و پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «و لا تدخل الملائکه بیتا فیه کلب» یعنی «ملائکه داخل نمی شود بر خانه ای که در آن سگ باشد» پس، هرگاه خانه دل مملو از صفات رذیله که سگان درنده هستند باشد، چگونه ملائکه که حمله علوم و معارفند داخل می شوند؟ و از اینجا معلوم می شود که کسانی که عمر خود را صرف تحصیل علم از طریق مجادلات کلامیه و استدلالات فکریه نموده اند، و از تزکیه نفس از صفات ذمیمه غافل مانده اند، بلکه دلهای ایشان متعلق به قاذورات دنیای دنیه، و نفوس ایشان منقاد قوه غضبیه و شهویه است، از حقیقت علم بی خبر، و سعی ایشان بی ثمر است و آنچه را تحصیل کرده اند و علم پندارند، برخلاف واقع است، زیرا که علم حقیقی را بهجت و سرور و صفا و نوری است، و دلی را که نور علم واقعی در آن داخل شد مستغرق لجه عظمت خداوند جلیل، و محو مشاهده جمال جمیل می شود، و التفات به غیر او نمی کند و غایت همت اکثر این اشخاص تحصیل زخارف دنیا، و حصول منصب و جاه و شهرت در بلاد، و تسخیر قلوب عباد است و نه همین است که صفات خبیثه و اخلاق رذیله، مانع از طلوع انوار علوم حقیقیه از مطلع فیوضات الهیه باشد و بس، بلکه بدون تزکیه نفس و تصفیه قلب، عبادات ظاهر را اثری، و طاعات بدنیه را ثمری نیست و چه فایده مترتب می شود بر آراستن ظاهر و کاستن باطن قال الله سبحانه: «ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر» یعنی «نماز، باز می دارد. نمازگزاران را از اعمال زشت و منکر» اگر نماز با خباثت باطن و اخلاق سیئه مقبول خداوند بی نیاز بودی، پس چرا می بینی اکثر مردم را که هر روز نماز پنجگانه بجا می آورند، و هر ساعت چندین منکر و معصیت از ایشان صادر می شود؟ و حضرت فرمودند: «الصلوه معراج المومن» یعنی «به واسطه نماز مومن عروج می کند به معارج قرب پروردگار» پس اگر آنچه می کنیم نماز باشد، چرا بجز تنزل و هبوط از خود نمی یابیم؟
گرنه موش دزد در انبان ماست
گندم اعمال چلساله کجاست؟
اول ای جان دفع شر موش کن
بعد از آن در جمع گندم جوش کن
«و مثال کسانی که مواظبت بر عبادات جسمیه می کنند، و صفای دل و پاکی آن و ظلمت نفس و ناپاکی آن را فراموش کرده اند، و التفاتی به آن نمی کنند مانند قبور مردگان است که ظاهر آن را زینت نمایند، و در باطن آن مردار گندیده پنهان است یا مثل خانه ای است ظلمانی و تاریک که چراغی بر بام آن نهند یا چون مرد دهقانی است که تخمی افکند و آن تخم سبز شود، و با آن گیاهی که زرع را تباه می کند بروید، و آن شخص سر آن گیاه را قطع کند و از بیخ آن غافل ماند، تا آنکه قوت گیرد و همه محصول آن را فاسد و خشک نماید یا شبیه شخصی است که بدن او را جرب فراگرفته باشد، و طیب حاذق امر فرماید که دوائی بنوشد که ماده جرب را از باطن قلع نماید، و طلائی را بر ظاهر بدن بمالد که اثر آن را از ظاهر دفع کند، و او دوا را ترک کند و به طلا اکتفا نماید، و هر چه به طلا دفع شود، از چشمه باطن اضعاف آن منفجر گردد تا او را هلاک سازد.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: پیامبر اسلام (ص) فرمودند که فرشتگان به خانهای که در آن سگ باشد وارد نمیشوند. این نکته به این معناست که اگر دل انسان مملو از صفات زشت و رذیله باشد، چگونه ممکن است ملائکه و علوم الهی وارد آن شوند. افرادی که تمام عمر خود را صرف مباحثه و استدلالات علمی کردهاند اما از تزکیه نفس و پاکسازی درون غافل ماندهاند، در واقع از حقیقت علم بیخبرند و دانشی که کسب کردهاند، ثمری ندارد. علم واقعی سرچشمه نور، سرور و صفا است و دلی که حقیقت علم را در خود داشته باشد، به عظمت خداوند توجه میکند و به غیر او التفات نمیکند.
