آزادی و عشق چون همی نامد راست

بنده شدم و نهادم از یک‌سو خواست

زین پس چونان که داردم دوست رواست

گفتار و خصومت از میانه برخاست

خیام تنت به خیمه می‌ماند راست

سلطان روح‌ست و منزلش دار بقاست

فراش اجل برای دیگر منزل

از پا فگند خیمه چو سلطان برخاست

هر چند به طاعت تو عصیان و خطاست

زین غم نکشی که گشتن چرخ بلاست

گر خسته‌ای از کثرت طغیان گناه

مندیش که ناخدای این بحر خداست

وای ای مردم داد ز عالم برخاست

جرم او کند و عذر مرا باید خواست

مرغی به سر کوه نشست و برخاست

بنگر که از آن کوه چه افزود و چه کاست؟

این کار نگر که از تو امروز مراست

بازار بهشتیان چنین باشد راست

نی بوسه فروشی تو به نرخی که سزاست

نی بوسه خری بدانچه در حکم رواست

گر نور فلک چو طبع ما گردد راست

در مدح تو از طبع سخن نتوان خواست

هر بیت که در مدح تو خواهم آراست

در خورد تو نیست بلکه در طاقت ماست

شد صالح و از همه قیامت برخاست

بارید ز چرخ بر سرم هر چه بلاست

گر شوییدش به خون این دیده رواست

در دیده من کنید گورش که سزاست

دارنده چو ترکیب طبایع آراست

از بهر چه افکندش اندر کم و کاست؟

گر نیک آمد‌، شکستن از بهر چه بود‌؟

ور نیک نیامد‌، این صور عیب که راست‌؟

در دایره‌ای که آمد و رفتن ماست

او را نه بدایت نه نهایت پیدا‌ست

کس می‌نزند دمی در این معنی راست

کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست!

عمری‌ست مرا تیره و کاری‌ست نه راست

محنت همه افزوده و راحت کم و کاست

شکر ایزد را که آنچه اسباب بلا‌ست

ما را ز کس دگر نمی‌باید خواست

دوری که در [او] آمدن و رفتنِ ماست،

او را نه نهایت، نه بدایت پیداست،

کس می‌نزند دمی درین معنی راست،

کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست!

دارنده چو ترکیبِ طِبایع آراست،

از بهرِ چه اوفْکَنْدَش اندر کم‌وکاست؟

گر نیک آمد، شکستن از بهرِ چه بود؟

ور نیک نیامد این صُوَر، عیب کراست؟

دارنده، چو ترکیبِ طبایع آراست

باز از چه سبب فکندش اندر کم و کاست؟

گر خوب نیامد این بنا، عیبْ کراست؟

ور خوب آمد، خرابی از بهرِ چراست؟

در دایره‌ای کآمدن و رفتنِ ماست

او را نه بدایت، نه نهایت پیداست

کس می‌نزند دَمی در این معنی راست

کین آمدن از کجا و رفتن به کجاست

گر خصم نخواست از حسد کار توراست

ایزد ملکا هر آنچه او خواست نخواست

امروز که راست این سعادت که تو راست

اقبال فزون گشته و خصمان کم و کاست

گر نور مه و روشنی شمع توراست

پس سوزش وکاهش من از بهر چراست

گر شمع تویی مرا چرا باید سوخت

ور ماه تویی مرا چرا باید کاست

شاها همه آشوب ز بدخواه تو خاست

دادار جز آن خواست که بدخواه تو خواست

پیغمبری ملوک بی‌وحی تو راست

کارت همه معجزات را ماند راست

بی‌خوابی شب جان مرا گرچه بکاست

جر بیداری ز روی انصاف خطاست

باشد که خیال او شبی رنجه شود

عذر قدمش به سالها نتوان خواست

زین پس هر چون که داردم دوست رواست

گفتار بیفتاد و خصومت برخاست

آزادی و عشق چون همی باید راست

بنده شدم و نهادم از یک سو خواست