مهدی کاظمی در ۹ سال و ۶ ماه قبل، یکشنبه ۶ دی ۱۳۹۴، ساعت ۰۰:۲۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۷۹ - سوال کردن رسول روم از امیرالمؤمنین عمر رضی‌الله عنه:
مرد گفتش کای امیرالمؤمنین
جان ز بالا چون در آمد در زمین
ان فرستاده قیصر روم از عمر پرسید که جان چگونه از عالم بالا به زمین امد
مرغ بی‌اندازه چون شد در قفس
گفت حق بر جان فسون خواند و قصص
پرسید که این پرنده بیحد و بزرگ چگونه در قفس تن گرفتار امد و درجواب شنید که حضرت حق برای جانها و بر انان افسونها و حکایتها خواند تاوی را به عالم مادی دراورد
بر عدمها کان ندارد چشم و گوش
چون فسون خواند همی آید به جوش
اگر خداوند متعال بر عدم ها و نبودنها که بخودی خود چشم و گوشی ندارند افسون بخواند و بخواهد که هست شوند انان همگی بجوش و خروش میافتند
از فسون او عدمها زود زود
خوش معلق می‌زند سوی وجود
از افسون و خواست او نبودنها جامه بودن میپوشند و سرازیر میشوند سوی عالم وجود و از خداوند وجود میابند
باز بر موجود افسونی چو خواند
زو دو اسپه در عدم موجود راند
وبازهم اگر خداوند ما افسون و معجزه ای بخواند و بکند جانها و پدید امدگان سریعا به عدم شتابند
گفت در گوش گل و خندانش کرد
گفت با سنگ و عقیق کانش کرد
خداوند ما درگوش گل رازی از زیبایی گفت و گل خندید .....به سنگ هم چیزی از ارزشش گفت او را گرانبها در دل معدنش ساخت
گفت با جسم آیتی تا جان شد او
گفت با خورشید تا رخشان شد او
با جسم بیجان ایتی خواند تا او جاندار شد و با خورشید هم از درخشندگی دم زد تا او نور گرفت و خواست او بود که وجود بوجود امد
باز در گوشش دمد نکتهٔ مخوف
در رخ خورشید افتد صد کسوف
وبازهم این حضرت حق است که حیرت های افرینش را مثل کسوف در خورشید را ایجاد میکند یا کرده است که البته میکند بهتر است چون زمان برای عمل او و خود او معنی گذشته ندارد ئس فعل جاری میکند برای درک ما بهتر است و زمان حال را برای توصیف میکند
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۴۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۵۸:
من و سفینۀ حافظ که جز در این دریا
بضاعت سخن .................. نمی‌بینم
دلنشان: 24 نسخه (801، 816، 818، 821، 825، 836، 843 و 17 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ)
دلستان: 13 نسخه (803، 813، 814- 813، 824، 834 و 8 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، جلالی نائینی- نورانی وصال، حمیدیان
دلفشان: 1 نسخه (819)
دُرفشان: 3 نسخه (822، 827 و 1 نسخۀ بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، نیساری، سایه، خرمشاهی- جاوید
یک نسخه از 42 نسخه‌ای که غزل 350 را دارند این بیت از غزل را ندارد.
************************************
************************************
شهاب در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۳۱ دربارهٔ فروغی بسطامی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۳۲:
ابتدای بیت 13 غلط تایپی دارد، باید "یا" باشد.
روفیا در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۲:۱۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۶۳:
تو را بر در نشاند او به طراری که می‌آید
تو منشین منتظر بر در که آن خانه دو در دارد
این شیطنت و قوه تخیل قوی و خواندن دست حریف مولانا را بسیار جذاب میکند.
