کوروش در ۱۱ ماه قبل، جمعه ۲۳ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۱۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۷۵ - قصهٔ آنک کسی به کسی مشورت می‌کرد گفتش مشورت با دیگری کن کی من عدوی توم:
شهر پر دزدست و پر جامه‌کنی
خواه شحنه باش گو و خواه نی
!!
سروش کیان‌آرا در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۲۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۸۱:
توضیحات دکتر شفیعی کدکنی در «گزیده غزلیات شمس» چاپ بیست و هشتم:
بادۀ منصوری: شراب شوق و جذبه که در منصور (حسین‌بن منصور حلاج) بود و بر اثر همین شیدایی و شور چنان در عشق الهی مستغرق بود که خود را در میان نمی‌دید و انا الْحَق می‌گفت و بر اثر همین سخنان او را به دار آویختند و پیکرش را سوختند و خاکسترش را به امواج دجله سپردند. منصور، در ادب صوفیه، به گونۀ اسطورۀ عشق الهی درآمده است.
یاسین: سورۀ ۳۸ قرآن کریم و منظور در اینجا رسول اکرم (ص) است که بنا بر تفاسیر طرف خطاب یاسین است.
کار تو کند چون زر: کار چون زر شدن (از تعبیرات قدیمی و رایج در ادب فارسی)، سامانی سخت خوش یافتن.
علی اشرفی نوشنق در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۵۵ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۰۲:
در بیت آخر سعدِغیور
باید با کسره خوانده شود چون ترکیب وصفی هست
اشاره دارد به سعدبن عباده طبق قانون دستور وقتی موصوف قبل از صفت واقع شود حتماً باید بین شان کسره بیاید مگر اینکه ترکیب وصفی مقلوب باشد در آن صورت بدون کسره خوانده میشود
مانند پسرِ شجاع باید باکسره ادا شود
اگر بگوییم شجاع پسر اینجا شد ترکیب وصفی مقلوب بدون کسره اداشود
وقتی اینجا میگوید سعدبن عباده غیور اسم تلخیص شده فقط سعد را آورده شده سعدِغیور
سیدمهدی یوسفی در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۴۱ در پاسخ به امید صادقی دربارهٔ سعدی » گلستان » باب چهارم در فواید خاموشی » حکایت شمارهٔ ۹:
یکی از خوبی‌های خاموشی برای سعدی اینه که عیب‌ها برملا نمیشه. اینجا هم اگر جهود حرف نمی‌زد سعدی ایراد محله رو نمی‌فهمید.
سعید نعمتی در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۵۵ در پاسخ به جهن یزداد دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » سهراب » بخش ۱۸:
ماتمم
زکریا ناراضی در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۵ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » جمشید » بخش ۱ - پادشاهی جمشید هفتصد سال بود:
بیت ۱۸(جسارتا)
گروهی که توکازیان خوانیش و نه کاتوزیان
عمران عمران در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۸:۰۰ دربارهٔ عطار » منطق‌الطیر » بیان وادی معرفت » حکایت مردی که در کوه چین سنگ شد:
بیت پنجم، مصرع دوم:
سنگ شد از دست کافر نعمتان
بیت دهم، مصرع اول:
ور نیابی جوهرت ای هیچ کس
Zahra در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۲۶ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۲۶:
ممکنه بیت آخر رو برام معنا کنید؟
که برسر می‌نهی پایش؟ش جهش ضمیر داره؟یعنی پا بر سر خاک می‌نهی؟
سعیدی سعیدی در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۳۴ دربارهٔ شیخ بهایی » دیوان اشعار » مثنویات پراکنده » شمارهٔ ۵:
با سلام با توجه به تذکر دوستان عزیز یک بیت از این مثنوی جا افتاده در متن کاغذی هم که قرار دادید قبل از الهی به زهرا ... این بیت هست. الهی به خورشید اوج هدایت الهی الهی به شاه ولایت
مهدی از بوشهر در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۱۲ در پاسخ به دکتر علیرضا محجوبیان لنگرودی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۸:
سپاس از توضیحات دوستان علی الخصوص جنابعالی