این افراد عموماً تنها به دنبال دنیا و مقام و شهرت هستند و صفات رذیله آنها مانع از درخشش علم حقیقی در وجودشان است. همچنین بدون تزکیه و تصفیه باطن، عبادات ظاهری هیچ ثمری نخواهند داشت. به عنوان مثال، اگر نماز در باطن با خصلتهای زشت همراه باشد، نه تنها اثر مثبتی نخواهد داشت بلکه ممکن است باعث تنزل روحی نیز شود.
در پایان، مثالهایی از افرادی که فقط به ظاهر عبادت میپردازند و باطن خود را فراموش کردهاند آورده شده است، که مانند خانهای زیبا با باطنی تاریک یا انسانهایی هستند که بر مشکلات باطن خود غفلت دارند و به ظواهر اکتفا میکنند.
هوش مصنوعی: پیامبر فرمودند که فرشتگان به خانهای که در آن سگ وجود داشته باشد، وارد نمیشوند. حال اگر دل انسان مملو از صفات ناپسند باشد، چگونه میتوان انتظار داشت که فرشتگان، که حامل علوم و معارف هستند، در آنجا حاضر شوند؟ این نشان میدهد افرادی که تنها به بحثهای کلامی و استدلالهای فکری میپردازند و از پاکسازی نفس غافلند، نمیتوانند به حقیقت علم دست یابند. دلهای آنان به زشتیها و هواهای نفسانی وابسته است و سعی آنان بیثمر است. علم حقیقی باید موجب شادی، نور و صفا شود و دلی که پر از علم واقعی باشد، باید غرق در عظمت خداوند و محو در زیبایی او باشد و نباید به چیزهای دیگر توجه کند. بسیاری از این افراد تنها به دنبال ثروت دنیوی، مقام و شهرت هستند. اگر انسان به تزکیه نفس و تصفیه قلب نپردازد، عبادات ظاهری او اثر و ثمر نخواهند داشت. خداوند میفرماید نماز باید انسان را از گناهان دور کند. اگر نماز با باطنی آلوده و اخلاق ناپسند مقبول خدا بود، چرا بسیاری از افرادی که هر روز نماز میخوانند، همچنان مرتکب گناهان میشوند؟ پیامبر فرمودند نماز عروج به قرب خداوند است، پس اگر واقعا نماز میخوانیم، چرا احساس نزول و کاهش را در خود احساس میکنیم؟
هوش مصنوعی: اگر از کارهای نادرست و گمراهکنندهای که در طول سالها انجام دادهایم غافل شویم، در نهایت آسیبپذیر خواهیم بود. پس باید به اعمال خود توجه کنیم و از خطرات آنها آگاه باشیم.
هوش مصنوعی: ابتدا باید مانع آسیبدیدگیها و خطرات کوچک شوی، سپس به جمعآوری و انباشتن نعمتها و منابع بزرگ بپردازی.
هوش مصنوعی: افرادی که تنها به انجام عبادات جسمانی میپردازند و از صفای باطن و پاکی دل غافلند، همانند قبری هستند که ظاهرش را میآرایند در حالی که درونش پر از مردار گندیده است. یا مانند خانهای تاریک که فقط یک چراغ بر بام آن گذاشتهاند، یا مشابه کشاورزی هستند که دانهای میکارد و همان دانه، گیاهی را میرویاند که محصولش را خراب میکند، در حالی که او فقط سر آن گیاه را قطع میکند و به ریشه آن توجهی ندارد. همچنین، فردی است که بدنش به بیماری پوستی مبتلا شده و طبیب به او دارویی تجویز میکند تا بیماری را از درونش پاک کند، ولی او به جای مصرف دارو، فقط به مالیدن مادهای خوشبو بر پوستش اکتفا میکند و غافل از این است که چشمه بیماری همچنان درونش فعال است و او را به نابودی میکشاند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.