گرنه موش دزد در انبان ماست

گندم اعمال چل‌ساله کجاست؟

اول ای جان دفع شر موش کن

بعد از آن در جمع گندم جوش کن

ترا یزدان همی‌گوید، که در دنیا مخور باده

ترا ترسا همی‌گوید، که در صفرا مخور حلوا

ز بهر دین نه بگذاری، حرام از گفتن یزدان

ز بهر تن تو بگذاری، حلال از گفته ترسا

ای هر دو جهان محو خودآرایی تو

کس را نبود ملک به زیبائی تو

یکتائی تو باعث جمیعت ما

جمعیت ما شاهد یکتائی تو

نگویم در آن کس بجز یار نی

ولی غیر او کس پدیدار نی

در آن پرتو افکن یکی نور بود

که از غیر او دیده ها کور بود

بالاتر از آنی که بگویم چون کن

خواهی جگرم بسوز و خواهی خون کن

من صورتم و ز خود ندارم خبری

نقاش توئی عیب مرا بیرون کن

چو دیدی کار رو در کارگر دار

قیاس کارگر از کار بردار

دم آخر کز آن کس را گذر نیست

سر و کار تو جز با کارگر نیست

گر نماز و روزه می فرمایدت

نفس مکار است، فکری بایدت

نفس را هفتصد سر است و هر سری

از سرا بگذشته تا تحت الثری

وهم تهی پای بسی ره نوشت

هم ز درش دست تهی بازگشت

راه بسی رفت ضمیرش نیافت

دیده بسی جست نظیرش نیافت

بلی نبود در این ره ناامیدی

سیاهی را بود روز سفیدی

ز صد در گر امیدت برنیاید

به نومیدی جگر خوردن نشاید

که ای بلند نظر شاهباز سدره نشین

نشیمن تو نه این کنج محنت آبادست

تو را ز کنگره عرش می زنند صفیر

ندانمت که در این دامگه چه افتاده ست

خرم آن روز کزین منزل ویران بروم

راحت جان طلبم از پی جانان بروم

به هوای لب او ذره صفت رقص کنان

تا لب چشمه خورشید درخشان بروم

گر بنگری آنچنانکه رایست

این مرگ نه مرگ، نقل جایست

از خورد گهی به خوابگاهی

وز خوابگهی به بزم شاهی

ابتلاها می کند آه الغیاث

ای ذکور از ابتلاهایش اناث

گر تو نقدی یافتی نگشا دهان

هست در ره سنگهای امتحان

دیده ها بر دیگری چون میگری

مدتی بنشین به خود خون میگری

هر کجا نوحه کنند آن جا نشین

زانکه تو اولی تری اندر حنین

بند بگسل باش آزاد ای پسر

چند باشی بند سیم و بند زر

گر بریزی بحر را در کوزه ای

چند گنجد قسمت یک روزه ای

مرگ اگر مردست گو نزد من آی

تا در آغوشش بگیرم تنگ تنگ

من از آن عمری ستانم جاودان

او زمن دلقی ستاند رنگ رنگ

آن مرد نیم کز عدمم بیم آید

کان نیمه مرا خوشتر از این نیم آید

جانیست مرا به عاریت داده خدا

تسلیم کنم چو وقت تسلیم آید

بسا روزگارا که سختی برد

پسر چون پدر نازکش پرورد

هر آن طفل چون جور آموزگار

نبیند جفا بیند از روزگار

مرا پیر دانای مرشد شهاب

دو اندرز فرمود بر روی آب

یکی آنکه بر خویش خوش بین مباش

دگر آنکه بر خلق بدبین مباش

غم زیر دستان بخور زینهار

بترس از زبردستی روزگار

لب خشک مظلوم را گو بخند

که دندان ظالم بخواهند کند