خشم و شهوت مرد را احول کند

ز استقامت روح را مبدل کند

تیغ حلم از تیغ آهن تیزتر

بل ز صد لشکر ظفر انگیزتر

مکن خواجه بر خویشتن کار سخت

که بد خوی باشد نگونسار بخت

به نرمی ز دشمن توان کند پوست

چو با دوست سختی کنی دشمن اوست

به لطف خلق توان کرد صید اهل نظر

به بند و دام نگیرند مرغ دانا را

درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد

نهال دشمنی برکن که رنج بی شمار آرد

ما که ایم اندر جهان هیچ هیچ

چون الف او خود چه دارد هیچ هیچ

بهتر ازین در دلش آزرم باد

یا ز خودش یا ز خدا شرم باد

گه خورش جانورانت کنند

گاه گل کوزه گرانت کنند

هر ورقی چهره آزاده ایست

هر قدمی چشم ملکزاده ای است

حد اعیان و عرض دانسته گیر

حد خود را دان که نبود زان گریز

در راه او شکسته دلی می خرند و بس

بازار خود فروشی از آن سوی دیگر است

چو علمت هست خدمت کن که زشت آید بر دانا

گرفته چینیان احرام و مکی خفته در بطحا

نیک می دانی یجوز و لایجوز

خود ندانی تو یجوزی یا عجوز

حریفان باده ها خوردند و رفتند

تهی خمخانه ها کردند و رفتند

گنهکار اندیشه ناک از خدای

بسی بهتر از عابد خودنمای

دردا که دوش طاعت سی سال خویش را

دادم به می فروش و به یک جرعه برنداشت

مپندار گر طاعتی کرده ای

که نزلی بر این حضرت آورده ای

جائی که بزرگ بایدت بود

فرزندی کس نداردت سود

چون شیر به خود سپه شکن باش

فرزند خصال خویشتن باش

بر مال و جمال خویشتن غره مشو

کان را به شبی برند و این را به تبی

بسی کم است ز گاو و خر، آنکه در عالم

زیادتی بود از دیگران به گاو و خرش