برگ بی برگی در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۵:۴۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۴۴:
شهری ست پر ظریفان، وز هر طرف نگاری
یاران صلایِ عشق است، گر می کنید کاری
شهر در اینجا کنایه از جهانِ ماده است، ظریفان یعنی زیبایان، و نگار که به معنیِ نقش و بُت نیز آمده استعاره ای از همهٔ زیبایی های این جهان است که تصویری مجازی از آن زیباییِ مطلق یا معشوقِ ازلی می باشد. و حافظِ عاشق به هر سویِ این جهان که می نگرد ظریف و زیبایی می‌بیند و این زیبایی ها را نگار یا عکسی از رخسارِ زیبای یار. در مصراع دوم یاران همهٔ انسان‌ها هستند که به یک منظور پای در این جهان گذاشته اند تا با یاریِ یکدیگر به منظورِ خود که پرده افکندن از رخسارِ زیبایِ معشوقِ الست در جهانِ فُرم است نائل شوند، پس‌حافظ یاران یا همهٔ انسان‌ها را مخاطب قرار داده و می فرماید اینهمه زیبایی و ظرافتِ در خلقت از کهکشان‌ها تا اعماقِ دریاها و کوه و جنگل و حیاتی اینچنین زیبا و منحصر بفرد از گیاهان و گلهای رنگارنگ تا پروانه ها و پرندگانِ زیبا و پر نقش و نگار، از آبزیان تا حیواناتِ بی نظیرِ جنگل و از همه زیباتر انسان با همهٔ استعداد و توانایی هایی که می بینیم، و در یک کلام کُلِّ هستی با این تنوعِ شگفت انگیزِ خود که نگار و نقشی مَجازی و یک پرتو از آن حُسنِ ازلی هستند پیغامی دارند، پس ای یاران اگر قصدِ کارِ عاشقی دارید این زیبایی هایِ جهانِ فرم صلا و دعوتی هستند برای پرداختن به کارِ عاشقی و دیدنِ رخساری که در پسِ ظریفان و زیبایی های این جهان قرار دارد.
چشمِ فلک نبیند زین طرفه تر جوانی
در دستِ کس نیفتد زین خوبتر نگاری
طرفه یعنی کمیاب و شگفت‌انگیز، و جوان در اینجا یعنی حادث و جدید که در مقابلِ خداوند که پیر است و قدیم آمده است، پس حافظ ادامه می دهد فلک یا روزگار از این پس چنین حیاتِ طرفه و شگفت انگیزی که در کل هستی بی نظیر و یگانه است را به چشم نخواهد دید و از اینچنین نگاری خوب تر و زیباتر در دستِ کسی نمی افتد تا با نظر بر آن در اصلِ این زیباییِ خیره کننده یا آن یگانه نقاشِ ازل اندیشه کند.
هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکب
بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری
مرکب یعنی درآمیخته و حافظ به اعجازِ حیات یعنی انسان می پردازد که جسم است اما ترکیب یافته با جان است، و می‌فرماید تا پیش از حضورِ انسان در این شهر یا نگارستان هرگز کسی چنین معجزه ای را ندیده است، تا پیش از این سایرِ موجودات از جماد و نبات و حیوان که جسمِ محض هستند در جهان بودند اما اینکه جانی از عالمِ معنا و امتدادِ جانان در جهانِ اجسام حضور یابد هرگز اتفاق نیفتاده بود، چنانچه مولانا می‌فرماید؛
هر کسی در عجبی و عجبِ من این است کو نگنجد به میان چون به میان می آید
در مصراع دوم خاکیان انسانهایی هستند که جانِ خود را انکار کرده و تنها جسم یا هرآنچه قابلِ دیدن است را می‌پذیرند، پس حافظ آرزو می کند چنین ترکیبی از جسم و جان که پای در این نگارستان می گذارد از گرد و غبارهای ذهنیِ خاکیان محفوظ مانده و غباری بر دامنش ننشیند، که البته آرزویی محال و در عینِ حال امکان پذیر بنظر می رسد زیرا هر طفلی با حضور در جهان باید خویشی جدید را بوسیلهٔ ذهن که قابلیتِ فوق العادهٔ جان است تنیده و پرورش دهد تا امورِ مربوط به نیازهای جسمانی او مرتفع گردد اما تا زمانی محدود و اگر در اختیارِ جان می بود هشت تا ده سالکی بار دیگر همهٔ امورِ انسان را در اختیار می گرفت، اما خاکیان که اطرافیانِ کودک و نوجوان هستند غبار های ذهنیِ خود را بر دامنِ این گُل نوشکفته می‌نشانند و کودک نیز این خویشِ تنیده شدهٔ جدید را اصلِ خود می پندارد و مانندِ اطرافیان به انکارِ جان پرداخته، خود را جسمِ مطلق تلقی می کند.