کمال در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۱۶ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۲۳:
جمع آن: 3797
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۳۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۷:
کنون که چشمۀ قند است لعل نوشینت
سخن بگوی و ز طوطی شکر دریغ مدار
کنون که چشمۀ قند است لعل نوشینت : 20 نسخه (801، 803، 813، 818، 824، 827، 836 و 13 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، خانلری، عیوضی، سایه، خُرّمشاهی
کنون که چشمۀ نوش است لعل شیرینت : 16 نسخه (819، 821، 823، 825، 843 و 11 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) نیساری
کنون که چشمۀ قند است لعل شیرینت : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
کنون که چشمۀ خضراست لعل نوشینت : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
کنون کرشمۀ لعل است قند نوشینت : 1 نسخه (822)
کنون که چشمۀ لعل است قند نوشینت : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
غزل 242 و بیت فوق در 40 نسخه از نسخ قرن نهم هجری از جمله همۀ نسخ کاملِ کهن مورّخ آمده است.
***************************************
***************************************
مهدی در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۳۲ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۴۹۸:
به نظر میرسه بیت اول شامم باشد
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۲۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۹:
نقد صوفی نه همه صافیِ بی‌غش باشد
ای بسا خرقه که ................ آتش باشد
شایستۀ : 30 نسخه (803، 813، 814-813، 822، 824، 825، 836، 843 و 22 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری
مستوجبِ : 10 نسخه (801، 819، 821، 823، 827 و 5 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، سایه، خُرّمشاهی
غزل 155 و بیت فوق در 40 نسخه آمده است. از نسخ کاملِ کهنِ مورّخ، نسخۀ مورخ 818 اصل غزل را ندارد. دگرسانی دیگری در مصرع نخست این است:
صافیِ بی‌غش : 30 نسخه (801، 803، 814-813، 819، 822، 824، 825، 827، 843 و 21 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، خانلری، عیوضی، نیساری، خُرّمشاهی
صافی و بی‌غش : 9 نسخه (813، 816، 821، 823، 836 و 4 نسخۀ متأّخر یا بی‌تاریخ) سایه
بادۀ بی‌غش : 1 نسخۀ بسیار متأخّر (893)
*****************************************
****************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۲۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۵۹:
غم دنیایِ دَنی چند خوری؟............
حیف باشد دلِ دانا که مشوّش باشد
باده بخور! : 22 نسخه (801، 819، 821، 822، 823، 824، 827 و 15 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، عیوضی، سایه، خُرّمشاهی
باده بخواه! : 14 نسخه (803{بخوان}، 813، 814-813، 816، 836، 843 و 8 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) خانلری، نیساری
باده بنوش! : 2 نسخه (825، 857)
خوشدل باش! : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
غزل 155 و بیت فوق در 40 نسخه آمده است. از نسخ کاملِ کهنِ مورّخ، نسخۀ مورخ 818 اصل غزل را ندارد.
******************************************
******************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۲۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۴۶:
من آن ........................ را ز باغ سینه برکندم
که هر گل کز غمش بشکفت محنت بار می‌آورد
شکل صنوبر : 16 نسخه (801، 803، 819، 821، 823، 825، 827، 836 و 8 نسخۀ متأّخر یا بی‌تاریخ) قزوینی، خانلری، سایه
شاخ صنوبر : 13 نسخه (813، 843 و 11 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) عیوضی، نیساری، خُرّمشاهی
غزل 142 در 30 نسخه آمده و از آن میان نسخۀ مورّخ 818 بیت فوق را ندارد. از نسخ کاملِ کهنِ مورّخ، نسخۀ مورخ 824 خود غزل را ندارد.
***************************************
***************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۲۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۰:
بیفشان جرعه‌یی بر خاک و حالِ اهلِ .........
که از جمشید و کیخسرو فراوان داستان دارد
شوکت بین : 29 نسخه (801، 803، 813، 822، 836 و 9 نسخۀ متأخر: 849، 855، 858، 862، 864، 866، 867، 874، 875 و 15 نسخۀ بسیار متأخر یا بی‌تاریخ) نیساری
شوکت پرس : 6 نسخه (3 نسخه : 819،821، 823 {شکوه} و 3 نسخۀ متأخر: 843، 854، 857) خانلری، عیوضی، سایه
دولت پرس : 1 نسخه (824)
دل بشنو : 1 نسخه (827) قزوینی، خُرّمشاهی
غزل 116 در 36 نسخه از جمله تمام نسخه‌های کاملِ کهنِ مورّخ ضبط شده است. نسخه‌های مورخ 818 و 822 و 825 بیت فوق را ندارند.
********************************
********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۲۰ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۲۸:
آخر ای خاتم جمشید همایون‌آثار !
گر فتد عکس تو بر ...... چه شود؟
لعل نگینم : 30 نسخه (801، 803، 811، 813، 814-813، 818، 819، 821، 822، 823، 824، 825، 836، 843 و 16 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، سایه
نقش نگینم : 8 نسخه (827 و 7 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، خُرّمشاهی
مُهر نگینم : 1 نسخۀ بسیار متأخّر (889)
لوح جبینم : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
غزل 222 را 41 نسخه دارند و از آن جمله نسخۀ متأخّر 864 بیت فوق را ندارد.
********************************
********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۱۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۸:
ما جفا از تو ....... و تو خود نپسندی
آنچه در مذهب .......... طریقت نبود
*
نبینیم: 19 نسخه (801، 803، 811، 813، 818، 822، 824، 843 و 11 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری
ندیدیم: 17 نسخه (816، 819، 821، 823، 825، 827 و 11 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی، سایه، خرمشاهی
نخواهیم: 1 نسخه (898)
نمی‌بینیم: 1 نسخه (836) اشتباه کتابت
**
اصحاب : 12 نسخه (803، 811، 813، 816، 818، 819، 824، 827، 836 و 3 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری، سایه
ارباب : 11 نسخه (827 و 10 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ- 1 نسخۀ متأخر{898}: ارباب مروت) قزوینی، خرمشاهی
پیران : 14 نسخه (801، 821، 823، 825، 843 و 9 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ)
رندان : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
غزل 213 در 38 نسخه آمده اما در نسخۀ مورخ 849 بعد از بیت دوم نونویس است که در اینجا کاری با آن ابیات نیست.
******************************
*****************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۱۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۳:
.......... که خلقی واله شوند و حیران
بگشای لب که فریاد از مرد و زن بر آید
بنمای رو : 20 نسخه (801، 803، 813، 818، 819، 821، 822، 823، 836، 843 و 10 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری
بنمای رخ : 2 نسخه (827 و 1 نسخۀ متأخّر: 867) قزوینی، سایه، خرمشاهی
بنمای روی: 1 نسخۀ متأخّر (862) اشتباه کتابت
26 نسخه غزل 229 را دارند. بیت فوق در دو نسخۀ کم اهمیت نیامده و از نسخ کاملِ کهن، نسخه‌های مورخ 822 و 824 خود غزل را ندارند.
*********************************
*********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۰۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۳:
بگشای تربتم را بعد از وفات و بنگر
کز آتش درونم دود از ........... برآید
کفن : 21 نسخه (819، 821، 823، 825، 827، 843 و 15 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) 6 مصحّح
دهن : 5 نسخه (801، 803، 813، 818، 836)
26 نسخه غزل 229 و بیت فوق را دارند. از نسخ کاملِ کهنِ مورّخ، نسخه‌های مورخ 822 و 824 خود غزل را ندارند. در برابر اکثریت نسخه‌ها که مصراغ دوم غزل 229 را به صورت فوق دارند: "دود از کفن بر آید"، از 25 نسخۀ مکتوب در قرن نهم در 5 نسخه، این نسخه بدل آمده است: "دود از دهن برآید". هر پنج نسخه‌ای که این ضبط را دارند کهن‌ترین نسخه نیز هستند (801، 803، 813، 818 و 836 هجری) ولی ممکن است صورت اولیه بوده و شاید کاتبان تعبیر "دود از دهن برآید" را برای مردۀ حافظ غریب و نازیبا دیده و تغییر داده باشند. دکتر نیساری این چهار مورد را نه جزو نسخه‌بدلها بلکه اشتباهات آورده است. تمام مصححان در تصحیح این غزل ضبط "دود از کفن برآید" را در متن آورده‌اند.
با آنکه "تربت" و "وفات" در مصراع اول با "کفن" تناسب دارند ولی از تفحصی در دواوین و منظومه‌ها "دود از کفن برآمدن" پیش از حافظ دیده نشد و پس از او نیز یک بار قاآنی در غزل شماره 40 خود به احتمال بسیار در اقتفای نسخه‌ای از دیوان حافظ آورده است: (پس از هلاک تنم گر به دجله غرق کنند/ ز سوز آتش دل دود خیزد از کفنم) که معلوم نیست چرا با کفن غرق کنند!
ولی "دود از دهن درآمدن" هم در وصف اژدها و تفنگ دیده شد: اسدی طوسی در گشتاسب‌نامه در وصف دیو و اژدها گوید: (سرش بیشه از موی وچون کوه تن/ چو دودش دَم و همچو دوزخ دهن) بیدل دهلوی در عزلی گوید: (دماغ اهل صفا نچیند بساط انداز خودستایی/ تفنگ قالب تهی نماید دمی‌که دود از دهن برآرد) و از قاآنی است که توپ و اهریمن را در این مورد قیاس کرده است: (دمیده از دم هر توپ دود قیراندود/ چنان‌که باد سیاه ازگلوی اهریمن).
و هم در وصف عاشق: امیر خسرو دهلوی در غزل 813 خود این بیت تخلص را دارد: (در دل خسرو نگر آن آتش است/ کز دهنش دود برون می شود). صائب در غزل شمارۀ 5260 عشق خود را چنین وصف کرده است: (از ما حذر که در دهن آتشین ماست/ چون لاله داغ‌دیده زبانی ز دود دل).
نظرات استادان و دوستان را در کامنت حتماً بخوانید که ضبط "دود از کفن بر آید" را تأیید می‌کنند.
*************************************
*************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۲۰:۰۷ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۸:
.................................... عیب مکن!
شیخِ ما گفت که در صومعه همّت نبوَد
گر من از میکده همّت طلبم : 19 نسخه (803، 811، 813، 822، 824، 836 و 13 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری
گر مدد خواستم از پیر مغان : 15 نسخه (819، 821، 823، 825، 827، 843 و 9 نسخۀ متأخّر یا بی‌تاریخ) قزوینی، سایه، خُرّمشاهی
گر من از میکده دیدم طلبش : 1 نسخه (816)
غزل 213 در 38 نسخه آمده اما در نسخۀ مورخ 849 بعد از بیت دوم نونویس است. دو نسخۀ دیگر یکی مورخ 801 و دیگری 859 نیز بیت فوق را ندارند.
***********************************
**********************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۹:۵۹ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۰:
دانی که چنگ و عود چه تقریر می‌کنند
پنهان خورید باده که ............ می‌کنند
تکفیر : 26 نسخه (792، 813، 814-813، 819، 821، 822، 823، 824، 838-817 و 17 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری
تعزیر : 14 نسخه (801، 803، 825، 827، 843 و 10 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی، سایه، خرمشاهی
غزل 195 و بیت مطلع آن در 40 نسخه آمده است. از نسخ کامل کهن مورخ، این غزل در نسخۀ مورخ 818 نیست. حافظ بیت زیر را با وجود واژۀ "تکفیر" دارد.
به شکر تهمت تکفیر کز میان برخاست
بکوش کز گل و مُل داد عیش بستانی
*************************************
*************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۹:۵۶ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۷۰:
خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم
کز ................................... آید همی
نسیمش بوی خَوی مولیان : 1 نسخه (801)
نسیمش بوی خَوی حوریان : 4 نسخه (801، 813 و 2 نسخۀ متأخّر: 855، 866)
نسیمش بوی خون حوریان : 3 نسخه (824 و 2 نسخۀ متأخّر: 857، 874)
نسیمش بوی خون مولیان : 1 نسخه (827)
نسیمش بوی جوی مولیان : 2 نسخه (843 و 1 نسخۀ متأخّر: 867) قزوینی، خانلری، عیوضی، سایه، خرمشاهی
لبانش بوی خون عاشقان : 2 نسخه (یکی متأخّر: 857 و دیگری بی‌تاریخ) نیساری
نسیمش بوی و خَوی لولیان : 1 نسخۀ متأخّر (862)
نسیم بوی زلفش بوی جان : 1 نسخۀ متأخّر (889)
لبانش بوی خون مولیان : 2 نسخه (یکی متأخّر: 874؟ و دیگری بی‌تاریخ)
نسیمش بوی موی لولیان : 1 نسخۀ متأخّر (894 لیدن هلند)
نسیمش بوی حور و حوریان : 2 نسخۀ بسیار متأخّر (894 کتابخانۀ احیای میراث اسلامی قم، 899 کتابخانۀ ملی مَلِک)
جمالش بوی خَوی حوریان : 1 نسخۀ بسیار متأخّر (898 کتابخانۀ مجلس)
نسیمش بوی جان مولیان: 1 نسخۀ بی‌تاریخ
نسیمش بوی خون عاشقان : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
ضبط مصرع دوم بیت فوق بدین شکل پذیرفته شده است:«کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی» گویند این شعر را حافظ برای امیر تیمور گورکان سروده است. اما چه پیوندی است بین تیمور و سمرقند با امیراسماعیل سامانی و بخارا و جوی مولیان که در زمان حافظ مخروبه بوده است. این ضبط با دگرسانیهای بسیار در نسخه‌ها آمده است اما دو نسخۀ کهن مورخ 803 و 813 "بوی خَوی حوریان" ضبط کرده‌اند. خَوی(بخوانید خَی یا خُی) به معنی عرق است که از بدن بیرون ریزد. گویا این ضبط مُحرّف شده و چون کاتبان معنی آن را درنیافته‌اند از روی بیتی از رودکی که در تذکره‌ها به جا بوده به "بوی جوی مولیان" در آورده اند(دیوانی از رودکی در زمان حافظ وجود نداشته است.) علامه قزوینی از نسخۀ اساس خود(827: کز نسیمش بوی خون مولیان) صرف نظر کرده و از نسخ متأخر "بوی جوی مولیان" آورده است و در توضیح گفته است: «جوی مولیان ضیاعی بوده است در بیرون شهر بخارا بسیار با نزهت و ملوک سامانیّه در آنجا کاخها و بوستانها ساخته بوده اند».
از میان 27 نسخۀ خطی اشعار حافظ از قرن نهم هجری که غزل 461 را دارند این بیت در 24 نسخه آمده است. دور نیست که حافظ در اینجا نیز طنز نیشدار خود را به کار برده باشد.
***************************************
***************************************
جاوید مدرس اول رافض در ۹ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۵ دی ۱۳۹۴، ساعت ۱۹:۵۳ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۲:
سپهر دَورِ خوش اکنون .......... که ماه آمد
جهان به کام دل اکنون رسد که شاه رسید
زَنَد : 26 نسخه (803، 813، 818، 819، 823، 824، 825، 834، 843 و 27 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) خانلری، عیوضی، نیساری
کُنَد : 3 نسخه (827، 1 نسخۀ متأخّر: 857 و 1 نسخۀ بسیار متأخّر: 898) قزوینی، سایه، خرمشاهی
رَوَد: 1 نسخه (858)
شود : 1 نسخۀ متأخّر (866)
زِیَد : 1 نسخۀ بسیار متأخّر (894)
(سپهر چرخ کنون می)زند : 1 نسخۀ بی‌تاریخ
33 نسخه غزل 237 و بیت فوق را دارند. از نسخ کاملِ کهن مورّخ، این غزل در نسخ مورّخ 821 و 822 نیست.
***********************************
***********************************
mandarin در ۹ سال و ۶ ماه قبل، یکشنبه ۶ دی ۱۳۹۴، ساعت ۰۰:۴۹ دربارهٔ سعدی » گلستان » باب چهارم در فواید خاموشی » حکایت شمارهٔ ۳: