گنجور

حاشیه‌ها

nabavar در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۵۳ دربارهٔ کمال‌الدین اسماعیل » غزلیات » شمارهٔ ۱۱:

اشتباه نوشتاری
کزآن بوی و زان رنگ در هم گرفتست
شد از زلف یارم بشولیده کارم

رضا در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۴۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۰۹:

دیریست که دلدار پیامی نفرستاد
ننوشت سلامی و کلامی نفرستاد
دربعضی نسخه ها "دیریست" ثبت شده که خوش آهنگ تراست. شاید درآن دوران دیراست معمول بوده، شاید خطایی ازجانب نسخه نویسان رخ داده باشد گرچه درمعنا تفاوتی ایجاد نمی شود.
معنی بیت: مدّت طولانی شد که معشوق برای من پیامی نفرستاده است. نه سلامی نه کلامی هیچ پیامی دریافت نکرده ام.
آن غالیه خط گرسوی ما نامه نوشتی
گردون وَرقِ هستیِ ما درننوشتی
صد نامه فرستادم وآن شاه سواران
پیکی ندوانید و سلامی نفرستاد
منظوراز"شاه سواران" همان شاه شجاعِ خوش سیمای سروقامت است که دل حافظ عاشق پیشه راباخودبُرده ومدّت طولانیست که هیچ پیامی وکلامی به عاشق خویش نفرستاده است. شاه سواران به معنی شهسوار، سوارکار بی‌مانند، کنایه از لقب شاه‌شجاع (ابوالفوارس) که توسط مادرش به او داده شده و به این کنیه مشهور خاص و عام بود.
معنی بیت: بااینکه صدنامه برای شاه شجاع فرستادم دریغ وافسوس که ازاوهیچ خبری بدستم نرسیده نه پیکی ازسوی او آمده ونه سلامی آورده است.
کوپیک صبح تاگِله های شبِ فراق
باآن خجسته طالع فرخنده پی کنم
سوی منِ وحشی صفتِ عقل رَمیده
آهوروشی کبک خرامی نفرستاد
وحشی صفت: مردم گُریز، عاشقی که به تنهایی پناه می برد وازخَلق می گریزد.
عقل رمیده: عقل ازدست داده، مجنون
آهو روش وکبک خرام: کنایه ازپیک ونامه رسان است. آهو روش به سبب تندروبودن وچون کبک خرامیدن به سبب حامل پیام معشوق بودن راه رفتنش با ناز واِفاده هست.
معنی بیت: شاه شجاع ازروی لطف وعنایت به جانبِ من ِ مجنون، قاصدِ تیز رو وخوش خرامی نفرستاد تامایه ی آرامش وآسایش روحی من باشد. منی که ازمردم، وحشی صفت گُریخته وبه تنهایی پناه بُرده ام.
گناه چشم سیاهِ توبود وگردن دلخواه
که من چوآهوی وحشی زآدمی ببُریدم
دانست که خواهد شدنم مرغ دل ازدست
وز آن خطِ چون سلسله دامی نفرستاد
مرغ دل ازدست شدن: بیقرارشدن، هوایی شدن
خط چون سلسله: اشاره به نامه هست. دست خطی، دست نوشته ای که عاشق بی قرارراآرامترمی کند وعاشق رابه مانند بند و زنجیرنگاه می دارد تا بیشتربی تابی نکند. دام معشوق برای عاشق زجرآورنیست برعکس دامهای دیگر، قراربخش دل بی قرارمی گردد.
معنی بیت: شاه شجاع می دانست که درفراق ِ او من چقدر بی تاب وبی قرار خواهم شد ومرغ دل ازدست خواهم داد با اینحال ازآن دست خط نازنین خویش برای من نوشته ای نفرستاد تا بی تابی مرا فرونشاند ومن ِ وحشی صفت را به بند ودام کشد وآرام سازد. نامهربان اینکار رانکرد ومرا دربیقراری خویش رهانمود.
شدم زدست توشیدای کوه ودشت هنوز
نمی کنی زترحّم نطاق سلسله سُست
فریاد که آن ساقی شکّرلب سرمست
دانست که مَخمورم و جامی نفرستاد
شکّرلب: نوشین لب، ضمن آنکه شاه شجاع شاعربوده معنای شیرین گفتارنیزدارد.
سرمست: سرخوش، مغرور، مست و مغرور.
مَخمور: خماری وبیقرار بودن.
معنی بیت: ای داد ازاین درد که آن ساقیِ مست ومغرور ِ نوشین لبِ خوش گفتار وشاعر، خوب می دانست که چقدر خمار وبیقرار لب های شکر ریز ونوشین اَش هستم ولی بی اعتنایی کرد وجامی(شعری ،غزلی، پیامی) نفرستاد تا آرامم کند.
چه عذربختِ خودگویم که آن عیّارشهرآشوب
به تلخی کُشت حافظ را وشکّردردهان دارد
چندان که زدم لافِ کرامات ومقامات
هیچ اَم خبر از هیچ مقامی نفرستاد
کرامات: کارهای عجیب و خارق عادت که از بعضی مردمان بزرگ گاه گاه صدور یابد.
مقامات: . کسانی که دارای مشاغل بالای دولتی هستند.
عنوان عمومی کتاب‌هایی شامل حکایات، کارهای سترگ و ستوده
معنی بیت: آن همه لاف وگزافی که ازخود وکارهای خارق عادت برای آن معشوق تعریف کرده بودم تامورد توجّه اوقرارگیرم دردا که هیچ تاثیری نداشت وتغییری درنظر اوایجاد نکرد! آن نامهربان بی اعتنا ، برای من جایگاهی درخور وشایسته در نظر نگرفت.
درمقاماتِ طریقت هرکجا کردیم سِیر
عافیت رابانظربازی فراق افتاده بود
حافظ به ادب باش که واخواست نباشد
گر شاه پیامی به غلامی نفرستاد
واخواست: بازخواست، مواخذه،اعتراض
معنی بیت: ای حافظ هنگامی که باپادشاه یا ازپادشاه سخن می گویی سعی کن سخنانت ازروی ادب واحترام باشد! اگرشاه پیامی برای غلام وخدمتکارش خویش نفرستاد غلام حق اعتراض ومواخذه ندارد.
حافظا علم وادب وَرز که درمجلس شاه
هرکه را نیست ادب لایق صحبت نبُوَد.

nabavar در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۴۵ دربارهٔ کمال‌الدین اسماعیل » غزلیات » شمارهٔ ۹:

چند اشتباه نوشتاری:
کی بود؟تا که در آیم ز درت
شکر تنگت و تنگ شکرت
دل ز زلف تو برون آوردم
آب چشم و رخ زردم هر دم
گر ز جان دست بداری تو، دهم
از دلی پاک ولی بی جگرت
هیچ منبعی نبود ، همه را حدس زدم
با پوزش

۷ در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۰۱:۲۶ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اشکانیان » بخش ۳:

به جای "به" که نادرست است و وزن مصرع را بهم میریزد "با" باید گذاشت
بیامد شبان پیش او با گلیم
پر از برف پشمینه دل با دونیم

mostafa در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۰۷ دربارهٔ حکیم نزاری » غزلیات » شمارهٔ ۵۶:

ابلهانة
همه ی کلمات که به صورت ة ثبت شدند ه ی می باشند مثلا ابلهانه ی

nabavar در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۰۰:۰۱ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اشکانیان » بخش ۳:

پر از برف پشمینه، دل به دو نیم

بیگانه در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۳:۵۷ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲:

بر سر خشم است هنوز آن حریف
یا سخنی می‌رود اندر رضا؟!
از در صلح آمده‌ای یا خلاف؟!
با قدم خوف رَوَم یا رجا؟!...
عااااالی...

جمشید شیرانی در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۴۸ دربارهٔ فردوسی » شاهنامه » پادشاهی اشکانیان » بخش ۳:

بیت زیر خارج از وزن است و مشکل می توان معنی درستی از آن استخراج کرد.
بیامد شبان پیش او با گلیم
پر از برف پشمینه دل بدونیم
در جاهای دیگر به صورت زیر آمده که به نظر معقول تر می آید:
بیامد شبان پیش او با گلیم
پر از برف پشمینه بد دل زبیم

همایون در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۳۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۷۱:

غزلی زیبا از شب مثل دیگر غزل‌های شب از جلال دین
دنیا در حقیقت شب است نه روز
روز چهره‌ای است که ما به دنیا می‌‌دهیم با کار و تلاش و سود و زیان خود
درست است که آفتاب همه چیز روی زمین را نشان می‌‌دهد ولی همه چیز در آسمان و هستی‌ را تاریک می‌‌کند و از چشم پنهان می‌‌سازد
مهم‌ترین چیزی که خورشید پنهان می‌‌کند همانا راز گونه بودن هستی‌ است زیرا عقل که با حواس کار می‌‌کند جهان را محدود به دیده و شنیده ما می‌‌سازد و چشم و گوش ما چیزی را دریافت می‌‌کند که به سود ما باشد و یا زیانی را از ما دور سازد
چهره‌ای را که شب به ما نشان می‌‌دهد تهی از سود و زیان است و ژرفا و بزرگی‌ هستی‌ و کوچکی ما را به ما آشکار می‌‌سازد و در برابر آن رازی‌ را در دل‌ ما قرار می‌‌دهد هم چون یونس در دل‌ ماهی‌
آن راز این است که جهانی‌ نیز در درون ما هست که ارزش ما به آن مربوط است و آن ماه که در آسمان درون ما است

شهلا در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۲۵ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۸۳۴:

به به، سپاس ازشما

nabavar در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۲:۱۰ دربارهٔ سعدی » گلستان » باب ششم در ضعف و پیری » حکایت شمارهٔ ۱:

رضا جان
مزاج ار چه مستقیم بود، اعتماد بقا را نشاید
سلامت بدن اگر چه کامل باشد ، نمی توان مطمئن بود که مرگ فرا نمی رسد.
زنده باشی

رضا در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۱:۵۵ دربارهٔ سعدی » گلستان » باب ششم در ضعف و پیری » حکایت شمارهٔ ۱:

معنی جمله «مزاج ار چه مستقیم بود، اعتماد بقا را نشاید» چیه؟

موسته فا کورد در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۱:۳۱ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۱۸:

مهر تو عکسی بر ما نیفکند آئینه رویا آه از دلت آه
:
حافظ گرامی از فرط ندیدن روی یار غمین و نالان است و شکوه سر می دهد که " مهر تو در من نمی گیرد و پرتوی از جمالت بر ما نمی افکند ای رویت چو آئینه " غماز و عشوه گر" اه از دل سنگینت ".
عکسی ز روی افکندن، گذر کردن و یا رخ گشود معشوق است عاشق را
نشاط وار برراندازم از نسیم کلاه
اگر ز روی عکسی ز جام ما افتد

دانش در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۲۰:۰۳ دربارهٔ فیض کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۰۲:

فقط میتونم بگم بسیار زیبا و عمیق است. حظ بردم

رهام در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۹:۴۲ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۱۵:

بازگشت به خویشتن خویش

۷ در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۹:۱۰ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸:

البته چون زنبور درشت بی مروت نیشزن را نیز گنج خوانند عجیب نیست که برخی را نظر این است که بدین جهت ترگلان را گنج گویند ولی چون در بیان شیرینی و زیبایی به کسی گنج گویند این نظر درست نیست و خدا آگاهترین است.
زنبور درشت بی مروت را گوی
باری چو عسل نمیدهی نیش مزن

۷ در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۸:۳۸ دربارهٔ سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸:

مگس نحل یا زنبور عسل در فارسی منج(بر وزن کنج) هم گفته شده و که در زاگرس جنوبی گنج (بر وزن کنج) گویند و دختران ترگل را همچنین گوبا بدان جهت که عسل اندوخته دارند و خدا بهتر داند.

امیر میبدی در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۶:۵۳ دربارهٔ فروغی بسطامی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۷۷:

گفتا بقای زنده دلان از بقای ماست
ثبت است در جریده ی عالم دوام ما
این غزل در نخستین روز بهار 97 کنار سفره ی نوروزی ام مستم کرد و مرا واداشت که چیزی بنویسم و من چه دارم؟
به جز عرض ارادت و قدر دانی از دست اندرکاران این وبسایت که لطفشان بسیار شامل حالم شده است.
یکم فروردین هزار و سیصد و نود و هفت

خدیجه گنجی در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۶:۴۴ دربارهٔ پروین اعتصامی » دیوان اشعار » مثنویات، تمثیلات و مقطعات » شمارهٔ ۱۵۸ - نوروز:

لطفا از رسم الخط معیار استفاده فرمایید :
برخسار: به رخسار
مبارکباد گویان: مبارک باد گویان
بتارگ: به تارک
"تارگ" در لغت نامه ها، وجود ندارد

nabavar در ‫۷ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۵:۰۴ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۶۵:

حافظ مدار امید فرج از مدار چرخ
دارد هزار عیب و ندارد تفضلی
از چرخ گردون و از روزگار ، امید گشایشی نیست
که با هزار عیب ، هیچ نکته ی مثبتی ندارد و امید مهر و لطفی از آن نمی توان داشت

۱
۲۹۶۰
۲۹۶۱
۲۹۶۲
۲۹۶۳
۲۹۶۴
۵۵۴۰