چون من شکسته ای را از پیشِ خود چه رانی
کِم غایتِ توقع، بوسی ست یا کناری
شکسته در اینجا یعنی عاشقِ پریشان، پس با توجه به اینکه از آغازِ غزل مخاطب یاران بوده اند در اینجا نیز بنظر می رسد مخاطب همهٔ انسان‌ها هستند که احتمالن برخی که با ذهنِ خود اصطلاحاتِ غزل را از جنسِ جسم و عشرتِ این جهانی ارزیابی کرده و چون خلافِ آن را می بینند حافظ را از پیشِ خود می رانند، پس می‌فرماید چرا از شکسته و عاشقِ پریشانی چون حافظ دوری می کنید، عاشقِ آشفته حالی که او را غایت و نهایتِ توقع بوسه یا آغوشِ آن یار و معشوق است، یعنی او از شما خاکیان که پاداشی طلب نمی کند، بلکه می خواهد تا شما نیز به بوس و کنارِ معشوق رسیده و خود را فقط جسمی چون سایرِ موجودات نبینید.
مِی بی غش است دریاب، وقتی خوش است بشتاب
سالِ دگر که دارد امّیدِ نوبهاری؟
میِ بی غش یعنی شرابِ ناب و خالص که در اینجا استعاره از ابیات وغزلهایِ نابِ حافظ است، پس در ادامه می فرماید ای انسانی که در اوجِ شکوفایی و بهارِ زندگیِ خود هستی، بشتاب و شرابِ حافظ را دریاب که وقتی خوش و بهترین اوقاتِ زندگی ِ توست، کارِ عاشقیِ امروز را به فردا میفکن که ممکن است سالِ دیگر امیدی به نو بهاری و شکوفاییِ تو نباشد چرا که تا به خود بیایی خاکیان دامنت را غبار آلود می کنند و با ذهنِ خاکیِ خود درد و غمهای بسیاری بر تو وارد می کنند بگونه ای که بسیار زود بهارت مبدل به خزان می‌گردد و در اوجِ جوانی پژمرده حال می شوی.
در بوستان حریفان، مانندِ لاله و گُل
هر یک گرفته جامی، بر یادِ رویِ یاری
بوستان همان شهر یا این جهانِ زیباست، حریف یعنی هم پیاله و حریفان نیز همان ظریفان هستند، ظریفانی مانندِ گُل و لاله که آنها نیز پیوسته در کارِ عاشقی هستند و هر یک از آنها جامی بر گرفته و با یادِ روی و رخسارِ معشوقِ الست می‌نوشند، بنظر می رسد اشاره ای ست به آیاتِ مختلفِ قرآنی و بویژه در سورهٔ رحمان که می‌فرماید همهٔ موجودات و گیاهان نیز پیوسته در حالِ سجود و ذکرِ خداوند هستند، پس‌حافظ از همهٔ انسان‌ها و جوانانِ جان می خواهد که آنان نیز خود را کمتر از جسم و خاک نبینند و تا هنوز بهاری وجود دارد به کارِ عاشقی و باده نوشی بپردازند. در غزلی دیگر می فرماید؛
نه من بر آن گُلِ عارض غزل سرایم و بس☆که عندلیبِ تو از هر طرف هزارانند
چون این گره گشایم، وین راز چون نمایم؟
دردیّ و سخت دردی، کاریّ و صعب کاری
پس حافظ که گره هایِ بسیاری را باز کرده و به رازهایِ هستی پی برده است می فرماید آشکار تر از این نمی توان که سخن گفت و رازهایِ عاشقی را بیان کرد، تنها چیزی که بیش از این می توان گفت اینکه انسان باید به کارِ عاشقی و باده نوشی از سرچشمه‌ی شرابِ حافظ و دیگر بزرگان بپردازد، اما آیا این کارِ عاشقی و باده نوشی سهل است؟ حافظ می فرماید کاری ست بسیار دشوار و راهی صعب العبور اما چاره چیست، که باید در راه شد و شرابِ بی غشِ حافظ را نوشید وگرنه به درد مبتلا می شویم و آنهم چه دردی.
هر تارِ مویِ حافظ در دستِ زلفِ شوخی
مشکل توان نشستن، در اینچنین دیاری
زلف در اینجا جاذبه های جهانِ ماده و پرظریفانی ست که با شوخی ( زیباییِ توأم با بی پروایی) از هر طرف هر تارِ مویِ حافظ و هر انسانی را در دست گرفته و بسوی خود می کشاند، این جاذبه های مادی ازجمله ثروت، مقام، دانش، اعتبار های ذهنی و دلبرانِ این جهانی هستند که اگر انسان دلبسته یا هم هویت با آنها شود موجبِ صعب و دشواریِ راهِ عاشقی و نوشیدنِ شرابِ حافظ و بزرگان می‌گردد. پس‌حافظ می فرماید نمی توان منفعلانه نشست و در چنین دیاری کاری نکرد تا دردهای ناشی از این دلبستگی ها انسان را از پای در آورد و بهترین کار، عاشقی و بهرمندی از مِیِ بی غشِ حافظ است که به رایگان پیشکشِ همهٔ ما انسان‌ها کرده است تا از طریقِ زلف و نگار به رخسار و دیدارش نایل شویم.
گفتم که بویِ زلفت گمراهِ عالمم کرد گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید
محمد مهدی سقط فروش در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۳:۲۳ در پاسخ به مرضیه دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:
عاشق حقیقی شو ...
محمد مهدی سقط فروش در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۳:۲۰ در پاسخ به مسعور دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:
معنی ظاهریش یعنی در راه عشق دنبال نقشه و کلک و ... نباش . ولی معنی حقیقیش رو خودم هم نمیفهمم
محمد مهدی سقط فروش در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۳:۱۸ در پاسخ به عماد دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۳۱:
چراش که کشخصه
اگر آینه پاک نباشد ، نوری را جلوه نمی دهد .
سین کاف در ۱۱ ماه قبل، پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۱۰ در پاسخ به پيرايه یغمایی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۵۸:
ممنون از توضیح شما
کوروش در ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۰۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۷۴ - رقعهٔ دیگر نوشتن آن غلام پیش شاه چون جواب آن رقعهٔ اوّل نیافت:
نیست غیر نور آدم را خورش
از جز آن جان نیابد پرورش
چجوری خونده میشه ؟
کوروش در ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۰۶ در پاسخ به Nima Azad دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۷۴ - رقعهٔ دیگر نوشتن آن غلام پیش شاه چون جواب آن رقعهٔ اوّل نیافت:
متاسفم بابت این کوته نظری
erfan asgari در ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۳:۰۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۶۷:
زحمت میکشید یکی بیت به بیت مفهومو منظور شاعرو بگه
بابک بامداد مهر در ۱۱ ماه قبل، چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۲۲ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۲۰:
غبار خط بپوشانید خورشید رخش یارب
بقای جاودانش ده که حسن جاودان دارد.
حافظ همیشه غبار را در برابر خورشید می آورد و غلبه و جاودانی را از آن خورشید می داند"که به خورشید رسیدیم و غبار آخرشد" اینجاهم می گوید باوجود اینکه غبار موها چهره ی خورشید را پوشانید از خدا می طلبد اورا زندگی جاودان دهد که زیبایی همیشگی دارد.صرفا تصویرسازی ودعاگویی و تعظیم زیبایی است.البته به جای بقا ،حیات جاودانش ده هم آمده است
مجتبی رضایی بزرگمهر در ۱۱ ماه قبل، جمعه ۲۳ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۰۰:۱۹ در پاسخ به مجتبی دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۰۷: