در ابتدای کون جهان آفریدگار
بر نام خسرو از پی این عقد نامدار
بر اصل چهار طاق عناصر به پای کرد
نُه پوشش فلک همه از رایش استوار
دیبای خسروانی اخضر برو کشید
وانگه نثار کرد بدو در شاهوار
آوازه ای از ین سخن اندر جهان فتاد
تا از حجاب غیب شد امروز آشکار
آثار دولتی که فلک مدتی مدید
می کرد بر دریچه تقدیرش انتصار
هم مشتری ز لهو بر انداخت طیلسان
هم زهره از نشاط بیفکند گوشوار
یعنی که بخت حجله بلقیس وقت را
آورد بخت پیش سلیمان روزگار
قطب ملوک نصرة دین کز علو قدر
چون آفتاب بر فلک تند شد سوار
سلطان نشان اتابک اعظم که آسمان
سازد زنعل مرکب او تاج افتخار
بو بکر بن محمدبن الدگز که بخت
مانند دایگانش بپرورد در کنار
در ملک زاد اول و با ملک شد بزرگ
وانگاه باز ملک بدو شد بزرگوار
ای خسروی که نوک سنانت به روز رزم
در هفت جوشن فلک آسان کند گذار
هنگام حمله با همه تندی خویش باد
در دست و پای مرکبت افتد به زینهار
چون بر عزیمت سفری سایه افکند
بر شکل آسمان ز بر موکبت غبار
چندانک آتش غضبت یک زبانه زد
بر ماه نو شود همه اطرافش از شرار
در ملک چون تو شاه ندارد کسی بیاد
ای ملک را زجمله شاهان تو یادگار
هر کو شنید قصه جم گو بیا ببین
در ملک طول و عرضت و در حکم گیرو دار
تو سر به تاج وتخت فرو ناوری از آنک
چون تاج سرفرازی و چون تخت پایدار
هر خصلت و صفت که گزید از جهان خرد
در طینت تو تعبیه ای کردکردگار
مغز فلک ز کفّ تو شد پر بخار جود
آری چو هست کف تو دریا کم از بخار
چون خنجر تو حق را بازار گشت تیز
چون رایت تو دین را بالا گرفت کار
در هر زمین که خارسنان تو بر دمید
تا نفخ صور گلبن اقبال داد بار
چندان بقات باد که در صد هزار سال
هرگز مهندسشان نیارند در شمار
تو شمع عصمتی به شب ظلم در بتاب
تو ابر رحمتی به سر خلق بر ببار
از عقل وبخت برخور و جاوید زی از انک
چون عقل کاردانی و چون بخت کامکار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر دربارهٔ ستایش و توصیف خسرو (سلطان) است که نماد قدرت و بزرگی در جهان محسوب میشود. شاعر به آغاز آفرینش و قرار گرفتن خسرو در جایگاه رفیع فرمانروایی اشاره میکند و او را به عنوان شخصی توصیف میکند که به تعبیری از آسمان فرستاده شده و آثار دولت و بخت او در سرتاسر عالم نمایان است.
شاعر به نسبت قدرت و مقام خسرو با دیگر شاهان اشاره میکند و او را همچون خورشید در بالای آسمان میداند. همچنین به ویژگیهای نیکویی و بصیرت او اشاره کرده و میگوید که او از خوبیها و صفات برجسته بهرهمند است.
در این متن، جاودانگی و عظمت خسرو به طور مؤکد بیان شده و او به عنوان منبع رحمت و نیکی برای مردم معرفی میشود. شاعر به قدرت و مظهر ارادهٔ خسرو در زمان جنگ و فرمانروایی، و همچنین برکت و رحمت او برای خلق اشاره دارد.
هوش مصنوعی: در آغاز خلقت، خالق جهان به نام خسرو اشاره کرده و برای این قرارداد مشهور و بزرگ، او را انتخاب کرده است.
هوش مصنوعی: بر پایه و اساس چهار عنصر، نُه پوشش آسمان به پا است و همه اینها از قدرت تو محکم و استوار است.
هوش مصنوعی: پارچهای سبز و زیبا که متعلق به شاهان است، بر سر او انداخت و سپس آن را بر سر شاه دیگری قرار داد.
هوش مصنوعی: خبر این سخن در سراسر جهان منتشر شد و امروز موضوعی که پنهان بود، به وضوح نمایان شده است.
هوش مصنوعی: دولت و حکومتهایی که زمان طولانی به وجود آمده بودند، بر سرنوشت او تأثیرگذار بودند.
هوش مصنوعی: مشتری از خوشگذرانی دست کشید و زهره از خوشحالی گوشوارهاش را انداخت.
هوش مصنوعی: بخت و شانس، زمان را به گونهای به وجود آورد که بلقیس به سلیمان پیوست.
