سوزیست مرا در دل اما نه چنان سوزی

سوزی که وجود من بر باد دهد روزی

از غایت حسن تو وز غیرت چشمِ خود

پیدات نمی‌یابم پنهانت نمی‌بینم

گرچه ز تو می‌گویم در گفت نمی‌آیی

ورچه به تو می‌بینم چون جانت نمی‌بینم

شادم به غم تو گرچه شادی

در مذهب عاشقان حرام است

آن را که چار بالش عزت میسر است

گو پنج نوبه زن که شهِ هفت کشور است

بر شطِّ حادثات برون آید از لباس

کاول برهنگی است که شرط شناور است

آدمی و بهایم از خاک است

شرف آدمی به ادراک است

این دلقِ مرقع که مرا سرِ جنون است

پیرایهٔ عشق است نزیبد همه کس را

منصور وقت خود منم بهر هلاکم دار کو

بانگ هوالحق می‌زنم دیار کو دیار کو

ای آنکه تویی محرم راز همه کس

شرمندهٔ ناز تو نیاز همه کس

چون دشمن و دوست مظهر ذات تواند

از بهرِ تو می‌کشیم نازِ همه کس

تو ز پیدایی خود پنهانی

می‌نبینند ترا بی بصران

نقص اگر دید ابوجهل نبود آن ز نبی

عکس خود بود که در آینهٔ احمد دید

کاملان بهر محیط‌اند و سگان جهالند

کی شود بحر محیط از دهن کلب پلید

اسرار حقیقت ز دل دانا پرس

ای طالبِ حقّ نشان حقِ از ما پرس

چون وعدهٔ جمله را به فردا دادند

فردا برم آ و قصّهٔ فردا پرس

چون به فضل ایزد بی چون به حق بینا شدم

آگه از کنهِ رموزِ عَلَّمَ الأَسْما شدم

بر براق تن چو بر معراج جان کردم عروج

عارفِ اسرار سُبْحانَ الذی اَسْری شدم

جبرئیل نطق چون از عرشِ دل آورد وحی

[...]

ز مرده کودکِ بیدل چنان نمی‌ترسد

که من ز دیدن این زندگان هراسانم

هر که آمد نظری کرد و خریدار نشد

گویی آیینهٔ آویخته در بازارم

کلبه‌ای کاندرو به روز و به شب

جای آرام و خورد و خواب منست

اگر محول حال جهانیان نه قضاست

چرا مجاری احوال بر خلافِ رضاست

بلی قضاست به هر نیک و بد عنان کش خلق

بدان دلیل که تدبیرهای جمله خطاست

هزار نقش برآرد زمانه و نبود

[...]

نشنیده‌ای که زیر چناری کدو بنی

برجست و بر دوید بروبر به روز بیست

پرسید از چنار که تو چند روزه‌ای

گفتا که هست عمر من افزونتر ازدویست

گفتا به بیست روز من از تو گذشته‌ام

[...]

آلودهٔ منت کسان کم شو

تا یک شبه در وثاق تو نان است

راضی نشود به هیچ بی نفسی

هر نفس که از نفوس انسان است

ای نَفسْبه رستهٔ قناعت شو

[...]

بر جمادات فضل آدمیان

هیچ بیرون ازین دو معنی نیست

چون ازین هر دو مرد خالی گشت

آدمی و بهیمه هر دویکی است

کافران را که آدمی نسبند

[...]

برترین پایه مرد را عقل است

بهترین مایه مرد را تقوی است