... تبارک الله از آن خنگ کوه کوهه تو

که بر نطاق نهم چرخ سوده کوهان را

پیش ز پویه دهانش زکف تنش ز عرق ...

... هرگز نداده هیچ جهانبان را

با خود مرا به خشم میار ای چرخ

گردن مخار ضیغم غضبان را ...

... احرار یزد و ساوه وکرمان را

آن عصرکوکه چرخ هراسان داشت

از فر من مهان خراسان را ...

... چون مه که می بکاهدکتان را

ای چرخ گردگرد سپس مازار

این مستمند خسته حیران را ...

... چون گرد مهره سیم در دست حقه بازان

هرلحظه چرخ دادی آن جفته رزین را

از عکس ساق و ساعدکان بلورکردی ...

... بر جامه سیاه تر از خز ادکنا

زراد چرخ بهر تن او ز اختران

از حلقهای سیم بهم بافت جوشنا ...

... از بیم تازیانه قهرش ازین سپس

تا حشر توسنی نکند چرخ توسنا

ای آنکه به سحاب کفت ابر نوبهار ...

... تنها جز آفرین نشنیدم ز هیچ کس

هی هی تفو به گردش این چرخ ریمنا

من از چرا نشد صله عاید به هیچ نحو ...

... قطب گردون کرم توقیع طغرای ثواب

سرور عالم ابوالقاسم محمد آنکه چرخ

با وجود او بود چون ذره پیش آفتاب ...

خیمه زربفت زد بر چرخ نیلی آفتاب

از پرند نیلگون آویخت بس زرین طناب ...

... یا نه گفتی از پی صید حواصل بچگان

زاشیان چرخ بیرون شد یکی زرین عقاب

یا به جادویی فلک در حقه یاقوت زرد ...

... پریدوش چون مهره اختران را

برون ریخت از حقه چرخ ملاعب

چو از قعر وارون چهی سنگ ریزه

ز چرخ معلق عیان شدکواکب

فروزنده دری در آن لیل اللیل ...

... سنگ هامون چون حسام آید پذیرای ضراب

از زمین بر چرخ گردان هر زمان بارد خدنگ

آنچنان کز چرخ گردان بر زمین بارد شهاب

تیغ گرددکژدمی کش زهر صدکژدم به نیش ...

... درگه او خرگهی کش گنبدگردان قباب

فوج او موجی بودکاو را چرخ گردانست پل

تیر او شریست کاو را مغزگردانست غاب ...

... همچو ماه نو برآرد تیغ خونریز از قراب

ای که چرخ از صولت قهر تو دارد ارتعاش

ای که دهر از هیبت تیغ تو دارد اضطراب ...

... ز ملک دفع نماید خدنگت اعدا را

چنانکه رجم شیطان کند ز چرخ شهاب

عیان ز ماهچه اخترت مطالع فتح ...

... سپهر را نسزد جز به حضرت تو ایاب

اگرچه شکل حبابست چرخ لیکن نیست

به نزد لجه جود تو در شمار حباب ...

... ز فر نام تو صاحبقران شود ضراب

به چرخ خواست کند دود مطبخ تو صعود

خرد به سهو سرودش به ره قرین سحاب ...

... که نارسیده به گردون شد از خجالت آ ب

شبی ز روی تفاخر هلال گفت به چرخ

که باد پای ملک را منم خجسته رکاب ...

... که سرخ گردد از خون سرخه و سرخاب

خدنگ دال پرت چون ز چرخ دال مثال

به صید نسر فلک بال و پر زند چو عقاب

شوند بی پر ازان لاجرم ز لانه چرخ

دو نسر طایر و واقع ز بیم جان پرتاب ...

... که تیر با همه تندی نمی رسد به شهاب

مدار چرخ رونده است تا به گرد زمین

همی به شکل رحا و حمایل و دولاب ...

... نموده تربیت اندر کنار آتش و آب

دوام دولت و دین و ثبات چرخ و زمین

قرار خاک و هوا و مدار آتش و آب

مگر توگویی معمار چرخ کرده بنا

شگفت باره یی اندر دیار آتش و آب ...

... چون بر اسب پیلتن بیند سوارت

درگهت را چرخ باشد پرده داری

زان جدا از در نگردد پرده دارت ...

... گر بیند خنجر پهلو گذارت

عزم نخجیر غزال چرخ می کن

غرم صحرایی نمی زیبد شکارت ...

... همه سلاله این از جلال هفت آباست

مر آن به مملکت چرخ حاکم محکم

مر این به کشور آفاق والی والاست ...

... ز سهم خنجر آن فتنه مختلف اوضاع

ز بیم ناوک این چرخ مرتعش اعضاست

ز رشک طلعت آن آفتاب چون ذره ...

... کامگاری را چونان که ز اصل و نسب است

تا به کی ناله و افغان کنی ای دل از چرخ

یا خود از دهرکه دورانش همی بوالعجب است

چرخ راکینه بر ارباب خرد قدلزم است

دهر را حیله بر اصحاب هنر قد وجب است ...

... ور بدی دیدم و دیدی که کرا روز و شب است

چرخ را نیست مداری به سر فضل و هنر

ور بدی گفتم و گفتی که در تاب و تب است ...

... در نه افلاک از او سور و سرور عجب است

چرخ در رقن و زمی سرخوش ویتی سرمست

راست پرسی طرب اندر طرب اندر طرب است ...

... جذبه خواجه مگر این حرکت را سبب است

بس که بر چرخ ز زنبوره جهد آتش و دود

خاک پنداری با چرخ برین در غضب است

از پی رقص به بزم اندر هرجا نگری ...

... زان سرین هاکه چو مهتاب نهان در قصب است

شوخ رقاص چو در چرخ درآید گویی

کاین همه جنبش افلاک بدو منتسب است

گوش نه چرخ شد از بانگ دف و کوس اصم

ماه ذیحجه مگر تالی ماه رجب است ...

... چون دل دشمن شه روی هوا ملتهب است

ذو ذنب دایم از چرخ به خاک آون بود

واینک از خاک به چرخ آون بس ذو ذنب است

زاهد خشک که می داد جهان را سه طلاق ...

... گر مهر نه از غیرت رای تو سقیمست

ور چرخ نه از حسرت کاخ تو مصاب است

زرین ز چه رو آن را همواره عذارست ...

... در دامن تو بر زده بی اختیار دست

از روشنی تراس چوخورشد چرخ رای

وز مکرمت تراست چو ابر بهار دست ...

... سوسن زبان گشاده و دارد چنار دست

باکعبتین مهر و مه اینک حریف چرخ

بالاکند اگر ز برای قمار دست ...

... دارای تاج بخش و خدیو مظفرست

تا چرخ را مدار بود برقرار باد

زانرو که سیر چرخ ز عزمش مقررست

... هرچه اندر زمانه خیر و شرست

جنبش خامه اش چو گردش چرخ

پایمرد صدور نفع و ضرست ...