هوش مصنوعی: پادشاهانی که حامی دین هستند، مانند خورشیدی در آسمان، با قدرت و تمام توان خود به اوج میرسند.
هوش مصنوعی: سلطان که نمایانگر رهبری بزرگ است، به قدری قدرتمند و با شکوه است که مانند آسمانی است که بر سر مرکبش، نمادهای افتخار و مقام قرار دارد.
هوش مصنوعی: بوی خوش بکر، فرزند محمد بن دگز، که سرنوشت او مانند دایهاش پرورش یافته است، در کنار به مشام میرسد.
هوش مصنوعی: در سرزمینی که به دنیا آمد، ابتدا به مقام و مرتبهای رسید و سپس به تدریج مقامش به اندازهای بالا رفت که دیگران نیز به او احترام گذاشتند و او را بزرگوار خواندند.
هوش مصنوعی: ای پادشاهی که در میدان جنگ، با تیرهایت به سادگی از هفت لایه آسمان عبور میکنی.
هوش مصنوعی: در زمان جنگ و درنگهای ناشی از حمله، حتی اگر به شدت حمله کنی، ممکن است نگران موقعیت خود و پاهایت بر روی اسب شوی و بخواهی احتیاط کنی.
هوش مصنوعی: زمانی که برای سفری آماده میشویم، سایهای بر ظاهر آسمان میافتد و غباری از کاروان ما برمیخیزد.
هوش مصنوعی: وقتی آتش خشم تو شعلهای به سمت ماه نو میزند، تمام اطراف آن از حرارت و گرما پر میشود.
هوش مصنوعی: در سرزمین تو هیچ شاهی مانند تو وجود ندارد، ای پادشاه، فقط تو را از میان همه شاهان به یاد میآورم.
هوش مصنوعی: هر کس که داستان جم را شنیده، بیاید و ببیند در سرزمین خود چه وسعت و قدرتی دارد و چگونه میتواند در امور قضا و قدر حاکم شود.
هوش مصنوعی: تو به خاطر مقام و جایگاهت خود را کوچک میکنی، در حالی که باید از آن تاج و تخت که نمایانگر عظمت و ثبات است، سرافراز باشی.
هوش مصنوعی: هر ویژگی و صفتی که از جهان خرد انتخاب شده، در ذات تو به طرز خاصی گذاشته شده است.
هوش مصنوعی: آسمان از دست تو پر از بخار کرم و generosity است. با وجود دست تو، دریا کمتر از بخار مینماید.
هوش مصنوعی: وقتی که خنجر تو بر حق تیز و برنده شد، دین نیز به واسطه پرچم تو در اوج قرار گرفت و پیشرفت کرد.
هوش مصنوعی: در هر مکانی که عشق و محبت تو جرقهای زد، تا زمانی که فراخوان زندگی جدیدی آغاز شود و خوشبختی به بار بنشیند.
هوش مصنوعی: به اندازهی زمان زیادی که به خاطر باد میگذرد، حتی با وجود گذشت صد هزار سال، هیچ مهندسی نمیتواند آنها را در حساب آورد.
هوش مصنوعی: تو همچون شمعی هستی که در شب تاریکی میدرخشی و نور امید را میپاشی. همچنین، مانند ابری هستی که رحمت و نعمت را بر سر مردم نازل میکنی.
هوش مصنوعی: از هوش و شانس خود بهره ببر و تا همیشه زندگی کن. چون هوش تو حکمت و درایت دارد و شانس تو همواره موفقیتآمیز است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای خواجه، این همه که تو بر میدهی شمار
بادام ترّ و سیکی و بهمان و باستار
مار است این جهان و جهانجوی مارگیر
از مارگیر مار برآرد همی دمار
نیلوفر کبود نگه کن میان آب
چون تیغ آبداده و یاقوت آبدار
همرنگ آسمان و به کردار آسمان
زردیش بر میانه چو ماه ده و چار
چون راهبی که دو رخ او سال و ماه زرد
[...]
از دیدن و بسودن رخسار و زلف یار
در دست مشک دارم و در دیده لاله زار
بامشک رنگ دارم از آن زلف مشکرنگ
با لاله کار دارم از آن روی لاله کار
ماندست چون دل من در زلف او سیر
[...]
یکروز مانده باز زماه بزرگوار
آیین مهر گان نتوان کرد خواستار
آواز چنگ وبربط و بوی شراب خوش
با ماه روزه کی بود این هر دو سازگار
ورزانکه یاد از و نکنی تنگدل شود
[...]
باران قطره قطره همی بارم ابروار
هر روز خیره خیره ازین چشم سیل بار
ز آن قطره قطره، قطره باران شده خجل
ز آن خیره خیره، خیره دل من ز هجر یار
یاری که ذره ذره نماید همی نظر
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.