گنجور

حاشیه‌ها

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۳:۳۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۵ - حکمت در انی جاعل فی الارض خلیفة:

هم نکر سازید بر قارون ز کین

در حلیمی این زمین پوشید کین

 

مصرع دوم یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۳:۳۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۵ - حکمت در انی جاعل فی الارض خلیفة:

هم نکر سازید از بهر ثمود

صیحه‌ای که جانشان را در ربود

 

نکر یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۲۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۴ - یافتن مرید مراد را و ملاقات او با شیخ نزدیک آن بیشه:

چون بسازی با خسی این خسان

گردی اندر نور سنتها رسان

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۱:۱۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۴ - یافتن مرید مراد را و ملاقات او با شیخ نزدیک آن بیشه:

لیک یک یک را خدا محسوس کرد

تا که بیند نیز او که نیست مرد

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۵۹ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۳ - واگشتن مرید از وثاق شیخ و پرسیدن از مردم و نشان دادن ایشان کی شیخ به فلان بیشه رفته است:

آن مرید ذوالفقاراندیش تفت

در هوای شیخ سوی بیشه رفت

 

ذوالفقاراندیش یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۴۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

گر نبودی او نیابیدی فلک

گردش و نور و مکانی ملک

 

مکانی ملک یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۴۳ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

زانک لولاک است بر توقیع او

جمله در انعام و در توزیع او

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۳۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

شاه امروزینه و فردای ماست

پوست بندهٔ مغز نغزش دایم است

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۳۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

پس چو تن باشد جهاد و اعتقاد

جان این کشتن نبات است و حصاد

 

یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۲۸ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

سجده آدم را بیان سبق اوست

سجده آرد مغز را پیوست پوست

 

مصرع دوم یعنی چه ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۲۶ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

مظهر عزست و محبوب به حق

از همه کروبیان برده سبق

 

منظور از محبوب به حق چیست ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۲۵ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۲ - جواب گفتن مرید و زجر کردن مرید آن طعانه را از کفر و بیهوده گفتن:

هست اباحت کز هوای آمد ضلال

هست اباحت کز خدا آمد کمال

 

منظور از اباحت چیست ؟

 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۲۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۱ - پرسیدن آن وارد از حرم شیخ کی شیخ کجاست کجا جوییم و جواب نافرجام گفتن حرم:

کین اباحت زین جماعت فاش شد

رخصت هر مفسد قلاش شد

 

یعنی چه ؟

 

محسن عبدی در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۱۷ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۲۹ - مجلس بزم خسرو و باز آمدن شاپور:

که بر دربار خواهد بنده‌ شاپور ...

به نظر باید اینگونه نوشته شود:

که بر در، بار خواهد بنده شاپور

نردشیر در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۰۸ دربارهٔ اوحدی » جام جم » بخش ۴۴ - در تناکح و توالد:

درس زندگی ست. چقدر زیبا 

کوروش در ‫۱۳ روز قبل، چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۰۰:۰۴ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۷۰ - حکایت مرید شیخ حسن خرقانی قدس الله سره:

یا مگر دیوت دو شاخه بر نهاد

بر تو وسواس سفر را در گشاد

 

دو شاخه بر نهاد یعنی چه ؟

 

دکتر حافظ رهنورد در ‫۱۳ روز قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۳:۴۵ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۱۰:

بگشا بندِ قبا تا بگشاید دلِ من

که گشادی که مرا بود ز پهلویِ تو بود.

برای نشستن بر روی زمین باید بند قبا را گشود تا نشستنی راحت و طولانی داشت.

خواجه در این بیت می‌فرماید: بند قبا را باز کن و کنارم بنشین تا دلم باز بشود و دلتنگی نبودنت رخت بربندد؛ که آن دلبازی و قرار و تسکینی که داشتم از کنارت نشستن حاصل می‌شد.

فراموش نکنیم که قبا لباسی مردانه است.

جلال‌الدین مولوی هم گفته: 

رشک برم کاش قبا بودمی

چون‌که در آغوش قبا بوده‌ای

منظور اینکه معشوق در هر دو شعر مرد است.

 

احمد خرم‌آبادی‌زاد در ‫۱۴ روز قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۵۷ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » ترجیعات » شمارهٔ ۷ - در مدح جلال الدین شروان شاه اخستان:

در زیر نویس برخی نسخه‌ها گفته شده که منظور از «جو جو» (مصرع دوم بیت 1)، می‌تواند گذشته از معنی «اندک اندک»، «پاره پاره» و «ذره ذره» اشاره به شهر «جو جو» باشد که مُشک خوب و جامه‌های ابریشمی داشته است. اما وجود موردهای دیگر از همین شاعر نشان می‌دهد که به احتمال بسیار زیاد در اینجا نیز منظور شاعر از «جو جو» همان معنی‌های نخست باشد. البته این نکته در مورد شماره 4 کاملا مشخص است.

1-«جوجو جانی در این جهان من دارم» (رباعی 237)

2-«تا جامهٔ صبر من بدرد جو جو» (رباعی 290)

3-«زو هر جو جوهری است، جو جو درده» (رباعی 293)

4-«جوجو شدی برابر آن مشک و طرفه نیست/هرجا که مشک بینی جوجو برابر است» (غزل 68)

5-«مائیم و دلی جو جو از اندیشهٔ عشقت» (غزل 109)

6-«بر خاک راه او مرا جو جو دل پر خون‌نگر» (غزل 196)

7-«جوجو شدم از عشقش او جو به جو این داند» (غزل 256)

8-«شب، زن هندوی و جانم جوجو اندر دست او/جو به جو می‌دید شب حال دل رسوای من» (غزل 281)

9-«خاقانی است جوجو در آرزوی او» (غزل 283)

10-«جوجو شد از غم نو به نو بی‌روی گندم‌گون او» (غزل 293)

11-«جوجو شده است جانم و بر تو به نیم جو» (غزل 300)

12-«مرا گر خال گندم‌گونت جوجو می‌کند گو کن» (غزل 391)

13-«جوجو همه جان است مِیْ، فعلش به خروار آمده» (قصیده شماره 200)

14-«جوجو از زر منم در آن بازار» (ترجیعات، شماره 6)

15-«جو به جو جور دلستان برگیر/دل جوجو شده ز جان برگیر» (ترجیعات، شماره 6)

16-«دانهٔ دل جوجو است و چهره کاه» (قطعات شماره 30)

17-«جوجو ستد آنچه دادش ایام» (قطعات، شماره 114)

 

*نگرش سیستمی در کار پژوهشی، یعنی راه دستیابی به نتیجه مطمئن‌تر

افشین آگاه در ‫۱۴ روز قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۲۱:۲۴ دربارهٔ سوزنی سمرقندی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۲۶ - در مدح نظام الدین:

با درود در مصراع " در شبه دینار رگو اکسون کسا اطلس گلیم " رگو افتاده است منبع لغتنامه دهخدا ذیل واژه رگو شاهد از سوزنی. نسخه مرحوم ناصرالدین شاه حسینی نیاز به تصحیح کاستیها داشته است. جایگزین می کنم.  متشکرم

ali solgi در ‫۱۴ روز قبل، سه‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۸:۱۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۸۳۲:

رعد وبق باعث بارورشدن ملکول اب که بصورت بخار متراکم شده به اب تبدیل شود وباعث بارش بیشترمیشود  

۱
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۵۵۸۵