نوازندگان برای فرمانروایان با سازهایی چون بربط و نی می‌خوانند، اشاره شده است.
هوش مصنوعی: بسیاری از صاحب‌منصبان با تحقیر و خودبرتربینی، با دست‌نشاندگان خود رفتار می‌کنند و از این راه به نوعی انتقام‌جویی می‌پردازند.
هوش مصنوعی: آیا از مرد جاهلی که دین خدا را به بهایی اندک می‌فروشد و آن را با پول خرید و فروش می‌کند، متعجب نیستی؟
هوش مصنوعی: شاید از فردی فاسق و ریاکار که خود را با لباس و حجاب موجه می‌کند، بگریزی.
هوش مصنوعی: یا از کالاهای اروپایی که به خاطر تأثیراتش، خانه‌ها خالی شده و بازارها پر شده است.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده که برخی افراد با دروغ و قسم‌های متعدد، سعی می‌کنند کالایی را به خریدار بفروشند، حتی اگر آن کالا واقعاً کیفیت خوبی نداشته باشد. آنها به خاطر منافع خود، به هر شیوه‌ای که شده، می‌خواهند مشتری را تحت تاثیر قرار دهند.
هوش مصنوعی: یا از لباسی که باعث زوال و آسیب به جسم می‌شود یا از بنیانی که موجب انگیزش و شور برای مبارزه می‌گردد.
هوش مصنوعی: ای دلیران و فرماندهان ملت بیضایی، غیرت و همت شما چون وارثان حیدر کرار است.
هوش مصنوعی: ای دانشمندان بزرگ و هنرمند، شما اهل علم و کسانی هستید که خداوند را پرستش کرده و در کار نیکو پیش‌روید.
هوش مصنوعی: برای خدا یک فکر و اندیشه‌ای در درمان این درد داشته باش، و همچنین برای خدا یک تلاش و کوشش در رفع این مشکل به کار بگیر.
هوش مصنوعی: آیا شما راهنمای ما به سوی حقیقت نیستید؟ آیا شما نور ما در شب تار نیستید؟
هوش مصنوعی: اگر به سمت راه حل نروید، در روز قیامت چه پاسخی به احمد مختار خواهید داد؟
هوش مصنوعی: اسلام اکنون وضعیتی غریب و دور از اعتنا دارد و باورهای ایمانی نیز دچار افسردگی و رکود شده‌اند.
هوش مصنوعی: جمال دین پیامبر به هم ریخته و ذهن مردم دیندار نیز در هم و برهم شده است.
هوش مصنوعی: در اینجا به وضوح به این نکته اشاره می‌شود که اصول و قواعد مذهبی که به عنوان آئینه‌ای از حقیقت دین شناخته می‌شوند، با گذشت زمان دچار غبار و کدری شده‌اند و نیاز به پاکسازی و توجه دوباره دارند. دین باید در چهره‌ای روشن و پاک ارائه شود تا بتواند حقیقت خود را نشان دهد.
هوش مصنوعی: خاک بریتانیا به هند رسیده و سرزمین روسیه در گذشته تحت سلطه تاتارها بوده است.
هوش مصنوعی: در کشورهای برمه، چین و سیام، تحت تأثیر کاپ و اورنز و بوئر قرار گرفته‌اند و به نوعی وضعیت نامناسبی را تجربه می‌کنند.
هوش مصنوعی: این روزها، زمان عهد مسیح و مهمانی جامعه مسیحی است. در این زمان، دور صلیب جمع می‌شوند و وقت بر تن کردن زنجیر symbolically فرامی‌رسد.
هوش مصنوعی: نور مثل علامت چلیپا می‌تابد و زمانی که چهره‌ی خورشید به شکل قوس در می‌آید، این نور به گنبد گرد کلیسا می‌رسد.
هوش مصنوعی: دلها به خاطر تاریکی آن طاق دچار ناامیدی شده‌اند و چشم‌ها به خاطر نور درخشان آن مکانی که در آن قرار دارد، حیران و متعجب مانده‌اند.
هوش مصنوعی: چند بار می‌توان رازهای احکام و اصول را پنهان کرد و حقایق اخبار را در پس پرده نگه داشت؟
هوش مصنوعی: به دنبال ایجاد مدارس و انتشار روزنامه‌ها باشید و به سمت آموزش و علم حرکت کنید و به دنبال علم و آثار گذشته بروید.
هوش مصنوعی: جامی پر از اعتقاد به زهر آلوده شده و باغ تمدن به طور کامل پر از خار گردیده است.
هوش مصنوعی: زهر گزند را از جام‌ها خالی کنید و خارهای ظلم را از گلزار بیرون بیاورید.
هوش مصنوعی: گرگ ظالم به سمت گله‌ای از موش‌ها حمله‌ور شده است، در حالی که موش‌های سو استفاده‌گر در عمق انباری خوابشان برده است.
هوش مصنوعی: موش فریبکار در دام گرفتار شده و گرگ ستمگری که از گله جدا شده، در کمین نشسته است.
هوش مصنوعی: ما همه در حال شادی و سرخوشی هستیم، در حالی که دشمنان ما با دقت و هوشیاری همه چیز را زیر نظر دارند. ما غرق در خواب و غفلت هستیم، ولی حاسدان و بدخواهان تمام حرکات ما را رصد می‌کنند.
هوش مصنوعی: ما همه بی‌حال و تنبل و سست هستیم، در حالی که دشمن ما هشیار و فعال و تند و چابک است.
هوش مصنوعی: بدبینی به دیوار ما نفوذ کرده و ما نگران هستیم که صورتش مانند دیوار شود.
هوش مصنوعی: خوشحالیم که یک فرمانروا جوان و خوش‌شانس داریم و از خداوند برای وجود پادشاهی که جهان را اداره می‌کند، سپاسگزاریم.
هوش مصنوعی: دل او روشن بود چون آسمان حقیقت، و ذهنش مانند گنجینه‌ای از رازها و اسرار پاک و زلال.
هوش مصنوعی: او بیشتر به کارهای مردم فکر می‌کند و در دلش از اسرار و رازهای کشور باخبر است.
هوش مصنوعی: من از این که خانه‌ام را به محل زندگی مارها تبدیل کنند، هراسی ندارم.
هوش مصنوعی: چون تأیید الهی بر حمایت پادشاهی باشد، او همچون اژدهایی قوی و نیرومند خواهد شد و می‌تواند آن مار را بشکند.
هوش مصنوعی: خداوندا، این پادشاه (شه) حافظ و نگهبان زمانه است، پس از او هم از شر و بدی‌های این دنیا به خوبی محافظت کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
خوبتر اندر جهان ازین چه بود کار
دوست بر دوست رفت و یار بر یار
آن همه اندوه بود و این همه شادی
آن همه گفتار بود و این همه کردار
دوست بر دوست رفت یار بر یار
[...]
عشق خوشست ار مساعدت بود از یار
یار مساعد نه اندکست و نه بسیار
هست ، ولیکن کجا یکیست، زده جا
ده دل بینی بدو نهاده بزنهار
شکر خداوند را که لاله رخ من
[...]
ای به هوا و مراد این تن غدار
مانده به چنگال باز آز گرفتار
در غم آزت چو شیر شد سر چون قیر
وان دل چون تازه شیر تو شده چون قار
آز تو را گل نماید ای پسر از دور
[...]
نرخ جماع ار شبی رسید بدینار
کار فروشنده راست وای خریدار
خوش بهل ای جان و کاهلی مکن ای دوست
پشت به دیوار بامشان مکن ای یار
به ز تو بسیار هشته است و هلد نیز
[...]
خوبتر اندر جهان ازین چه بود کار
دوست بر دوست رفت و یار بر یار
آن همه اندوه بودو این همه شادی
آن همه گفتار بود و این همه کردار
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.